۵ ویژگی باغ کتاب که منتقدین نمی‌خواهند ببینند/ چرا شیوه‌های سنتی فروش کتاب دیگر جواب نمی‌دهد؟
در دوره‌ای که برای بسیاری از روش‌های سنتی زندگی انسان، روش‌هایی مدرن و به‌صرفه‌تر ایجاد شده است؛ نمی‌توان انتظار داشت که در حوزه فروش کتاب صرفا به همان روش‌های قدیمی بسنده کرد و مخاطبی که نیازمند دسترسی به کتاب‌های تازه و جذاب روز است را فقط به این بهانه که ممکن است به کتابفروشی‌ها آسیب برسد؛ از این امکان جدید محروم کرد.
سرویس فرهنگی فردا: افتتاح باغ کتاب تهران در راستای فراهم کردن شرایط گسترش فرهنگ عمومی در جامعه به ویژه شهر تهران یکی از مهمترین دستاوردهای شهرداری تهران در سال‌های اخیر بود. پروژه‌ای بزرگ که نمونه مشابهی برای آن در منطقه وجود ندارد و از این نظر می‌توان آن را یک امتیاز منحصر به‌فرد فرهنگی برای پایتخت جمهوری اسلامی ایران دانست. به خصوص که با افتتاح این پروژه به یک پردیس علمی بزرگ کودکان و نوجوانان به عنوان یک شهربازی علمی نیز به ظرفیت‌های شهر تهران افزوده شد.
اما این پروژه همانند بسیاری دیگر از طرح‌های فرهنگی منتقدانی نیز دارد. اصلی‌ترین انتقاد مخالفین افتتاح این پروژه تاثیر منفی فعالیت باغ کتاب بر فعالیت سایر کتاب‌فروشی‌های شهر تهران و کاهش فروش آن‌هاست و با توجه به اینکه باغ کتاب وابسته به شهرداری تهران و درواقع یک نهاد حاکمیتی است رقابت آن با کتابفروشی‌ها که اغلب در اختیار بخش خصوصی قرار دارند؛ رقابتی ناعادلانه محسوب می‌شود.
هر چند که در ظاهر این انتقاد درست و تا حدودی منطقی به نظر می‌رسد اما در این میان چند نکته مهم و اساسی وجود دارد که یا منتقدان به آن توجه نکرده‌اند و یا پاسخی منطقی و قانع‌کننده برای آن پیدا نکرده‌اند و در برابر آن سکوت می‌کنند.
۱. تشکل‌های صنفی مربوط به کتابفروشان سال‌هاست که نسبت به برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نیز انتقاداتی مشابه را وارد می‌کنند؛ اما با گذشت این همه سال از آغاز به کار نمایشگاه کتاب تهران و نمونه‌های مشابه آن؛ هیچگاه اقدامی عملی از سوی این تشکل‌های صنفی برای ارائه راه‌حلی جایگزین صورت نگرفته است. پس در این شرایط آیا نهادهای دیگر حق ورود به این عرصه را ندارند؟
۲. ضعف سیستم توزیع کتاب یکی از مشکلاتی است که اغلب علاقمندان به کتاب در سراسر کشور با آن روبرو هستند و وجود محلی دائمی که بتوان کتاب‌های خوب و مهم را به شکلی متمرکز و راحت در آن پیدا کرد؛ یکی از راه‌حل‌های پاسخ به این معضل است. معضلی که هیچگاه راه‌چاره مناسبی برای آن ارائه نشد و اساسا یکی از اصلی‌ترین دلایل راه‌اندازی نمایشگاه‌های کتاب در سراسر کشور رفع و رجوع نسبی این معضل بود و راه‌اندازی باغ کتاب نیز در ادامه همین راه‌حل و به شکلی تمام وقت و جدی‌تر قرار دارد.
۱۳ نکته جالب و خواندنی درباره باغ کتاب تهران
۳. مسئله دیگر مربوط به نگاه سنتی بسیاری از کتابفروشی‌ها به این اتفاق است. در دوره‌ای که برای بسیاری از روش‌های سنتی زندگی انسان، روش‌هایی مدرن و به‌صرفه‌تر ایجاد شده است؛ نمی‌توان انتظار داشت که در حوزه فروش کتاب صرفا به همان روش‌های قدیمی بسنده کرد و مخاطبی که نیازمند دسترسی به کتاب‌های تازه و جذاب روز است را فقط به این بهانه که ممکن است به کتابفروشی‌ها آسیب برسد؛ از این امکان جدید محروم کرد. چه بسا ورود این رقیب تازه نفس دست‌اندرکاران عرصه توزیع را به ارائه ایده‌هایی جدید برای رقابت و پویاتر شدن بازار نشر وادار کند.
۴. باغ کتاب تهران صرفا محلی برای فروش کتاب نیست و این مجموعه فرهنگی دارای بخش‌های دیگری مثل سالن سینما و تئاتر و سایر بخش‌های فرهنگی مرتبط با کودکان و نوجوانان است و از این نظر نیز افتتاح آن در شرایط فعلی فرهنگی کشور که اهالی فرهنگ و هنر با بحران شدید کمبود اماکن فرهنگی روبرو هستند؛ می‌تواند ظرفیت مناسبی را در اختیار آن‌ها قرار دهد تا دامنه فعالیت‌های فرهنگی شهر تهران گسترش پیدا کند.
۵. هرچند که در حوزه کودک و نوجوان چند کتاب فروش تخصصی مثل کتابفروشی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در حال فعالیت هستند ولی بدون شک این چند فروشگاه محدود نمی‌تواند پاسخگوی کلانشهری همچون تهران با این تعداد جمعیت دانش‌آموز و خردسال باشد که نیازمند استفاده از کالاهای متنوع فرهنگی از قبیل کتاب، فیلم، کلاس‌های آموزشی و... است. البته که باغ کتاب نیز به تنهایی نمی‌تواند همه این مشکل را حل کند ولی در نوع خود بخشی از بار این مشکل را به دوش خواهد کشید.
دیدگاه تان را بنویسید