۶ نکته درباره پوشش خبری اتفاقات تروریستی پایتخت در رسانه ملی/ باخت تمام‌عیار صداوسیما در برابر رقبا

سرویس فرهنگی فردا؛ احسان سالمی: عملکرد ضعیف رسانه ملی در ارتباط با پوشش حوادث تروریستی امروز تهران؛ موضوعی بود که مورد توجه اغلب فعالین رسانه‌ای کشور قرار گرفت. اینکه در یکی از بحرانی‌ترین اتفاقات سال‌های اخیر کشور؛ محور اصلی انتشار اخبار، کانال‌های تلگرامی و خبرگزاری‌ها باشند؛ موضوعی نیست که به توان به راحتی از کنار آن گذشت.

شبکه خبر به عنوان اصلی‌ترین مرجع خبری رسانه ملی امروز در حالی که اکثر شبکه‌های خبری خارجی زبان مشغول پوشش اخبار مربوط به اتفاقات تروریستی تهران بودند؛ برنامه‌های تکراری روزهای گذشته را بازپخش می‌کرد؛ برنامه‌های درباره شهریه مهدکودک‌ها و برشکاری چرم در شرکت تولیدی کفش که حتی در حالت عادی روز نیز مخاطب چندانی ندارند ولی به یک باره در میانه یک بحران امنیتی در کشور تبدیل به برنامه اصلی رسانه رسمی کشور می‌شوند.

این تصمیم اشتباه از سوی مدیران رسانه ملی در شرایطی به وقوع پیوسته است که تقریبا بعد از اتفاقاتی که در جریان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سال 88 به وقوع پیوست؛ رسانه ملی به واسطه ضعف‌های بسیاری که در پوشش اخبار وقایع از خود نشان می‌داد؛ مورد نقدهای جدی قرار گرفته بود و به نظر می‌رسید حداقل پس از پشت سرگذاشتن آن تجربه سخت؛ برای چنین اتفاقاتی از آمادگی بیشتری برخوردار باشد و در مقابل رسانه‌های دیگر از جمله شبکه‌های خراجی که حتی در ایران خبرنگار نیز ندارند؛ عقب نماند!

به طور کلی نقاط ضعف استراتژی صداوسیما در مواجه با بحران‌های این‌چنینی از جمله آنچه که امروز در جریان حملات تروریستی تهران به وقوع پیوست را می‌توان در این چند نکته خلاصه کرد:

۱. کم توجهی به نیاز مخاطب

۲. عقب ماندن از رسانه های رقیب به ویژه شبکه های اجتماعی

۳. برقرار نکردن ارتباط با هیچ یک از مسئولان مربوطه

۴. عدم برقراری ارتباط تصویری یا صوتی با خبرنگار مستقر در صداوسیما که براساس اخبار موثق از همان لحظه وقوع حادثه در محل حضور داشته ولی اولین گزارش خود را از پس از چند ساعت از شروع حوادث (در حدود ساعت 13) ارسال کرده است.

۵. عدم اطلاع رسانی هشدارهای امنیتی به مردم و برنامه‌ریزی برای فرهنگسازی برای مردم در ارتباط با مواجه با چنین اتفاقاتی که در نهایت منجر به تجمع مردم در محل حادثه نشود. چرا که این حضور نه تنها هیچ کمکی به حل بحران نمی‌کند بلکه آزادی عمل نیروهای امنیتی را نیز محدود می‌کند.

۶. جالب آن که رسانه ملی در اولین واکنش خود به این اتفاق فقط به مصاحبه‌ای با یکی از اعضای هیئت رئیسه مجلس اکتفا کرد در حالی که به نظر می‌رسد آنچه که می‌توانست حس نیاز مخاطبان از به دست آوردن اطلاعاتی جدید درباره این واقعه ارضا کند؛ نمایش تصاویری از محوطه بیرونی مجلس بود. تصاویری که بسیاری از شبکه‌های دیگر که خارج از چارچوب رسانه ملی فعالیت می‌کنند به پخش آن پرداختند ولی رسانه ملی حتی یک گزارش از محل حادثه و خیابان‌های مجاور آن پخش نکرد.

در مجموع به نظر می‌رسد رویکردی که رسانه ملی در ارتباط با این واکنش اتخاذ کرد؛ رویکرد نامنساب و اشتباهی بود که باز هم اعتبار و اعتماد گروهی از مردم را همچون سال 88 به این رسانه کم کرد و در نهایت رسانه ملی را تبدیل به یکی از بازندگان اصلی اتفاقات امروز کرد.