سینما؛ بلیط‌های گران، صندلی‌های خالی

روزنامه قانون: اگرخانواده‌اي يك روز تعطيل تصميم بگيرند كه تفريح كنند و به نوعي روز تعطيل خود را بگذرانند با توجه به فقر زيرساخت‌هاي تفريحي در كشور يا در دسترس نبودن‌شان، احتمالا سينما جدي‌ترين گزينه پيش‌رويشان خواهد بود. حالا اگر اين خانواده بخواهد یك فیلم خوب در یك سالن خوب ببيند ناچار است كه به ازاي خانواده 4نفره 80 هزارتومان هزينه كند.سال آينده سينماي ايران با چالشي جديد رو به‌روست آن هم افزايش نرخ بليت سالن‌هاي ممتاز است . تصميمي كه در آخرين روزهاي سال 95 گرفته شده تا مخاطبان هنر هفتم ، خود را براي افزايش سهم سينما درسبد هزينه‌هاي فرهنگي‌شان در سال 96 آماده كنند.

هزينه سنگين سينما بر دوش خانواده‌ها

سينما را هنر هفتم مي‌نامند،اما شايد بتوان گفت كه براي مخاطبان فرهنگي ما، هنر اولي محسوب مي‌شود كه قابل دسترس‌تر و به نوعي عامه پسندتر از ساير هنرهاست.

هنري كه در ايران به ضرب و زور دولتي بودن چرخ‌هايش مي‌چرخد و توان آن را ندارد كه پيشوند «صنعت» را يدك بكشد زيرا كه عملا هزينه‌اي كه براي ساخت فيلم‌ها مي‌شود نه تنها سودده نيست بلكه حتي در بازگشت آن هم شايبه وجود دارد.حالا شوراي صنفي نمايش تصميم گرفته كه بليت سالن‌هاي ممتاز سينما را در چنين شرايطي بين 10 تا 20هزارتومان تعيين كند. هزينه‌اي كه قطعا براي بسياري از مخاطبان هنر هفتم سنگين خواهد بود.همایون اسعدیان ريیس شورای صنفی نمایش همچنین درباره افزایش قیمت بلیت سالن های سینمایی در سال آینده گفته است :« قیمت بلیت پایه سینماها نسبت به سال گذشته هیچ تغییری نکرده است اما در آيین نامه جدید نمایش که به زودی مصوب می‌شود قرار است بلیت سینماهای ممتاز با نظر پخش کننده و سینمادار از 10 تا 20 هزار تومان متغیر باشد. این تصمیم باعث می‌شود تا پخش‌کننده و سینمادار درباره فیلم اکران شده دقت لازم را انجام دهند تا براساس شرایط جغرافیایی منطقه و نیازسنجی مخاطب، قیمت بلیت را به توافق برسند. قیمت بلیت بعداز هماهنگی لازم میان پخش کننده و سینمادار تعیین و به شورای صنفی نمایش اعلام می‌شود. قیمت بلیت به صورت هفتگی تغییر می‌کند و سانسی نخواهد بود». اين به آن معني است كه اگر شما بخواهيد فيلم مورد علاقه‌تان رادر يكي از سينماهاي ممتاز ببينيد ناچاريد بيست‌هزار تومان هزينه كنيد.

تفريحي كه كم كم خاص پسند مي‌شود

حال سوال اساسي اينجاست كه پيامدهاي چنين افزايش قيمتي چيست؟ شايد براي پاسخ دادن به اين سوال ناچار باشيم كه مخاطبان سينما را كمي موشكافانه‌تر ببينيم. سينما يا مخاطبان خاصي دارد كه به آن‌ها فيلم‌بين حرفه‌اي اطلاق مي‌شود يا مخاطبان غيرحرفه‌اي ،كه سينما تنها مفر آن‌ها بر اي دمي فراغت است.با اين افزايش قيمت بليت، هردوي اين گروه‌ها ناچار به پرداخت هزينه‌اي می کند كه با توجه به اين اوضاع اقتصادي و شرايط درآمدي خانوارها، براي بسياري سنگين است وموجب حذف سينما از سبد فرهنگي‌شان مي‌شود.

وقتی در سوم‌مهرماه1305 گراندسینما با نمایش قسمت اول سریال آمریکایی «پنجه‌ببر» افتتاح شد، چندسالی بود که از تاسیس سینما در ایران مي‌گذشت.علی‌وکیلی، موسس گراند سینما، این سالن نمایش فیلم را با اجاره کردن سالن گراند هتل به مبلغ ماهی 40‌تومان با 500صندلی و با بلیت‌های یک، دو و سه قرانی تاسیس کرد و پس از آن در دوران اختناق رضاخان با تمام بگیر و ببندها، سینما به مرور گسترش یافت. سالن سینما در ابتدا مکانی برای حضور طبقه اعیان و اشراف‌ جامعه بود ولی به مرور پای عامه مردم هم به آن باز شد. درسال1313 ،تهران هشت‌سینما داشت. ایران، مایاک، سپه، پالاس، داریوش، گلستان، تمدن و برق، سالن‌های سینمای تهران بودند و بهای گران‌ترین بلیت سینما، لژ سینما پالاس با یک تومان بود. اين شايد آغاز عصرجديد سينماي ايران محسوب شود،عصري كه سينما از تفريحي لوكس به تفريحي عامه‌پسند تبديل و پاي مردم عادي به سالن‌ها باز شد.

پس از پیروزی انقلاب، بعد از وقفه‌اي كه به علت جو كشور در آن دوران پديد آمده بود ،چراغ سینماها دوباره روشن شد ولی این‌بار تقریبا صاحبان تمام سینماهای ممتاز پایتخت و مراکز استان‌ها از ایران رفته بودند و اموال‌شان ضبط شده بود. دهه60 را دوران طلایی سینمای ایران در جذب مخاطب خوانده‌اند؛ دورانی که سینماداری هنوز شغلی به صرفه بود اما حالا به روزگاري رسيده‌ايم كه ديگر ساختن سینما به صرفه نیست و بخش خصوصی هم رغبتی چندان براي ورود نشان نمی‌دهد. با تغییر جغرافیای شهر در دهه‌های60 و70 ،برخی از پرمخاطب‌ترین سینماهای تهران اهمیت‌شان را از دست دادند. اتفاق مهم دهه80 تاسیس پردیس‌های سینمایی بود که با همت شهرداری و با همراهی و مشارکت بخش خصوصی انجام شد؛ پردیس‌هایی که جای سینماهای قدیمی را هم گرفتند؛ هرچند هنوز هم کمبود سالن سینما به شدت محسوس و پررنگ است.

پيامدهاي افزايش قيمت بليت

در تهران 43 سالن ممتاز داريم كه از قضا بسياري از آن‌ها از جهت جايگيري در مكاني بنا شده‌اند كه محل تردد و دسترسي قشر متوسط جامعه است ازاين‌رو، اين تصميم به طور مستقيم روي سينما رفتن آن‌ها تاثيرگذار است. سوال بعدي اين است كه پيامدهاي چنين تصميمي چيست؟ جواب مشخص است:«افزايش قاچاق فيلم‌ها».تهران شهري است كه آخرين نسخه فيلم‌هاي روز دنيا به راحتي در خيابان‌هاي آن يافت مي‌شود آن هم با قيمتي در حدود 2000تومان! نكته جالب اين است كه با اين دوهزارتومان نيز، شما نه تنها يك فيلم بلكه مجموعه‌اي از فيلم‌ها را دريافت مي‌كنيد كه به كرات مي‌توانيد آن را همراه دوستان و خانواده خود مشاهده كنيد.

خانواده اي كه جزو قشر متوسط جامعه است و پول تفريحات آنچناني را هم ندارد چرا بايد به جاي 2000 تومان، 100000 تومان هزينه كند و به سينما برود؟ در رابطه با افزايش قيمت بليت سينماها مهرداد فرید دبیر شورای عالی تهیه کنندگان موافقت ضمنی خود را دراين مورد اعلام كرده و به آی سینما می گوید: با افزایش قیمت بلیت پردیس‌های سینمایی در سال آینده، سینماهای تک سالن رونق بیشتری خواهند گرفت. او در اين خصوص گفته است: « نظرات شورای عالی تهیه کنندگان، از طریق نمایندگانی که در شورای صنفی نمایش دارد، پیگیری می شود و این تصمیم شامل نظرات ما هم می شود. به نظر بنده افزایش قیمت بلیت پردیس های سینمایی باعث می شود که سینماهای تک‌سالن احیا شوند. این سینماها که معمولا برای صندلی های خالی، فیلم ها را به نمایش در می آورند، زمانی که کف قیمت بلیت ها را ارائه کنند باعث می شوند که مردم برای تماشای فیلم، این سینماها را انتخاب کنند تا باز هم شاهد روشن‌شدن چراغ سینماهای تک سالنه باشیم».

او در برابر این پرسش که آیا سایر پردیس های سینمایی که در جنوب شهر قرار دارند، در سال آینده، قیمت بلیت های خود را افزایش خواهند داد یا خیر نيز پاسخ داد:«در سال های گذشته همیشه سعی شده که سیاست حمایت از مصرف کننده رعایت شود و به همین دلیل، پردیس های سینمایی که در جنوب شهر تهران قرار دارند، قیمت بلیت های خود را همگام با سایر پردیس‌های سینمایی افزایش نخواهند داد». خوب يا بد،درست يا غلط بايد منتظر سال جديد و اكران‌هاي سال 96 باشيم تا ببينيم كه اين تصميم چه تاثيري در ميزان فروش خواهد گذاشت.آيا بنابرآنچه كه انتظار مي‌رود موجب افزايش قاچاق فيلم‌ها يا حذف سينما از سبد فرهنگي خانوارها خواهد شد يا تاثيري مثبت در فروش فيلم‌ها خواهد گذاشت؟ بايد منتظر ماند و ديد.