نکاتی درباره سخنان اخیر لیلا حاتمی

خبرگزاری مهر: این روزها که سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر در حال برگزاری است اتفاقات زیادی می تواند به عنوان حاشیه های این رویداد سینمایی مطرح شود ولی یکی از نکاتی که می توان بدان اشاره کرد برخورد اهالی رسانه با مانی حقیقی و لیلا حاتمی است. و اما ماجرا از چه قرارست؛ ۳ اسفند سال ۹۴ تعدادی از خبرنگاران رسانه ها از سوی دست اندرکاران فیلم «رگ خواب» به پشت صحنه این فیلم دعوت شدند تا به تهیه گزارش و گفتگو بپردازند ولی آن عصر نه برای خبرنگاران و نه لیلا حاتمی اتفاقات خوبی نیفتاد. خبرنگاران که برای گفتگو با این بازیگر اقدام می کنند وی با دلخوری با آنها برخورد می کند. متن کامل آن گفتگو را می توانید در این لینک بخوانید که عینا و بدون هیچگونه دخل و تصرفی از روی فایل صوتی آن گفتگو پیاده شده است. پس از آن اتفاق و انتشار مصاحبه مذکور، مانی حقیقی کارگردان و بازیگر سینما در پستی که در صفحه شخصی خود در فضای مجازی منتشر کرد به حمایت از لیلا حاتمی پرداخت. او نوشت: چه لذت عمیقی می برم از پاسخ های شفاف لیلا حاتمی به سوال های احمقانه خبرنگارهای دوزاری. این سخنان و مطالب در آن مقطع باعث دلخوری خبرنگاران سینمایی شد و حتی تعدادی از سینماگران نیز به نقد نوع برخورد و مسایل مطرح شده در قبال اهالی رسانه پرداختند. این مسایل کم کم از صدر خبرهای رسانه ها پایین آمد تا رسیدیم به ۱۳ بهمن سال ۹۵ و نشست فیلم «نگار» ساخته رامبد جوان که این روزها در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر حضور دارد و مانی حقیقی یکی از بازیگران آن است. در آن نشست یکی از خبرنگاران گفت: چون در این نشست مانی حقیقی حضور دارد سوال هایم را نمی کنم و ترجیح می دهم در جایگاهی این سوال را انجام کنم که مانی حقیقی نباشد. حقیقی در جواب این خبرنگار گفت: من مایلم جواب این سوالات و حرف ها را بدهم اما ترجیح می دهم در جایی این صحبت ها را انجام دهم که مربوط به این فیلم نباشد تا تمامی سوءتفاهم ها برطرف شود. در ادامه نشست باز هم خبرنگار دیگری به «دوزاری» خواندن خبرنگاران توسط مانی حقیقی اشاره و اعتراض کرد. با توجه به اینکه فیلم «رگ خواب» حمید نعمت الله هم در جشنواره حضور دارد انتظار می رفت با حضور لیلا حاتمی در نشست پرسش و پاسخ آن در کاخ رسانه های جشنواره باز هم بحث توهین به خبرنگاران مطرح شود که همینطور هم شد. در این نشست خبرنگاری به حاشیه پیش آمده میان این بازیگر و چند نماینده رسانه هنگام تولید این فیلم سینمایی اشاره کرد که حاتمی دراین باره توضیح داد: من مسئول رفتار دیگران نیستم. البته با این که تعصب صنفی دارم اما اصلاً به موضوع به شکل‌های مختلف گروهی نگاه نمی‌کنم. او با بیان اینکه همیشه برایم جای تعجب است که پرستاران به نقش یک پرستار در فیلم اعتراض می‌کنند مثل آنچه در فیلم شوکران برای خانم تهرانی اتفاق افتاد، خاطرنشان کرد: به عقیده من این موضوع از خود کم‌بینی است و خودم نگاه متعصب این‌چنینی ندارم و از هم‌صنفی‌هایم این‌طور دفاع نمی‌کنم. من با خبرنگارانی که در پشت صحنه فیلم حاضر شدند مواجه بودم و روی سخنم با آن‌ها بوده نه همه چون آدمی هستم که به طرف مقابلم اهمیت می‌دهم حتی دعوا هم که می‌کنم در حالت خودم هستم و در آن لحظه شرکت می‌کنم. زمانی که عصبانی هستم نیز همین طور. او ادامه داد: عده‌ای بدون آنکه آماده باشند عملاً مزاحم می‌شوند و خودشان می‌دانند جایشان آنجا نیست و من نیز به دلیل ارزشی که آدم‌ها برایم دارند آن افراد را ادب می‌کنم و این کار را تا همیشه و ابد خواهم کرد. (منبع ایسنا) مطلبی که این بازیگر سینما در نشست جشنواره فجر مطرح می کند نه نشانی از پشیمانی از برخورد سال گذشته اش با خبرنگاران دارد و نه همچنان نشان از رعایت ادب نسبت به خبرنگاران در آن دیده می شود که همین مساله یادآوری چند نکته را ضروری می کند. -خبرنگارانی که در پشت صحنه فیلم «رگ خواب» حضور یافته بودند نماینده چند رسانه رسمی و قدیمی کشور بودند که اگر هم نمایندگان رسانه های کم سابقه تری بودند باز هم رعایت احترام آنها ضروری بود. -این افراد با هماهنگی عوامل در آنجا حضور یافته بودند. -آنها پیش از گفتگو از لیلا حاتمی برای طرح سوالاتشان اجازه گرفته بودند. در نتیجه استفاده از واژه مزاحم نه تنها محلی از اعراب ندارد بلکه توهین مضاعف محسوب می شود. -افرادی که لیلا حاتمی سعی دارد آنها را از جامعه خبرنگاران جدا کرده و اینگونه وانمود کند که این افراد لایق آنگونه برخورد بوده اند، از خبرنگاران کم سابقه و بدون هویت عرصه مطبوعات سینمایی نیستند و کارنامه آنها مشخص است که در طول سال ها تعامل شان با دیگر هنرمندان محترمانه و سازنده بوده است. -لیلا حاتمی اشاره کرده است که «خودشان می‌دانند جایشان آنجا نیست» که این جمله این سوال را مطرح کند او چه معیاری برای طرح این مدعا دارد. همانطور که اشاره شد این خبرنگاران هم با دعوت آمده بودند، هم با اجازه وارد فضای گفتگو شده بودند و هم در تمام طول مصاحبه رعایت ادب را کرده بودند. حال باید پرسید چه کسی مشخص کننده جای حضور افراد است؟ -این بازیگر سینما همچنین گفته است «به دلیل ارزشی که آدم‌ها برایم دارند آن افراد را ادب می‌کنم و این کار را تا همیشه و ابد خواهم کرد». سوال این است که صلاحیت افراد برای ادب کردن دیگران چگونه تایید و یا رد می شود و لیلا حاتمی مجوز خود برای ادب افراد را از کجا گرفته است؟ گرچه از اساس این فرضیه را رد می کنیم که آن خبرنگاران رفتار بی ادبانه ای کرده اند که قرار به تادیب بوده باشد. -نکته دیگری که لازم می نماید بدان اشاره شود این است اگر جایگاه تادیبی را بخواهیم به رسمیت بشناسیم رسانه ها نسبت به خانم لیلا حاتمی که یک بازیگر سینما است، وجاهت بیشتری برای به دوش گرفتن این مسئولیت دارند که نقاط ضعف را نشان داده و برای رفع آنها راهکار ارائه دهند. -این بازیگر دفاع اعضای یک صنف از هم صنفی های خود را نشان از خودکم‌بینی می داند که این سخن مبنای استدلالی ندارد و حاتمی نیز به تبیین دلایل این نظر نمی پردازد که ارتباط بین خودکم بینی و دفاع اعضای یک صنف از یکدیگر در مقابل توهین، چیست. -ذکر این نکته ضروری است که رشد و اعتلای سینما بدون تعامل سالم با رسانه ها میسر نمی شود و تا زمانی که مبنای این رابطه نگه داشتن حرمت ها نباشد اتفاق مثبتی برای طرفین نخواهد افتاد. - در پایان ذکر این نکته هم ضروری است که تاکنون و در سابقه حیات مطبوعات سینمایی کمتر پیش آمده است که سینماگران از هر طیف و جایگاهی حرمت اهالی رسانه ها و رسانه ها را نگه ندارند و در اغلب قریب به اتفاق مواقع این رابطه دوسویه بوده است و شاهد آن هم پوشش حداکثری اتفاقات سینمای کشور در رسانه ها است که نشان از همکاری خوب اهالی سینما با خبرنگاران دارد و مواردی چون سخنان خانم حاتمی و آقای حقیقی جزو نوادر محسوب می شود. البته سخنان مانی حقیقی در نشست «نگار» بسیار پخته تر از آن متنی است که سال گذشته منتشر کرد و از آنجا که وی اشاره کرد حاضر است در فرصتی توضیحاتی را برای رفع سوءتفاهم ها ارائه دهد خود نشان از باز بودن فضای گفتگو با اوست.