حکومت پهلوی سد راه موسیقی تعزیه در تاریخ بود

سرویس فرهنگی فردا: برنامه "ارغنون" با موضوع (بررسی جایگاه موسیقی تعزیه در کشور) و با حضور دکتر بهمن کاظمی (پژوهشگر و موسیقیدان) از شبکه رادیویی گفت و گو روی آنتن رفت.

در این برنامه دکتر بهمن کاظمی در خصوص تاریخ موسیقی تعزیه گفت: در ایران تا قبل از دوران قاجار موسیقی تعزیه و تمام موسیقی هایی از این دست، جزئی از سنت به حساب آمده و یکی از بخش های کارکردی آن دوره بوده است.

وی همچنین در ادامه افزود: در دوران قبل از قاجار بسیاری از مداح ها، ملودی هایی را ارائه می کردند، که امروزه در بخشی از آثار عارف قزوینی نیز دیده می شود.

این پژوهشگر موسیقی آیینی با بیان این که موسیقی تعزیه در دوران قبل از قاجار در کوچه و بازار جامعه حضوری پر رنگ داشت، عنوان کرد: موسیقی تعزیه در دوران پهلوی بسیار کم تر از دوران های دیگر در کوچه و بازار حضور داشت.

وی در خصوص جایگاه موسیقی در جوامع سنتی گفت: در یک جامعه ی سنتی موسیقی کارکرد های خودش را بر اساس نیازها و سازمان دهی آن جامعه برآورده می کند.

دکتر بهمن کاظمی در ادامه ی این موضوع به جایگاه موسیقی سنتی در دوران پهلوی اشاره کرده و اظهار داشت: موسیقی در دوران پهلوی به طور تحمیلی به فضای مدرن وارد شده و زیرساخت های خود را تا حدی از دست می دهد.

وی با بیان این که در دوران پهلوی اول؛ کشور، جامعه و مردم دچار یک شکاف فرهنگی شده اند، تاکید کرد: موسیقی تعزیه در دوران پهلوی اول علاوه بر این که جزء ارزش های جامعه به حساب نمی آید، بلکه در طرف دیگر نیز حکومت این نوع از موسیقی را کم رنگ کرده و از اجرای آن ممانعت می کند.

این موسیقیدان ایرانی با اشاره به این که در دوران پهلوی اول از موسیقی تعزیه هیچ گونه حمایت مالی و معنوی نمی شد، اظهار داشت: بخشی از شکاف فرهنگی جامعه در دوران پهلوی به سیاستی مربوط می شود که از طرف حکومت اعمال شده است.

وی با اشاره به تغییرات فرهنگی در دوران پهلوی اول، گفت: سیاست های حکومت پهلوی به گونه ای بود که موسیقی سنتی ایرانی را گنار گذاشته و در را برای ورود موسیقی های هندی، عربی، فرانسوی و غیره به کشور باز کرد.

دکتر بهمن کاظمی همچنین در ادامه افزود: در دوران پهلوی اول و با تغییر سلیقه ی شنیداری مردم، نوازندگان سازهای ایرانی سازهای خود را کنار گذاشته و به نوازندگی سازهای غربی پرداختند، برای مثال در آن زمان بسیاری از کمانچه نوازان ایرانی، با کنار گذاشتن کمانچه ساز ویولون دست گرفته و ویولون می نواختند.

وی در خصوص گنجینه ی موسیقی تعزیه در دوران پهلوی گفت: در دوران پهلوی اول به دلیل ورود نا به هنگام سیاست های مدرن به کشور، بخش اعظمی از گنجینه ی شفاهیِ پیران موسیقی تعزیه از بین رفته و به فراموشی سپرده می شود.

این پژوهشگر موسیقی ایرانی همچنین در ادامه اضافه کرد: بعد از پهلوی اول، با روی کار آمدن پهلوی دوم سیاست و فرهنگ مدرن پهلوی اول به فرهنگ آمریکایی نزدیک شده و وجهه ای بسیار بی بند و بار به خود گرفت.

وی با اشاره به این که فرهنگ آمریکایی در دوران پهلوی دوم ریشه و بنیان نداشت، گفت: رادیو به عنوان مهمترین مرجع موسیقی کشور در دوران پهلوی دوم از موسیقی سنتی فاصله می گیرد.

فابل صوتی برنامه "ارغنون" از وبگاه رسمی شبکه رادیویی گفت و گو قابل دریافت است، همچنین متذکر می شود که این برنامه هر پنجشنبه از ساعت 21 الی 22 از شبکه رادیویی گفت و گو پخش می شود.