افزایش گرایش به ماهواره با ضعف رسانه ملی

روزنامه آرمان: در حال حاضر تعداد قابل توجهی از ایرانیان ماهواره می‌بینند و عضو شبکه‌های اجتماعی هستند و ممکن است با مردمان سایر کشورها نیز ارتباط داشته باشند.

این در حالی است که ضعف‌هایی در تولید محتوا وجود دارد و در بسیاری موارد محتوایی که مورد استفاده قرار می‌گیرد مطابق با فرهنگ ما نیست. گرچه این مساله تبعات فراوانی دارد، اما عده ای بر این باورند که شبکه‌های داخلی مورد پسند عامه مردم نیست و به این دلیل روز به روز گرایش افراد به ماهواره افزایش می‌یابد، تا جایی که بسیاری از خانواده‌ها شبکه‌های داخلی را به کل قطع کرده و همراه رسانه‌های فراگیر بیگانه شده اند و آنچه در این میان برجسته می‌شود ضعف کارکرد تلویزیون ایران است که در مخاطب شناسی ضعف عمده دارد. علی جنتی، وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی، در آذر سه سال گذشته ضریب استفاده از ماهواره در بین مردم تهران را ۷۱ درصد اعلام کرده بود و اکنون با کمی رصد میان مردم می‌توان فهمید که از میزان ببیندگان رسانه‌های ایران کاسته شده و تعداد بینندگان رسانه‌های بیگانه نیز افزایش یافته است و این مساله کار سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی را سخت کرده، چراکه در رقابت با شبکه‌های بیگانه قرار دارد و باید سعی کند نظر مخاطبان خود را جلب کند.

مرداد امسال یک مدرس علوم ارتباطات اجتماعی روند گرایش مردم به شبکه‏‌های ماهواره‏ای را سریع و حاد توصیف کرد و اظهار داشت: روند رو به تزایدی در گرایش مردم به شبکه‌های تلویزیونی فارسی زبان قابل مشاهده است که نسبت مشخصی با نحوه عملکرد رسانه ملی دارد. امروز تهدید فرهنگی شبکه‏‌های ماهواره‏‌ای جدی‏‌تر شده است و صدا و سیما در رقابت با شبکه‏‌‌های مثل گروه جِم‏‌تی‏‌وی، کاهلی و سستی می‏‌ کند و خسارات این سستی، نصیب فرهنگ ایرانی اسلامی خواهد شد.

قادر باستانی تصریح کرد: ضعف مفرط صدا و سیما در تولید سریال ‏‌ها و برنامه‏‌‌های سرگرم‏‌ کننده و از طرف دیگر بهبود قابل ملاحظه و به دقت برنامه‏‌‌ریزی‏‌شده در کیفیت برنامه برخی شبکه‏‌‌های ماهواره ای این روند را سریع‏‌تر از گذشته کرده است و حتی به شهرهای کوچک و روستاها نیز کشیده شده و تاثیر محسوسی در سبک زندگی جوانان به ویژه دهه هشتادی‌‌ها گذاشته است. رسانه ملی در حال حاضر به جز شوهای شبانه خندوانه رامبد جوان و دورهمی مهران مدیری، برنامه جذاب و مفرحی برای مردم ندارد.

این برنامه‌ها هم رفته رفته، دچار افت کیفی و ریزش مخاطب خواهند شد. در مقابل شبکه‏‌‌های فارسی زبان ماهواره‏‌ ای، هم به لحاظ کمی و هم کیفی، روز به روز مخاطبان بیشتری را جذب می‌‏‌کنند. او اظهار کرد: پژوهش‌‏های دانشگاهی نشان می‏‌دهد، میان الگوهای غربی ارائه‌شده توسط شبکه‌های ماهواره‌ای و تغییرات سبک زندگی در مردم ایران به ویژه جوانان، رابطه معناداری دیده می‏‌شود. رابطه میان الگوها و تغییرات سبک زندگی، مستقیم بوده و مثلا در شبکه من و تو، بیشترین تاثیرگذاری در سبک زندگی زنان ایرانی گزارش شده ‌است. به گزارش ایلنا، باستانی با بیان اینکه قانون منع استفاده از تجهیزات ماهواره‌ای، کاملا کارایی خود را از دست داده، تصویب قانونی جدید با رویکردی ثابت را یک نیاز جدی دانست. بین نیازهای رسانه‌ای مردم و استفاده از ماهواره، ارتباط مستقیم وجود دارد. بدیهی است اگر این نیاز را رسانه ملی بتواند تامین کند، مردم در مقابل شبکه‏‌های ماهواره‏‌ای مصون خواهند بود، اما اگر شرایط فعلی ادامه یابد، ناهنجاری‌های فرهنگی که در جامعه امروز، عیان می‏‌بینیم، عمیق‏‌تر خواهد شد.

این در حالی است که شبکه‌های ماهوارهای به حدی در میان ایرانیان رواج یافته که عده ای به جای تفریحات خانوادگی وقت خود را به دیدن برنامه‌های این شبکه‌ها می‌گذرانند و باید برای این مساله فکر اساسی کرد. با وجود این، باید فرهنگ استفاده از تکنولوژی‌های جدید در میان ایرانیان رواج یابد تا کانون خانواده‌ها با وجود شبکه‌های اجتماعی و ماهواره مستحکم باقی بماند.