کمال تبريزي با «لوك خوش‌شانس» مردم را مسخره مي‌كند!

جالب است كه تبريزي مجدداً از همان ادبيات و نگاه از بالا درباره مردم سخن مي‌گويد و اصرار دارد كه قصد دارد با فيلم‌هايش مردم را آگاه كند. تبريزي در جريان جنجال‌سازي عليه برنامه سينمايي هفت مدعي شده بود كه مسعود فراستي، منتقد اين برنامه با به كار بردن واژه دياثت فرهنگي به او توهين كرده است. او پيش‌تر مدعي شده بود، فيلم دونده زمين را در نقد دولت دهم ساخته است، اما منتقد برنامه هفت به اين نكته اشاره كرده بود كه فيلم او هيچ ربطي به دولت دهم ندارد و عليه مردم ساخته شده است. ظاهراً براي كمال تبريزي، در همچنان بر همان پاشنه مي‌چرخد؛ چرا كه او قصد دارد فيلمي ديگر با همان گرايش بسازد.

اين فيلمساز در پاسخ به اين سؤال كه فيلم «دونده زمين» به شش سال پيش تعلق دارد، فكر مي‌كنيد اگر شما به همان زمان برگرديد، باز هم اين فيلم را با همين شرايط و ويژگي‌ها مي‌ساختيد، مي‌گويد: «اگر الآن بخواهم درباره آن زمان فيلمي بسازم، راستش را بخواهيد؛ خير اينگونه نمي‌ساختم. اكنون از نظر روحي و رواني و كنترل اعصاب (مي‌خندد) حال و هواي ديگري دارم و مسلماً مدل ديگري فيلم خواهم ساخت. اكنون ديگر بايد راجع به آن دوران فيلم‌هاي طنز نوشت و اتفاقاً فيلمنامه‌اي هم دارم كه فرزاد فخري‌زاده آن را به نگارش درآورده است و اگر شرايط فراهم شود، اين فيلمنامه را كه «لوك خوش‌شانس» نام دارد، خواهم ساخت.»

او مي‌افزايد: «اين فيلم با نگاهي به سياستگذاري‌هاي آن دوران ساخته مي‌شود و درباره فردي است كه بسيار خوش‌شانس است. مردم هم شانس او را باور مي‌كنند و معتقد هستند كه او هر چه بخواهد، همان عملي مي‌شود.» تبريزي اولين سينماگري نيست كه با موضع بالا و شبه روشنفكرانه سعي دارد با آثارش به مردمي كه از نظر او ناآگاه و بي‌سواد هستند، آگاهي ببخشد. كارنامه شبه روشنفكران ايراني به ويژه در عرصه هنر و ادبيات پر است از توهين و تحقير مردمي كه در فضايي مغاير با فضاي شبه روشنفكران نفس مي‌كشند.

اين رويكرد ضد مردمي كه از سوي طيفي از شبه روشنفكران در كشورهاي ديگر نيز به چشم مي‌خورد، از سوي روانشناسان نوعي رفتار انتقام‌جويانه از مردم تفسير شده است. تبريزي پا را از تحقير مردم فراتر مي‌گذارد و در بخش ديگري از سخنانش با اشاره به اينكه معلم در فيلم او نقشي تعيين‌كننده دارد، توضيح مي‌دهد: «همانطور كه ملت‌ها هميشه به معلم‌ها احتياج دارند و هميشه بايد معلمي وجود داشته باشد تا بتواند سررشته هدايت امور را برعهده بگيرد؛ به همين دليل من شخصيت اصلي فيلم را يك معلم انتخاب كردم. چون معلم اشتباه كرده است يا سررشته امور به دست شخص ديگري افتاده است، جوامع و مردم دچار مشكل شده‌اند. حديثي وجود دارد، با اين مضمون «الناس علي دين ملوكهم» و فكر مي‌كنم معلم هم همين نقش را دارد.»

تبريزي البته به اين اشاره نمي‌كند كه كليد فيلم او كه به همه قفل‌ها مي‌خورد، سوغات يك خارجي است. به اعتقاد تبريزي اين تنها امت نبوده‌اند كه در مقطعي اشتباه كرده‌اند و چون معلم جامعه نيز آنطور كه او مي‌پسنديده عمل نكرده پس سر رشته امور به دست ديگران افتاده است.

تبريزي مي‌افزايد: «اين يكدستي در وجود مشكلات و رخوت و انفعال در تمام طول فيلم ديده مي‌شود و بعد شما يكباره كليدي را پيدا مي‌كنيد كه مي‌تواند به همه قفل‌ها بخورد.»

تبريزي در يك تناقض‌گويي آشكار درباره نسبت مردم ايران و بيگانگان، كه او در دونده زمين آن را كاملاً به نفع بيگانگان و در جهت تحقير ملت ايران نشان داده است، مي‌گويد: «ما مي‌خواهيم اين نكته را نشان دهيم كه ارتباط معلم با بچه‌ها برقرار نمي‌شود، به دليل همان مثل معروف كه مي‌گويد: «مرغ همسايه غاز است.» ما نمي‌توانيم آن گوهري را كه در درون خود داريم، كشف كنيم در حالي‌كه هميشه فكر مي‌كنيم يك اتفاق در جاي ديگري از دنيا بهتر از اتفاقي است كه در كشور خود ما رخ مي‌دهد. حواس ما به داشته‌هاي خودمان نيست و سعي مي‌كنيم از طريق ديگري حقيقت را بپذيريم. در حالي كه حقيقت را در درون خود داريم و به راحتي مي‌توانيم آن را استخراج كنيم.» تبريزي جايي از مصاحبه به اين هم اشاره كرده كه اكنون به لحاظ روحي و رواني و كنترل اعصاب حال و هواي ديگري دارد، ولي با مطالعه مصاحبه او هر مخاطب منصفي متوجه مي‌شود كه وضعيت روحي و رواني اين فيلمساز نسبت به قبل بهتر نشده، بلكه تا حدودي بغرنج‌تر شده است.