مفهوم انتظار «فرا جهانی» است
در چهارمین «شب علوم انسانی» به همت مجله عصر اندیشه از نیم قرن تلاش‌های علمی منوچهر آشتیانى جامعه‌شناس سرشناس ایرانى تقدیر به عمل آمد.
خبرگزاری فارس: چهارمین «شب علوم انسانی» به همت مجله عصر اندیشه با مشارکت شبکه افق، مرکز تحقیقات صدرا و فرهنگسرای اندیشه شب گذشته (دوشنبه ۲۰ بهمن) در این فرهنگسرا برگزار شد.
در این مراسم از نیم قرن تلاش‌های علمی منوچهر آشتیانى جامعه‌شناس سرشناس ایرانى تقدیر به عمل آمد، همچنین پرفسور الکساندر دوگین فیلسوف شهیر روس و مشاور رئیس‌جمهوری این کشور درباره «تئوری چهارم سیاست» سخنرانی کرد و در میزگرد «آینده فلسفه‌های سیاسیِ معاصر در جهان» شرکت کرد.
منوچهر آشتیانی، پیشکسوت جامعه‌شناسی ایران نیز طی سخنانی در این نشست عنوان کرد: در هر کجای این دنیا که متولد شده باشی، اعم از شرق یا غرب، یک امر ساده وجود دارد و آن این است که اگر من ایرانی هستم و می‌خواهم خودم را بشناسم باید خودم را در دیگری درک و منعکس کرده و آن دیگری را در خود احساس کنم.
وی در ادامه افزود: منِ ایرانی زمانی که می‌خواهم خودم را با یک آلمانی نزدیک کنم، به این معنی است که می‌خواهم بفهمم چقدر ایرانی هستم و چه تفاوت‌هایی با آلمانی دارم، و این به معنای هرمنوتیک است.
آشتیانی همچنین یادآور شد: اگر امروز شعری از حافظ می‌خوانیم، یعنی شعر هفت قرن پیش را به قرن بیست و یکم آورده‌ایم؛ آیا «سحر» و «دولت بیدار» حافظ، همان «سحر» و «دولت بیدار» من است؟
وی با اشاره به مفهوم انتظاری که «الکساندر دوگین» مطرح کرد، گفت: انتظار در بین همه مردم دنیا و نهضت‌های جهانی وجود دارد. فرجام‌شناسی دینی بدین معنی است که آن جهان سرانجام برآورده خواهد شد و این به معنایی فراجهانی است. مفهوم فراجهانی انتظار بعد از رنسانس به مفهوم این‌جهانی تقلیل یافت و متفکران غربی تلاش کردند، ناکجا آباد را در این جهان برآورده کنند.
آشتیانی مدعی شد: انتظار به ما امید خواهد داد اما هیچگاه برآورده نخواهد شد، چرا که امید همیشه باید وجود داشته باشد.
* تفکرات «دوگین» به فارسی ترجمه نشده است
جهانگیر کرمی، استاد دانشکده مطالعات جهان در سخنانی اظهار داشت: متأسفانه ترجمه فارسی کتاب «تئوری چهارم سیاست» نایاب است، همچنین مقاله‌های پرفسور دوگین در ایران ترجمه نشده است.
وی به اینکه سیر تاریخی اندیشه «دوگین» از تجربه متفاوت مذهب در روسیه برمی‌خیزد، توضیح داد: مذهب در اروپا حکومتی دیرینه داشته است پس از رنسانس آن دوره را دوره تاریکی و قرون وسطی نام گذاری کردند درحالی که روسیه 1200 سال تاریخ دارد و اواخر قرن دهم میلادی روس‌ها مسیحیت ارتدوکس را پذیرفتند که پس از حمله مغول، مسیحیت به مناطق دورتر روسیه می‌رود و نقش مذهب آزادی بخش را بازی می‌کند.
استاد مدعو دانشگاه روسیه اظهار داشت: به تعبیر «سیدجواد طباطبایی» تاریخ روسیه ذیل تاریخ غرب بازتعریف می‌شود چرا که آنجا که غرب تجربه بدی از حکومت دینی داشته، روسیه این تجربه را نداشته است تا اینکه اوایل قرن هجدهم «پطر کبیر» در روسیه حاکم می‌شود و تاریخ روسیه به قبل و بعد از «پطر» تقسیم می‌شود، وی تلاش می‌کند روس‌ها را مدرن کند.
کرمی با اشاره به اینکه در طول تاریخ روسیه به دوگانه غرب‌گرایی افراطی و ضد غربی افراطی تمایل پیدا می‌کند، افزود: «لنین» و «استالین» ضد غرب هستند و اندیشه «دوگین» نیز ترکیبی از سنت‌ها و ملی‌گرایی روسی و مکتب فرانکفورت است.
وی مدعی شد: تفکر «دوگین» هنوز نامی ندارد و هنوز مشخص نیست که سرانجام تفکر «دوگین» به کجا ختم می‌شود، اما باید آثار وی در ایران ترجمه و این تفکر بیشتر قابلیت نقد پیدا کند، نقدی اساسی نسبت به تفکر «دوگین» وجود دارد این است که چگونه می‌توان ملی‌گرایی روسی را با جهان‌گرایی جمع کرد؟
سیدحسین علوی دانش‌آموخته فلسفه نیز در این نشست در پاسخ به اظهارات کرمی عنوان کرد: تئوری دوگین در فلسفه سیاسی حرف جدیدی است. ایشان صاحب تفکر است.
وی اظهار داشت: روس‌ها پیوندهای عمیق و دیرینه ای با غرب داشتند، اما اکنون روسیه در حال بر هم زدن این سرمایه‌گذاری هستند. حضور روس‌ها در منطقه جنگی خاورمیانه، باعث افول قدرت غرب شده است.
دیدگاه تان را بنویسید