افخمی: آتش بس دادیم تا ایوبی به «هفت» بیاید

بیگ بنگ دیجیتال بهروز افخمی در بخش سرمقاله «هفت» درباره تورج منصوری گفت: او جزء نسل اول و قدیمی‌ترین فیلمساز‌ها و فیلمبردارهای بعد ازانقلاب است که آن زمان نسل جدید فیلمبردارهای ایرانی را تشکیل می‌دادند. وی‌‌ همان زمان نیز در نوع خود با شیوه‌های جدید فیلمبرداری و نور‌پردازی سرو کار داشت و به اصلاح سنت شکن بود. امروز نیز علی رغم آنکه برای خود پیشکسوتی شد، با تحول دیجیتال آشنا و همراه است و توانست خود را منطبق کند. افخمی ادامه داد: امشب راجع به تحول دیجیتال صحبت می‌کنیم. دوره نگاتیو دیگر تمام شده است. ما می‌خواهیم به آن چیزی بپردازیم که تورج منصوری به آن بیگ بنگ دیجیتال می‌گوید.

در ادامه برنامه و در بخش «گزارش اقلیت» تورج منصوری، میهمان بهروز افخمی شد. وی درخصوص تحول دیجیتال گفت: تشکر از اینکه چنین فرصتی فراهم شد تا من این صحبت‌ها را بکنم و متاسف بودم که چرا کسی نمی‌خواهد درباره این بیگ بنگ دیجیتال صحبت کند. درواقع این تحول تازه شروع شده است و بشر به زودی تحت تاثیر آن قرار می‌گیرد. یک گیجی بشر را فراهم گرفته است و خود نمی‌داند چه رخ داده است. مثلا در غرب می‌بینیم به سمت ویژوال افکت رفته‌اند و جهت نگاه قالب‌های طراحی شده داستانی را به سمت ویژوال افکت کرده‌اند؛ چه به صورت انیمیشن سه بعدی و چه به صورت ترکیب ویژوال در صحنه‌های واقعی یا نیمه انیمیشن. چیزی که روزگاری در سینما گران بود و نمی‌توانستید به راحتی شخصی را از بک گراند جدا کنید و در صحنه‌ای دیگر جای دهید. اما امروز تمام این رویداد‌ها را شما می‌توانید در پشت یک دوربین دیجیتال به سادگی انجام دهید.

تحول دیجیتال جلو‌تر از سینمای دنیا است این فیلمبردار باسابقه افزود: فیلمسازی دنیا هنوز خود را برای موضوعی به نام سینمای دیجیتال آماده نکرده است و تحول دیجیتال جلو‌تر از سینمای دنیا است. سینمای ایران نیز به مراتب از دنیا بسیار عقب‌تر است و مسئولین ما با یک شوک روبرو شدند. در دنیا این اتفاق تدریجی اتفاق افتاد و این تجربه آرام آرام به نسل جدید منتقل شد. اما این تغییر در این بسیار یکباره و بدون هیچ فهم و تجربه‌ای بود.

تکنولوژی دیجیتال محدودیت‌ها را زوده است وی ادامه داد: فیلمبردار وظیفه‌اش تصویرگرفتن فیلمنامه نیست. وظیفه فیلمبردار این است که آن سفیدی‌های میان متن فیلمنامه را نمایش دهد. در این صورت روح فیلمنامه را به نمایش کشیده نه شکل آن را. برخلاف تصور برخی امروزه ابزار دیجیتال به من امکانات بیشتر می‌دهد و محدودیت‌ها را زوده تا چند لایه به کارم اضافه کنم. مثل نقاشی که برای تکمیل نقاشی خود مدام به روی بوم لایه‌های رنگی جدید ایجاد می‌کند. اتفاقی که در نگاتیو ممکن نبود.

دوران نگاتیو تمام شده است منصوری ادامه داد: باید بپذیریم که دوران نگاتیو تمام شده است و اگر کسی روی نکاتیو کار می‌کند برای موزه‌ها است و بسیار گران. باید بپذیریم این دنیای ما است و دنیا به عقب باز نمی‌گردد. باید با آن جلو رفت. نگاتیو دیگر تنها یک نوستالژی است.

این فیلمبردار در ادامه درخصوص سینمای جدید گفت: بشری که امروز همه چیز برای او راحت شده است ترجیح می‌دهد فیلم‌های سینما را در خانه ببیند، چون به دور از سرو صدا با لباس راحتی و نگرانی جای پارک و خرج کمتر فیلم می‌بیند. مشکلات فعلی سالن‌های سینمای ما را نیز تحمل نمی‌کند. اما یک احساس درونی به من می‌گوید سالن سینما نمی‌می‌رد و همین مناسبات فیلم دیدن جمعی در سالن سینما پا برجا می‌ماند. اگر بتوانیم فیلمی بسازیم که خصوصیت یک فیلم سینمایی را داشته باشد و مناسب تماشا در سینما باشد. ما خود را موظف کرده‌ایم به مخاطب کوچک روشنفکر سینمایی پاسخ دهیم. در ادامه بهروز افخمی گفت: ما سیطره روشنفکرانه داریم که هنرمند را برای ساختن فیلمی پرمخاطب تحقیر و سرکوب می‌کند.

منصوری در پاسخ بیان داشت: برای آنکه ما خود را موظف کردیم به این مخاطب کوچک جواب بدهیم در حالی که مخاطب اصلی مردم هستند. ضمن اینکه در سال‌های اخیر چند مورد فیلم موفق داشته‌ایم. در دوران دیجیتال که داریم احساس بیگانگی با سینمای گذشته می‌کنیم، نیاز به این جنس آثار بیشتر است.

سینما در گذشته یک سفره حرمت دار بود وی در ادامه گفت: سینما در گذشته یک سفره حرمت دار بود. مثل امروز نبود. برای سینما احترام قائل بودند و کسی مثلا به این بهانه که قراردادم به اتمام رسید، کار را نیمه‌‌ رها نمی‌کرد و نمی‌رفت. من گاهی به دوستانم می‌گویم همه تلخی‌هایی که امروز افراد در حول و هوش خود احساس می‌کنند، مسائل کمی برای امثال من شکننده شده و کمی زودرنج شدیم و شاید بی‌جهت توقع احترام اضافی را داریم و روزگار برایمان تلخ می‌شود، باید از خودمان بپرسیم چرا سراغ سینما رفتیم و این شغل را اننتخاب کردیم؟ این یک جور عشق است. مشکل ما این است که از یک جایی به بعد حرفه‌ای شدیم و یادمان رفته که یک هیجان و عشقی ما را به این وادی کشانده و آن عشق بازی بود که نفس کشیدن در دنیای فیلمسازی را برایمان شیرین کرده بود.

افخمی در ادامه گفت: درگیر قمپزدرکردن‌های روشنفکرانه شده‌ایم. در صورتی که سینما را کودکان تشکیل داده‌اند و با حمایت‌هایشان سینما را زنده کرده‌اند. فیلم‌هایی که به جمعیت احترام می‌گذارند و از این گردهمایی یک جمع بزرگ در سینما استفاده می‌کنند.

این بود آن سینمایی که می‌خواستیم بسازیم؟ منصوری بیان داشت: همین شور کودکانه اگر باشد تماشاچی هم دلش برای سالن سینما تنگ می‌شود و امکان ندارد سینما را ترک کند. ممکن است در پیچ و تاب حوادث، گاهی به خانه‌اش پناه ببرد، اما در ‌‌نهایت باز می‌گردد. گاهی باید از خود پرسید این بود آن جهانی که ما می‌خواستیم بسازیم؟ این بود آن سینمایی که می‌خواستیم بسازیم؟ خوب است یک لحظه بایستیم و به این وضعیت نگاهی کنیم. به این ترافیک، این شهر شلوغ، این خشونتی که دارد زیاد می‌شود، این عشق نورزیدن‌ها و.... این آنی نیست که ما نشانه گرفته بودیم. سینمایمان نیز همین طور.

در ادامه مسعود فراستی در میز نقد فیلم‌های خارجی با حضور حسین معززی نیا، منتقد سینما، به نقد و بررسی فیلم سینمایی «سیکاریو» (Sicario) به کارگردانی دنی ویلنو پرداخت.

در ادامه قسمت یازدهم مجموعه داستان مصور «عبود و آیرانوس» با موضوع سیاه نمایی پخش شد و درآن اشاراتی به روند تولید فیلم‌های سیاسی، ناامیدکننده، خیانت و... سال‌های اخیر سینمای ایران شد.

به علامت حسن نیت آتش بس دادیم تا ایوبی به «هفت» بیاید همچنین بهروز افخمی در حاشیه میز خبر «هفت» بیان داشت: ما به علامت حسن نیت اعلام آتش بس دادیم تا آقای ایوبی در هنگام پخش زنده برنامه در حین جشنواره فیلم فجر به برنامه بیایند و امیدواریم که بیایند.

«تن‌ها میان طالبان» در راه بازار آمریکا محسن اسلام‌زاده، کارگردان و سلیم غفوری، تهیه کننده مستند جنجالی «تن‌ها میان طالبان» نیز از دیگر میهمانان «هفت» بودند. اسلام‌زاده در خصوص توزیع این مستند در آمریکا بیان داشت: یک شرکت اتریشی مشتری این فیلم است که اتفاقا پخش کننده فیلم «ارباب حلقه‌ها» بوده است و در حوزه مستند نیز فعال است. در حال مذاکره هستیم و امیدواریم بتوانیم در آمریکا عرضه کنیم.

وی افزود: اسم فیلم را از ابتدای فیلم انتخاب کردیم. از‌‌ همان ابتدا که محدودیت‌های سفر سبب شد تا بنده تنها به میان طالبان بروم و در واقع این شد که من خود به روایت پرداختم.

فیلم پیش فرض‌های ما را درباره طالبان دچار خدشه می‌کند سلیم غفوری در ادامه گفت: فیلم پیش فرض‌های ما را درباره طالبان دچار خدشه و تغییر می‌کند. چون ما بی‌واسطه به تماشای آن‌ها می‌نشینیم، بدون آنکه به پای تحلیل و تفسیر تحلیل گران سیاسی بنشینیم. یکی از نکات جالب فیلم که با باروهای ما متضاد بود، تفسیر آن‌ها از وهابیت بود. در صورتی که ما متصوریم طالبان و وهابیت در یک سمت و سو هستند، طالبان به ما گفتند آنکه تکفیر می‌کند وهابیون هستند و ما اهل تکفیر نیستیم! حتی این‌ها به زیارت قبور امامزادگان می‌روند و به شفاعت اعتقاد دارند.

کتاب «تن‌ها میان طالبان» به زودی چاپ می‌شود اسلام‌زاده در ادامه گفت: این سفر برای من یک سفر پر استرس بود. شش ماه قبل از سفر دست نوشته‌های محمدحسین جعفریان را خواندم و تصمیم گرفتم علاوه بر فیلمبرداری، خاطراتم را بنویسم و حالا ان شالله کتاب این سفر نیز چاپ خواهد شد. چون جنس سفر به گونه‌ای بود که نمی‌شد تمام احساس را با تصویر به نمایش کشید. نبود برق و بهداشت از بزرگ‌ترین سختی‌های سفر بود. بالاجبار باطری دوربین‌ها را با باطری ماشین شارژ می‌کردم. این سختی‌ها در کنار ترس دستگیری توسط آمریکایی‌ها بزرگ‌تر بود.

کارگردان مستند «تن‌ها میان طالبان» ادامه داد: برخی انتقاد می‌کنند چرا جنایات طالبان را به تصویر نکشیدی؟ پاسخ من این است: تلاش ما این بود که روایت تا جایی که می‌تواند بی‌واسطه باشد و خیلی در آن دخل و تصرف نکنیم. شاید این نقد آن‌ها درست باشد و ما باید گاهی فلش بک می‌زدیم به گذشته و....

کتاب «10 روز با داعش» نوشته یورگن تودنهوفر روزنامه‌نگار آلمانی، کتابی بود که در حین این گفتگو به مخاطبان معرفی شد.

قاسم خانی: کارگردانی ساده‌تر از آن بود که فکرش را می‌کردم در ادامه گزارشی از پشت صحنه فیلم سینمایی «خوب، بد، جلف» اولین تجربه پیمان قاسم‌خانی در عرصه کارگردانی که این روز‌ها در حال تصویربرداری است برای نخستین بار در «هفت» پخش شد. قاسم خانی در این گفتگو گفت: کارگردانی ساده‌تر از آن چیز بود که فکرش را می‌کردم و الحمدلله کار به خوبی پیش می‌رود.

سینماکلاسیک از دیگر بخش‌های «هفت» بود. افخمی در این بخش به تشریح یکی از سکانس‌های فیلم سینمایی «دیوانه وار» (Frantic - 1988) به کارگردانی رومن پولانسکی پرداخت.

فراستی: «شاهزاده روم» تکنیک قابل دفاع اما فیلمنامه به شدت ضعیف بخش پایانی «هفت» میز نقد فیلم‌های ایرانی بود. مسعود فراستی در حضور هادی محمدیان، کارگردان «شاهزاده روم» به سراغ نقد و بررسی این انیمیشن پرفروش سینمایی رفت و آن را به لحاظ تکنیکی اثری قابل دفاع، اما به لحاظ فیلمنامه به شدت دارای ضعف خواند و گفت: ضعف در فیلمنامه به حدی زیاد است که فیلم را از کمر می‌اندازد.

دور تازه برنامه سینمایی «هفت» هر هفته جمعه شب‌ها با اجرا، سردبیری و تهیه کنندگی بهروز افخمی روی آنتن شبکه سه سیما می‌رود.