به ازای هر ایرانی چند کتاب منتشر می‌شود؟

او با بیان این‌که نظام اسلامی ایران یک تحول بزرگ در تولید کتاب و تعدد عناوین منتشرشده به‌وجود آورده است، ادامه داد: متأسفانه در حوزه شمارگان کتاب با مشکلات جدی در کشور مواجه هستیم.

تداوم سیر نزولی کاهش شمارگان کتاب

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از کاهش 12 درصدی شمارگان کتاب در سال 94 خبر داد و تصریح کرد: با وجود این‌که در این مدت شاهد افزایش قابل ملاحضه عناوین منتشرشده بودیم؛ اما متأسفانه تیراژ کتب منتشرشده با کاهش روبه‌رو بوده است.

وی با بیان این‌که در شش‌ماهه سال گذشته بیش از 30 هزار عنوان کتاب در ایران منتشر شد، ادامه داد: این رقم در شش‌ماهه نخست امسال به 33 هزار و 886 عنوان کتاب افزایش یافت.

او به مقایسه وضعیت چاپ و نشر در پیش و پس از انقلاب پرداخت و گفت: در اولین سال انقلاب اسلامی یک‌هزار و 833 عنوان کتاب در کشور منتشر شد، در حالی که این رقم در سال 93، 72 هزار و 871 عنوان بود.

صالحی با بیان این‌که در حوزه تعدد در عناوین منتشرشده کتاب با یک جهش و تحول عظیم در کشور روبه‌رو بودیم، اظهار کرد: این جهش در انتشار کتاب همچنان ادامه دارد.

معاون وزیر ارشاد اسلامی با بیان این‌که کشور ما در تولید و افزایش عناوین کتاب، گام‌های بسیار بلندی برداشته است، ادامه داد: با وجود این‌که جمهوری اسلامی در حوزه چاپ و نشر، دستاوردهای بسیار زیادی داشته است؛ اما در برخی بخش‌ها از جمله در شمارگان کتاب با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستیم.

صالحی تنوع و تکثر در عناوین کتاب را یک موفقیت بزرگ ارزیابی و بیان کرد: این روند و حرکت روبه جلو در حوزه‌های مختلف و از جمله در حوزه علوم فنی و کاربردی، ادبیات، کودک و نوجوان و ... همچنان ادامه دارد، به‌طور مثال امسال شاهد انتشار بیش از 12 هزار عنوان کتاب در بخش فنی و علوم کاربردی بودیم.

قیمت کتاب در 20 سال گذشته افزایش نداشته

او مهمترین معضل حوزه چاپ و نشر را متوجه حوزه مصرف‌کنندگان کتاب دانست و گفت: با وجود گسترش در حوزه نشر کتاب، در سال‌های اخیر با کاهش خرید و مطالعه کتاب در کشور مواجه بوده‌ایم.

وی با انتقاد از برخی افراد که افزایش قیمت کتاب را عامل کاهش مطالعه در ایران می‌دانند، افزود: اگر افزایش تورم را در بهای کتاب‌ها لحاظ کنیم، متوجه می‌شویم که قیمت کتاب در ایران طی 20 سال اخیر، هیچ‌ افزایشی نداشته است. بنابراین قیمت کتاب نمی‌تواند دلیل موجهی برای کاهش سرانه مطالعه کتاب در ایران باشد.

کتاب در ایران ویترین ندارد

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: نبودن وقت کافی در زندگی امروز که از سوی کارشناسان به‌عنوان دیگر عامل موثر در کاهش مطالعه در ایران مطرح می‌شود، به هیچ عنوان درست به نظر نمی‌رسد.

او معتقد است: یکی از مهمترین دلایل عدم استقبال از کتب منتشرشده در ایران، این است که تازه‌های نشر در ایران، ویترینی برای دیده‌ شدن ندارند.

وی با بیان این‌که چاپ و نشر در ایران با مشکلات متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کند، اظهار کرد: آسیب‌های حوزه کتاب را باید جدی‌تر گرفت و برای رفع آن‌ها چاره‌اندیشی کرد.

صالحی با بیان این‌که یکی از جدی‌ترین مشکلات حوزه کتاب، این است که کتاب ویترین کافی ندارد، گفت: متأسفانه با وجود این‌که پس از انقلاب بیش از یک میلیون عنوان کتاب منتشر شده است، اما این حجم از کتب دیده نشدند.

معاون فرهنگی وزیر ارشاد به مقایسه تعداد کتاب‌فروشی‌ها در ایران در پیش و پس از انقلاب پرداخت و اضافه کرد: با وجود این‌که پس از انقلاب افزون بر یک میلیون عنوان کتاب منتشر شده و شاهد تحولی عظیم در حوزه کتاب در دوران انقلاب اسلامی بودیم، اما تعداد کتاب‌فروشی‌ها در کشور کم شده است و از این رو کتاب‌ها کمتر دیده شدند.

تمدن‌ها در بی‌کتابی می‌میرند!

وی با اشاره به اهمیت کتاب، گفت: تمدن‌ها با کتاب شروع می‌شوند و با کتاب تداوم می‌یابند. تمدن‌ها با کتاب است که می‌مانند و در بی‌کتابی، تمدن‌ها می‌میرند.

صالحی با بیان این‌که باید عادت کتابخوانی در کشور گسترش یابد، افزود: فرهنگ عادت به کتابخوانی باید از خانه و مدرسه آغاز شود.

محمدرضا سوقندی - مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان - نیز در این مراسم، با بیان این‌که کتاب شاخص عقلانیت هر جامعه است، اظهار کرد: شوربختانه امروز، کتاب در ایران حال و روز خوبی ندارد.

او میزان مطالعه در هر جامعه‌ای را میزان خردورزی آن دانست و افزود: ما بیش از هر چیز به پایداری در عقلانیت نیاز داریم و راه رسیدن به پایداری در عقلانیت و خردورزی از معبر کتاب و اندیشه می‌گذرد.

دبیر شورای فرهنگ عمومی استان سمنان با اشاره به این‌که امروز در سطح جامعه، با آسیب‌های اجتماعی متعددی روبه‌رو هستیم، ادامه داد: وجود آسیب‌هایی مانند طلاق، اعتیاد، بداخلاقی‌های سیاسی و ... ناشی از فاصله گرفتن ما از عقلانیت و خردورزی است.

سوقندی با بیان این‌که امروز کتاب رقبای جدی زیادی دارد، گفت: زمانی تنها رقبای کتاب، رسانه‌هایی مانند رادیو و تلویزیون بودند؛ اما امروز فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی، تلویزیون و ... عرصه را بر کتاب تنگ کرده‌اند.

وی با بیان این‌که امروز شاهد غلبه فرهنگ شفاهی هستیم، اظهار کرد: بدیهی است که فضای مجازی نیز یک ضرورت است؛ اما باید بدانیم که این فضا به مخاطبان فقط اطلاعات، معلومات سطحی و کلیاتی را می‌دهد. بنابراین برای شناخت جزییات و آگاهی اندیشه‌ورزانه به مراجعه به کتاب نیاز داریم.

سوقندی با اشاره به حضور 181 ناشر ملی با 33 هزار عنوان کتاب در نمایشگاه کتاب سمنان، گفت: 11 ناشر استانی نیز با نزدیک به دو هزار عنوان کتاب در این نمایشگاه حضور دارند.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان با بیان این‌که عمده کتب عرضه‌شده در نمایشگاه تازه‌های نشرند، افزود: در این نمایشگاه 250 میلیون تومان بن کتاب با تخفیف 20 درصد در اختیار دوستداران کتاب قرار می‌گیرد. ضمن این‌که ناشران نیز کتب را با 10 درصد تخفیف به علاقه‌مندان می‌دهند.

دویست‌ و نود و نهمین نمایشگاه استانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سیزدهمین نمایشگاه استانی کتاب سمنان امروز (14 آبان‌ماه) گشایش یافت.