خودباختگی، عامل مهم گرایش به مدهای غربی

اهداف سه وجهی پوشش انسانی/ مد صرفا نوعی تقلید است

الستی گفت: یکی از اقتضائات، نوع پوشش اقلیم و شرایط زیستی انسان است و همین اقلیم و نوع شرایط زیست محیطی، وضع ظاهر انسان را شکل می دهد، عموما کسانی که در مناطق سردسیر زندگی می کنند لباس های گرم از پوستین حیوانات به تن می کنند، یا اینکه در دوره ای از تاریخ برای مثال در مناطق فقیرنشین افراد لباس های مندرس و شلوارهای پاره به تن می کردند که حکایت از وضع فقر و نابسامانی زندگی آنان داشته است.

این کارشناس مسائل جامعه شناسی گفت: حالا به این مسئله توجه کنید که آن لباس ها و پوتین های پوستین برای مناطق سردسیر و یا آن لباس های مندرس و ژنده مناطق فقیرنشین به عنوان الگوی پوشش در برخی کشورها معرفی می شود و جالب اینکه چه از لحاظ اقلیمی و آب و هوایی و چه از نظر ثروت ممکن است آن جامعه اصلا شرایط استفاده از چنین ظواهری و پوششی را ایجاب نکند.

الستی ادامه داد: معمولا مد دلیل منطقی با خود به همراه ندارد و فقط و صرفا پیروی و تقلید محسوب می شود، چرا که اگر منطق و درک صحیح در پس آن بود، هیچ گاه لباس مندرس و یا پوتین های ضخیم و آنچنانی در آب هوایی متعادل مورد استفاده قرار نمی گرفت.

وی با اشاره به وجه دوم پوشش و مدگرایی بیان کرد: یکی دیگر از وجوه نوع ظاهر و پوشش افراد بکارگیری نسبت ها و روابط اجتماعی است، به این مسئله توجه داشته باشید که در بسیاری از کشورهای اروپای شمالی که از اقلیم و آب و هوایی گرم برخورداربوده، برخی زنان به دلیل درآمدزایی غیراخلاقی خود نیمه برهنه بوده و در فصل سرما برای نشان دادن خود و جذب مشتری زنجیرهایی به پای خود آویزان کرده و حال ببینید که برخی بانوان متاهل ما از سر ندانستن و ناآگاهی از چنین زنجیرهایی استفاده می کنند.

این کارشناس مسائل اجتماعی عنوان کرد: وقتی ما از مد صحبت می کنیم در حقیقت در مورد تبعیت از وضع ظاهری که سبب تشویق فردی به فرد خاص دیگری صورت می گیرد، بحث می شود آنچنان که ستاره های ورزشی و سینمایی امروز تبدیل به یک عامل تشویق و تبعیت برای سایرین در نوع پوشش ظاهری شده اند.

الستی ادامه داد: مد امروز تبدیل به ابزار دست سودطلبان اقتصادی شده است و آنان از هیچ چیزی در مسیر افزایش سود خود دریغ نمی کنند.امروز طراحان مد به ویژه در غرب اهداف فرهنگی خود را در قالب مد طراحی و به کشورهای هدف عرضه می کنند و در چنین عرصه ای، آگاهی حرف نخست را برای انتخاب مد و پوشش می زند.

تشریح تفاوت های مد و آراستگی/ مد سنخیتی با آراستگی ندارد

وی ضمن تشریح و بررسی، تعریفی حقیقی از آراستگی ارائه می کند: آراستگی در حقیقت وضعیت ظاهری فردی است که نشان دهنده نظم و ترتیب او بوده و نشان از روحیات فردی وی داشته است که همین ترتیب و آراستگی خود با عنوان عنصری مهم در شخصیت افراد نمود دارد، پریشانی و بی سروسامانی و ژولیدگی هر چند با نام مد، هیچ سنخیتی با آراستگی ندارد.

این کارشناس مسائل اجتماعی بیان کرد: هر قدر آراستگی حکایت از نظم، ترتیب و بی آلایشی فرد دارد، مد و به ویژه مدهای غربی امروزی این چنین نیستند، از مهم ترین دلایل گرایش افراد به ویژه در قشر جوانان می شود به خودباختگی اشاره کرد.

خودباختگی، عامل مهم گرایش به مدهای غربی

الستی ادامه داد: اصولا کسانی که بیش از سایرین به دنبال مدگرایی و مدپرستی هستند افرادی با حداقل اعتماد به نفس بوده که اوج آن را در پس زدن پوشش فرهنگی و بومی مشاهده می کنیم.

وی تاکید کرد: شرایط فعلی را در نظر بگیرید، اقوام مختلف ایرانی حتی اعتماد به نفس پوشیدن لباس محلی خود را در پایتخت خود نیز نداشته و از آن ابا دارند در حالی که برای نوگرایی و مدگرایی و تبعیت از مدل های غربی از یکدیگر پیشی می گیرند.

این کارشناس مسائل اجتماعی عنوان کرد: فرد آراسته به کسی اطلاق نمی شود که سعی در تبعیت هایی هر چند کورکورانه و ناآگاه در نوع پوشش دارند بلکه از فردی صحبت می کنیم با در چارچوب اخلاقی و آموزه های اسلامی و ایرانی، تمیز و شایسته و در خور شخصیت یک ایرانی پوشش داشته و لباس می پوشد.

الستی یادآور شد: این فرهنگ و تفکر نادرست و غلطی بوده که استفاده و گرایش به هر نوع پوشش و مدی، به روز بودن تلقی شود، جالب اینجاست که اصولا کسانی که این مدگرایی را تبعیت می کنند، گاها به دیگران و یا همان افراد ساده و آراسته را مورد تحقیر قرار داده و آنان را به دور از مدرن و به روز بوده تعریف کرده و چنین شاخصه هایی را به آنان نسبت می دهند.

وی با تاکید بر اینکه ژولیدگی و نامرتبی هیچ ارتباطی با مد ندارد، افزود: ما مدعی بر این نیستیم که تقابل با مدهای غربی و یا آراستگی به معنای پوشش های هزاران سال پیش و یا بی توجهی به زیبایی و زینت است، بلکه حرف ما این بوده که انسان در گذر زمان و تاریخ باید به روز باشد و مطابق با زمانه خود لباس بر تن کرده اما این پوشش باید مبنا، چارچوب و هدف داشته باشد.

الستی اذعان کرد: این موضوع که هر فردی نیاز به زیباگرایی، به روز بودن و حالت مطلوب داشته باشند، امری طبیعی بوده اما اینکه برخی به شکل افراطی به دنبال این بوده تا خود را مدام با آخرین وضعیت مد و نوع پوشش ها منطبق کنند، علاوه بر اینکه امری صحیح نبوده، تبعات سنگین اجتماعی و اخلاقی فراوانی در جامعه به دنبال دارد.

این کاشناس مسائل اجتماعی تاکید کرد: مد، مدگرایی و مدپرستی وقت و انرژی انسان را به گونه ای می گیرد که فرد تمام تمرکز و افکار و وقت و هزینه خود را صرف اینکه همواره به روز باشد می کند و بزرگترین آسیب آن در وهله نخست این بوده که در تمامی ابعاد زندگی دچار رکود شده و هیچ گاه به بلوغ فکری و فرهنگی نمی رسد.

وی با بیان اینکه باید ما و متولیان فرهنگی بتوانیم الگوهای مناسب زندگی را با تکیه بر فرهنگ غنی خود ایجاد کنیم، افزود: با شرایط موجود بر سر راه کسانی که می خواهند کار فرهنگی انجام دهند موانع و مشکلات بسیاری وجود دارد اما نمی توان متوقف شد و رکود کرد و باید به دنیال ایجاد الگوهای مناسبی باشیم تا جوانان ما گرایش و تمایل به الگوهای داخلی داشته باشند.

جوانان از فرهنگ و تاریخ خود بی خبرند/ آگاهی، سبب رویگردانی جوانان از مدهای غربی می شود

الستی تاکید کرد: اگر جوانان ما با تاریخ اسلام و ایران آشنایی داشته باشند، به عناصر تاریخی و فرهنگی خود افتخار کرده و همین افتخار مایه عزت نفس و باورمندی جوان می شود و زمانی که اینطور شد، گرایش به مدهای هدفمند غربی کمرنگ می شود.

این کارشناس مسائل اجتماعی و استاد دانشگاه عنوان کرد: وقتی جوان ما از فرهنگ و تاریخ خود هیچ نمی داند طبیعی است که به فرهنگ غربی به همراه مد و نوع پوشش آنها را ستایش کرده و به سمت آنان رغبت نشان می دهد و لذا این ضرورت احساس می شود که الگوهای سبک ایرانی و اسلامی در مسیر مد طراحی شود تا فرهنگ بومی و لباس محلی به موضوعی غرورآمیز در میان جوانان ما تبدیل شود.

وی ادامه داد: وقتی جوان ایرانی بداند آراستگی و مدپرستی هر یک چه پیام هایی از خود صادر می کند، به طور حتم همه تلاش خود را در مسیر روسفیدی در برابر هجوم فرهنگی دشمنان می کند.

نفوذ حرکت خزنده تهاجم فرهنگی بر پوشش و هویت ایرانی اسلامی

الستی تصریح کرد: یکی از موضوعات نگران کننده در بحث میان مد و آراستگی این بوده که اگر خودمان به فرهنگ، مد و داشته هایمان احترام بگذاریم دیگران هم ملزم به احترما گذاشتن ان هستند اما اگر خودباختگی و انزجار از وضعیت خود را دنبال کردیم، به طور حتم به شکل نامرئی حرکت خزنده تهاجم فرهنگی از پوشش تا آداب و فرهنگ و لباس ما را درنوردیده و نفوذ می کند.

این کارشناس مسائل اجتماعی ضمن تطابق مدگرایی با مدل مرکز - پیرامون ارتباطات یادآور شد: مدپرستی به سان مدل مرکز - پیرامون در علم ارتباطات است، اینکه همه افراد مستقر در پیرامون رغبت و میل دارند از مدلی که در مرکز وجود داشته، پیروی و تبعیت کرده و شبیه آن شوند.

وی افزود: در این مدل همه در رقابتی تنگاتنگ که هما چشم و هم چشمی فرهنگ ما می نشود، به دنبال این هستند تا خود را نزدیکترین فرد به پیرامون کرده اما هیچ گاه آنها موفق نمی شود خود را هم به مرکز رسانده و هم مشابه مرکز شوند.

الستی خاطرنشان کرد: مثال بارز در این حوزه موضوع نژاد پرستی است، زمانیکه که نژاد برتر سفید تلقی می شد و سیاهان با عنوان برده و نادی تحقیر شده بودند، سفیدها همان مرکز بوده و سیاهانی که به روشهای گوناگون به دنبال آن بوده تا پوست خود را روشن تر کنند، همه افراد پیرامونی بوده که تلاش می کنند خود را به مرکز نزدیک کنند.

این کارشناس مسائل اجتماعی تصریح کرد: نتیجه مدل مرکز پیرامون این می شود که فرد پیرامونی که به دنبال تبعیت از مرکز بوده نه تنها در این رقابت و چشم و هم چشمی هیچ گاه به مرکز نمی رسد بلکه از خویشتن خویش هم دور شده و آنچه خود دارد را هم از دست می دهد، یعنی شرایطی ایجاد شده که فرد در موجی از سرگردانی ها و به دلیل تقلید و تبعیت های نادرست، آنچه را که خود دارد را هم از دست می دهد و در نهایت از سر خودباختگی ملزم به ادامه این راه است.

وی ادامه داد: هر ملتی باید برای غرورآفرینی و عزت نفس، داشته و پشتوانه ای داشته باشد، اگر در حوزه مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پشتوانه ای نداشته باشیم چگونه بنازیم و عزت داشته باشیم؟ مسئله اصلی همین‌جاست که باید داشته ها و پشتوانه های خود را تقویت کنیم و به واسطه آنچه که داریم بر جهانیان فخر بفروشیم چراکه در این صورت شاهد خواهیم بود که جوانان بر این فرهنگ افتخار کرده و استفاده از الگوهای داخلی را مایه فخر و مباهات می دانند.

متولیان فرهنگی تمایز میان مد و آراستگی را ترویج کنند

الستی تصریح کرد: یکی از موضوعات مهم در زمینه مد و مدپرستی این بوده که باید وجه تمایز مدگرایی و آراستگی را مشخصی کنیم، آنچه مسلم بوده این است که دستگاه های فرهنگی و متولیان عرصه فرهنگ در قالب فعالیت ها و اقدامات خود به خوبی می توانند تفاوت میان مد و آراستگی را نشان دهند که همین سبب پرده برداشتن از حقیقت مد می شود.

این کارشناس مسائل اجتماعی اظهار کرد : متاسفانه جوانان ما فکر می کنند مدگرایی و مدپرستی به معنای آراستگی است در حالیکه تفاوت های عمیق میان این دو وجود دارد .

منبع: هفته نامه رفسنجان

فائزه حمزه ای