حضرت معصومه(س) که هیچ، حتی پرون اعتصامی را نمی توانیم بسازیم! / بارها پیشنهاد داده ایم اما شجاعتی وجود ندارد

سرویس فرهنگی فردا - زهرا علی رمضانی ؛پوران درخشنده از معدود کارگردان های سینمای اجتماعی ایران است که همیشه دغدغه دلسوزانه اش نسبت به خانواده و به خصوص دختران را در آثارش به خوبی نشان داده است. به عنوان آخرین نمونه، فیلم هیس! دخترها فریاد نمی زنند آخرین ساخته او علاوه بر جوایز جشنواره ها با استقبال مردم نیز در اکران عمومی مواجه شد. گفتگوی فردا با مادر مهربان سینمای ایران به مناسبت فرارسیدن روز دختر و ولادت حضرت معصومه را در ادامه می خوانید.

فردا: دختران در سینمای ایران چه جایگاهی دارند؟

درخشنده : متاسفانه جایگاه زن چندان در سینمای ایران مطلوب نیست، جایگاه دختر که جای خود دارد. ما آثار زیادی را نداریم که در آن مسائل دختران و جوانان مطرح شده و مشکلات شان نشان داده شود. در حقیقت در سینمای ایران فیلمی نداریم که بتواند یک آیینه از زندگی جوانان و نوجوانان و دختران را نشان دهد.

فردا: دلیل نبودن چنین آثاری به خاطر نداشتن جرات از سوی فیلمسازان است؟

درخشنده: به خاطر این است که مسائل دختران فرق می کند و متفاوت است. شاید به یک خط قرمزهایی برخورد می کند که این خط قرمزها دست فیلمساز را می بندد.

یادم هست زمانی که فیلم «رویای خیس» را کار کردم این فیلم با مشکل زیادی روبه رو شد به طوری که پایان فیلم کاملا تغییر پیدا کرد و سکانس های آخر فیلم را از اول فیلمبرداری کردیم تا بتوانیم مجوز بگیریم و طبیعتا برای تهیه کنندگی که بخواهد برای ساخت فیلمی سرمایه گذاری کند و در آخر نیز فیلمش آنگونه که خودش مدنظر داشت، ساخته نشود، قطعا از سرمایه گذاری در حوزه سینما کنار می کشد. به همین دلیل می بینیم که ناهنجاری های اجتماعی روز به روز در جامعه ما بیشتر می شود و در مقابل ما کمتر به مسائل اجتماعی می پردازیم.

عدم پرداختن به مسائل و ناهنجاری های اجتماعی به این دلیل است که خط قرمزهایی وجود دارد که باید به آنها فکر کرد. علاوه بر آن فیلمی که به هر حال یک نگاهی به یک دختر نوجوان داشته با یک اکران محدود روبه رو می شود و حتی در از سوی تلویزیون نیز خریداری نمی شود.

اگر قرار است که دختر را تعریف کنیم با تمام مسائل آن یعنی فیلمی بسازیم که در آن، دختر در درون خانواده، در درون جامعه، ارتباط دختر و خانواده؛ عدم حمایت خانواده افکارش، اتفاقاتی که در اطرافش می افتد و مشکلاتی که برای آن وجود دارد را در آن فیلمی به تصویر بکشیم، با بسیاری از مشکلات رو به رو می شویم؛ با این حال معتقدم و همچنان می گویم که اینگونه فیلم ها باید ساخته شود؛ چرا که به عنوان فیلمساز اجتماعی می گویم که در بحث فرهنگ سازی یکی از مهمترین رسالت های ما ساخت همین آثار است.

فردا: توانسته ایم تصویری از دختر ایرانی را در آثار سینمایی به مخاطب نشان دهیم؟

درخشنده: هنوز نتوانستیم؛ البته با یک یا دو گل بهار نخواهد شد. به عبارت دیگر فیلم های زیادی در خصوص دختران و دختر ایرانی نداریم، با این حال فیلم هایی نیز ساخته شده که می توان آنها را شمرد، ولی متاسفانه به تعداد انگشت های دست هم نمی رسند.

فردا: همان طور که گفتید در حوزه ساخت فیلم برای دختران خط قرمزهایی وجود دارد؛ ولی چرا تا به حال فیلم و سریال شاخصی درباره حضرت معصومه ساخته نشده است؟

درخشنده: سوال اینجاست که چه کسی می خواهد برای ساخت چنین آثاری سرمایه گذاری کند و از سوی دیگر چه کسی ساخت اینگونه فیلم ها و سریال ها را پیشنهاد می کند؟ البته بنده ساخت سریالی در این زمینه را پیشنهاد دادم ولی از سوی رسانه ملی اتفاقی نیفتاده است؛ چرا که مکان اصلی ساخت اینگونه آثار در تلویزیون است و باید در خصوص حضرت معصومه (س) سریال ساخته شود. قطعا دوران سیاسی و اجتماعی این معصوم دوران کمی نیست و جای کار زیادی دارد، با این حال می بینیم که اتفاقی نمی افتد.

فردا: عدم استقبال مسئولین برای ساخت چنین آثاری تنها به خاطر مسائل بودجه ای و مالی سریال ها است؟

درخشنده: بخشی از آن به دلیل مسائل بودجه ای و مشکلات مالی است و بخش دیگر را نمی دانم. شاید به خاطر عدم جرات و شهامت است؛ چرا که بعضی وقت ها کار باید از بالا به پایین باشد و باید شناخت درباره این مسائل وجود داشته باشد.

بارها من و امثال من خواسته ایم که این زمینه ها فیلم بسازیم؛ چرا که زندگی حضرت معصومه (س) کمتر از سایر بزرگان نیست و تلاش هایی هم در این زمینه می کنیم، ولی متاسفانه امکان ساخت فراهم نمی شود، ما حتی فیلم پروین اعتصامی را هم نمی توانیم بسازیم. این اصرار من نیز است که چرا نباید اینگونه فیلم ها و سریال ها را بسازیم. چه کسی مسئول جوابگویی به این سوالات است؟

فردا: حالا که رسانه ملی با ساخت چنین آثاری موافقت نمی کند، چرا فیلمسازان در قالب فیلم سینمایی به ساخت این آثار نمی پردازند؟

درخشنده: دلیل آن مسائل مالی است؛ چرا که هنوز تهیه کننده ما تهیه کننده ای نیست که خودش سرمایه داشته باشد و بتواند تمام بودجه را تامین کند؛ مگر اینکه برای ساخت چنین فیلم هایی سرمایه گذارانی پیدا شود؛ با این حال باید گفت که دولت اولین جایگاهی است که باید از فیلمساز برای ساخت آثار حمایت کرده و بودجه های لازم را در اختیار اینگونه سوژه ها قرار دهد.

فردا: به نظر شما اقبال جامعه نسبت به اینگونه آثار چگونه است؟

درخشنده: جامعه قطعا نیاز دارد و از این فیلم ها استقبال می کند. در جامعه ما هم دختر زندگی می کند و هم پسر؛ از سوی دیگر جایگاه خانواده و حضور اجتماعی دختران و پسران مطرح است. ما نه تنها درباره دختران در حوزه فیلم کاری نکرده ایم بلکه برای پسران جامعه مان نیز فیلمی نساخته ایم به همین دلیل است که می بینیم روز به روز ناهنجاری های اجتماعی در کشور بیشتر می شود. متاسفانه ما نتوانستیم آنگونه که باید خوراک فرهنگی را برای دختران و پسران فراهم کنیم.

فردا: معتقدید که با ساخت فیلم برای دختران و پسران جامعه می توان جلوی ناهنجاری های امروزی را گرفت؟

درخشنده: مطمئنا می شود این کار را کرد؛ چرا که فیلم وسیله تاثیرگذار و مهمی در جامعه به شمار می رود.

من پیشنهاد دادم حتی درباره ساخت فیلمی در خصوص شخصیت نفیسه خاتون که در دوران امام صادق(ع) زندگی می کرد و زنی بسیار قدرت و پرتلاش و سازنده ای بود، فیلمی بسازم که متاسفانه این اتفاق نیفتاد. حتی درباره پروین اعتصامی بارها پیشنهاد دادم و شاید از 22 یا 23 سال پیش نیز ساخت اثری را در خصوص این شاعر مطرح کرده بودم، ولی ساخته نشد. البته جلساتی هم در خصوص ساخت اینگونه آثار برگزار می شود ولی دیگر کسی ساخت این آثار را پیگیری نمی کند.

فردا: دلیل ساخته نشدن اینگونه اثار تنها به مسئولین فرهنگی ما باز می گردد؟

درخشنده: دلایل مختلفی دارد و باید این مسئله را کارشناسی کرد. در حقیقت باید جلساتی با حضور مسئولان و برنامه ریزان فرهنگی کشور برگزار شود و در آن به این مسائل که چگونه باید به مسائل دختران جوان توجه کنیم، بحث و بررسی شود.

سوال اینجا است که چرا نباید فیلم برای دختران داشته باشیم و بگوییم فلان فیلم برای این قشر و این طبقه از دختران جامعه است. البته منظورم این نیست که محدودیت سنی بگذاریم بلکه بگوییم بگوییم به طور مثال فلان فیلم برای دختران گروه سنی 15 تا 18 سال ساخته شده است و خانواده هایی که دختران این سن را دارند به همراه دخترانشان به سینماها خواهند رفت؛ با این حال هنوز مشکلات زیادی برای ساخت چنین آثاری وجود دارد.

در پایان نیز ولادت حضرت معصومه (س) را که به نام روز دختر نامگذاری شده و به همه دختران سرزمینم تبریک می گویم و امیدوارم که بهترین اعتبارها را برای خود کسب کنند و به عنوان بهترین افرادی که در جامعه می توانند تاثیرگذار و نقش افرین در همه زمینه ها باشند.