مسجد با روحانی بومی موفق‌تر است تا روحانی اعزامی

سرویس فرهنگی فردا ؛ مجید معارف، استاد دانشکده الهیات و معارف دانشگاه تهران اظهار کرد: یکی از امتیازات ادیان الهی اعم از اسلام و ادیان پیش از اسلام، آن بود که تلاش می شد مکان های عبادی همچون مساجد و معابد، از محل زندگی و اجتماع متمایز شده و در واقع به عنوان اماکنی برای انجام عبادات در نظر گرفته شود. وی با تاکید بر اینکه مسجد مکانی است که خداوند خود ضامن محافظت از آن است، ادامه داد: پروردگار متعال در آیه 40 سوره حج می فرماید: «و اگر خداوند بعضی از مردم را بوسیله بعضی دیگر دفع نکند، دیرها و صومعه ها و معابد یهود و نصارا و مساجدی که نام خدا در آن بسیار برده می شود ، ویران می گردد...» به نظر می رسد خداوند در این آیه یکی از رسالت‌های خود را صیانت از مساجد می داند و با توجه به این اهتمام، حفظ مساجد رسالتی خدایی و الهی به شمار می آید. به گفته وی در سوره مبارکه توبه آیه 18 خداوند می فرماید: «جز این نیست که مساجد خدا را کسانی آباد می کنند که به خدا و روز واپسین ایمان آورده»؛ شاید برخی از این آیه برداشت کنند که منظور عمران و آبادی مساجد مد نظر است و باید تنها بنای مادی و زیبا با سالنی شیک طراحی شود که دلربا و جذاب بوده و ظاهر خاصی داشته باشد اما مطابق با حدیث معصوم (ع) آنچه موجب عمرانی مساجد می شود، حضور مومنان در آن است که به رونق مسجد تفسیر شده است. معارف در ادامه با بیان اینکه رونق مساجد یکی از مهم ترین شاخصه هایی است که باید در نظر گرفت، تصریح کرد: در صدر اسلام مسجد نه تنها محلی برای برپایی نمازهای جماعت بود، بلکه مرکز فرماندهی پیامبر (ص) محسوب می شد و هر گاه حکمی از سوی خداوند نازل می شد، پیامبر (ص) از بلال می خواست تا مردم را در مسجد جمع کرده و حکم پروردگار را بر آنها ابلاغ کند؛ از همین رو، وقتی آیاتی همچون پرداخت زکات نازل می شد، بر اساس آن ثروتمندان موظف به پرداخت آن می شدند و از همین کانون پرداخت زکات به طبقه ضعیف جامعه صورت می گرفت یا اگر قرار به دفاع نظامی بود، مسجد محلی برای ثبات نیرو، تقویت آنها و فرماندهی می شد و صرفا از حالت اقامه نماز خارج بود. این استاد دانشگاه با بیان اینکه مسجد در صدر اسلام در کنار عبادت، دیگر امور مردم نیز از طریق حضور در خانه خدا پیگیری می شد، عنوان کرد: مسجد بود که مسلمانان را از احوال یکدیگر باخبر و به رفع نابسامانی‌ها کمک می‌کرد و پشتوانه روحی و روانی برای مردم بود؛ البته پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ویژه اوایل آن این نقش مساجد، بازآفرینی شد و در سال‌های جنگ نیز شاهد این رویکرد بودیم اما به تدریج از رونق این گونه فعالیت ها در مساجد کاسته شد و شاید این مساله به دلیل حساسیت‌های اجتماعی بود. معارف تاکید کرد: به نظر می رسد مسجد پررونق، مسجدی است که هم به لحاظ نمای ظاهری زیبایی داشته باشد و هم در کنار آن امام جماعتی فعال و مردمی در مسجد حضور داشته باشد و رسالت خود را تنها اقامه نماز نداند. وی بهره‌گیری از امام جماعت محلی را در جذب جوانان به مساجد موثر دانست و بیان کرد: اینکه روحانی مسجد، بومی همان منطقه باشد و افراد محله او را بشناسند و با کلام او آشنا باشند، تاثیر مطلوبی در جذب افراد به مسجد خواهد داشت تا اینکه امام جماعتی به صورت ماموریت، موظف به اقامه نماز در مسجدی شود و پس از آن رسالت خود را پایان یافته بداند. این استاد دانشگاه یادآور شد: امام جماعت هر محل، قطعا به مشکلات آن منطقه بیش از دیگر روحانیون تسلط داشته و بهتر می تواند به مسائل مردم آن محل رسیدگی کرده و پای درددل های آنها بنشیند، بنابراین بهتر است امام جماعت هر مسجد از همان محل انتخاب شده و وقت و فرصتی را نیز برای مردم بگذارد تا آنها مرجعی برای حل و فصل مشکلات خود داشته باشند.