روایت جنتی از وضع اسفناک صنایع فرهنگی

علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم افتتاحیه این همایش در سخنانی ضمن خیرمقدم به مهمانان داخلی و خارجی گفت: از اینکه باردیگر این فرصت به دست آمد تا در جمع بخشی از جامعه حقوقی به بخشی از مشکلات حقوقی تولیدکنندگان آثار ادبی و هنری بپردازیم خوشحالیم.

مالکیت ادبی و هنری تنها یک بحث حقوقی نیست

جنتی در ادامه با اشاره به اینکه این همایش درصدد است به مبنای حمایت بین‌المللی از آثار ادبی وهنری بپردازد، گفت: بحث مالکیت ادبی و هنری تنها یک بحث حقوقی نیست. این موضوع از منظر اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی هم حائز اهمیت است و درست به همین دلیل باید آن را موضوعی حاکمیتی و ملی تلقی کنیم.

وی افزود: ما امروز درباره الحاق یا عدم الحاق به کنواسیون برن نفیاً یا اثباتاً نظری نمی‌دهیم و هدف همایش هم این نیست. وزارت ارشاد به عنوان متولی، بیشتر از بعد حقوقی و فرهنگی به این مسئله نگاه می‌کند و البته در بعد فرهنگی هم این وزارتخانه تنها تصمیم گیرنده نیست و همانطور که رهبر انقلاب فرمودند فرهنگ متعلق به یک دستگاه نیست.

جنتی ادامه داد: وزارت ارشاد به برگزاری همایش‌های تخصصی عزم خود را برای حل یا کمک به کشف راه حل در حوزه کپی رایت جزم کرده است. در طول ۲۰ ماه گذشته از دولت یازدهم بارها در جلسات مختلف با صنوف فرهنگی استمداد و گله‌های آن‌ها در زمینه نقصان در این حوزه را شنبده‌ایم.

وی ادامه داد: شاهد بوده‌ام پدیدآورنده‌ای که عمر خود را صرف تولید یک اثر کرده مورد تعرض قرار گرفته و هستی خود را برباد رفته می‌داند و انگیزه خلق آثار جدید را از دست داده است.

وزیر ارشاد ادامه داد: دیده‌ام و شنیده‌ام پدیدآورندگان برجسته برای آنکه امکان حمایت خود از سوی کشورها را داشته باشند اقدام به انتشار اثر خود در دیگر کشورها کرده‌اند و حتی با ناشرانی مواجه بوده‌ام که کار خود را عرصه می‌کنند و ترجمه دست بالایی که دست کمی از اثر اصلی ندارد را روانه بازار می‌کنند اما در مدت زمان کوتاهی بازار نشر با سیلی از ترجمه‌های سطحی و به قیمت پرکردن قفسه‌های کتابفروشی و جیب برخی سودجو مواجه می‌شود و اینگونه کیفیت زحمات ناشر اصلی بر باد می‌رود.

وی ادامه داد: تولیدکنندگان فیلم‌های سینمایی و آثار موسیقایی هم بسیارند که از عرضه آثار خود در شبکه‌های خارجی بدون ارائه حق پخش خود ناراضی هستند. در کنار اینها اما صنایع خلاق و کارآفرین فرهنگی کشور وضعیت مناسبی ندارند و کم رونق و نزدیک به رکود هستند؛ مانند بازی‌های رایانه‌ای.

جنتی با اشاره به ظرفیت بالای ایران در زمینه بازی‌های رایانه‌ای تصریح کرد: در حالی که ایران ظرفیت بالایی برای عرضه بازی‌های باکیفیت و حتی قابل رقابت با نمونه‌های خارجی دارد اما به دلیل عرضه بی حد آثار خارجی با قیمت نازل در بازار متأسفانه هنرمندان این عرصه فرصتی برای عرض اندام ندارند.

هنرمندان زیر بار کپی آثارشان کمر خم کرده‌اند

وی ادامه داد: وضعیت طراحان فرش ایران از این هم اسف‌ناک‌تر است. این هنرمندان زیر بار کپی آثارشان کمر خم کرده‌اند.

وزیر ارشاد در ادامه گفت: این‌ها هشدارهایی است که نشان می‌دهد برای احیای هنر ایرانی باید اندیشه جدی کرد. عاقلانه نیست که در حوزه حفظ آثار به گونه‌ای عمل کنیم که مانند تالاب گاوخونی بعد از انحطاط به فکر احیا بیافتیم.

تنها راه حل توسل به چارچوب‌های قانونی بین‌المللی است

وی با تأکید براینکه در این حوزه راه‌حل‌ واضح است ادامه داد: مرزها را که نمی‌توان بست. عصر امروز عصر فضای مجازی است که هیچ مرزی نمی‌شناسد. تنها راه حل توسل به چارچوب‌های قانونی بین‌المللی است. بی‌تردید پذیرش قوانین بین‌المللی در قالب کنوانسیون‌ها در حالی که ما را متنفع می‌کند تعهداتی هم برای ما به همراه دارد.

جنتی ادامه داد: باید میزان نفع و ضرر در این حوزه را بررسی کنیم و براساس آن برای پیوستن به کنوانسیون‌های جهانی همچون کنوانسیون برن تصمیم درست را اتخاذ کنیم.

وی افزود: در عین حال همانگونه که اشاره کردم به دلیل آثار مختلف الحاق به کنواسیون‌های جهانی هر تصمیم ‌گیری در این حوزه نیازمند خرد جمعی است. با این وجود لازم می‌دانیم به پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری این اطمینان را بدهیم که برای حفظ حقوق‌شان تا حد ممکن تلاش خواهیم کرد و از پا نخواهیم نشست.