چرخه تولید كتاب برای كودكان خوب نمی‌چرخد
جشنواره رشد این هفته یازدهمین تجربه خود را پشت‌سر می‌گذارد. با آنكه در طول یك دهه گذشته تلاش برای تبیین ضرورت‌ها و ادبیات تولید كتاب‌های مناسب برای كودكان و نوجوانان تا حد زیادی ثمربخش بوده است اما...
جشنواره رشد این هفته یازدهمین تجربه خود را پشت‌سر می‌گذارد. با آنكه در طول یك دهه گذشته تلاش برای تبیین ضرورت‌ها و ادبیات تولید كتاب‌های مناسب برای كودكان و نوجوانان تا حد زیادی ثمربخش بوده است اما هنوز هم اقتصاد بزرگ كتاب‌های غیراستاندارد و نامناسب كه از آن به سری‌دوزی‌های فرهنگی و تولید انبوه یاد می‌شود، چالش بزرگ دست‌اندركاران عرصه آموزش كشور است. وزارت آموزش و پرورش متناسب با جایگاه خود در همه این سال‌ها كوشیده است تا با ساماندهی ساختارهای مناسب برای تولید یا حمایت از تولید كتاب‌های آموزشی، كمك‌آموزشی و تربیتی مناسب برای مخاطبان كودك و نوجوان نقش ایفا كند. با این همه در چرخه بزرگ تولید تا مصرف كتاب‌های مناسب كه از تدوین استانداردهای لازم، توسعه ادبیات موضوع، آشنایی ناشران، حمایت از مولفان و مترجمان، معرفی، دسترسی و فرهنگ‌سازی برای مصرف را دربرمی‌گیرد، طیف متنوع و متعددی از سیاستگذاران، سازمان‌ها و شركت‌های دولتی و خصوصی تا افراد حقیقی و حقوقی فعال و موثرند كه با كمال تاسف هنوز ارتباط سیستمی مستمری برقرار نشده است. با آنكه ماده قانون 828 شورای‌عالی آموزش و پرورش تحت‌عنوان آیین‌نامه ساماندهی كتاب‌های آموزشی و تربیتی طیف متعددی از دستگاه‌ها ازجمله وزارت آموزش و پرورش، صداوسیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شمار دیگری از سازمان‌ها را مكلف به همراهی كرده است اما هنوز هم به اعتراض قدیمی این وزارتخانه برای جلوگیری از صدور مجوز برای كتاب‌هایی كه خلاف اصول تربیتی و آموزشی منتشر می‌شوند و یا تبلیغ آنها از رسانه ملی كارگر نیفتاده است. واقعیت آن است كه همه ما در چرخه‌ای كه باید به افزایش مطالعه منابع درست توسط فرزندانمان بینجامد كوتاهی می‌كنیم. ما در دستگاه عظیم آموزش و پرورش هنوز نتوانسته‌ایم از ظرفیت دسترسی خود استفاده مناسبی ببریم و فرهنگ مطالعه را در ذهن مخاطبان خود نهادینه كنیم. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هنوز نتوانسته است چارچوب‌ها و ضوابط خود در اعطای مجوز به كتاب‌های كودك و نوجوان را با ضوابط تربیتی و اصول آموزشی همساز كند و بر اساس چارچوب‌های موردنظر خود به این آثار مجوز می‌دهد. صداوسیما برخلاف تكلیف قانونی خود، بدون تشریفات اخذ مجوز از آموزش و پرورش دستكم در حوزه كتاب‌های كمك آموزشی، به استناد مجوز‌های وزارت ارشاد به تبلیغ وسیع آثاری می‌پردازد كه مغایر اصول آموزشی هستند. پدران و مادران آن اندازه كه به پوشاك و خوراك كودكان خود بها می‌دهند به تربیت آنها بها نمی‌دهند و فكر می‌كنند كه تربیت هم كالایی خریدنی است و با فرض ثبت‌نام فرزند خود در یك مدرسه غیرانتفاعی كه بیشترین ساعات طول روز كودكان را به خود اختصاص می‌دهد، تكلیف تربیتی خود را به درستی ایفا كرده‌اند. شمار بزرگی از ناشران در این شرایط اقتصادی به كتاب‌های پرفروش فكر می‌كنند و به استانداردها توجه لازم را ندارند. دفتر ساماندهی كتاب‌های آموزشی و تربیتی وزارت آموزش و پرورش كوشیده است که در این كارزار سه مسیر را به موازات خود پیگیری كند. نخست، رویكرد استانداردسازی به كمك متخصصان حوزه‌های مختلف و مشاركت ناشران. دوم، فرصت‌سازی برای شناسایی و معرفی و بازارسازی برای ناشران فرهنگی و تولیدكنندگان كتاب‌های مناسب و استاندارد. سوم، فرهنگ‌سازی بازار مصرف از طریق معرفی كتاب‌ها در سایت سامان كتاب، انتهای كتاب‌های درسی و نشریات وابسته رشد. چالش اصلی اما این است كه انبوه‌سازان فرهنگی كه به سبب تیراژها و تبلیغات وسیع خود از حمایت‌های بازار برخوردارند، هرگز وارد این چرخه ارزیابی و داوری نمی‌شوند و به كمك تبلیغات وسیع هر روز بیش از گذشته به خانه‌ها راه می‌یابند و مهم‌ترین مانع برای ورود این كتاب‌ها به ذهن كودكان خانواده‌ها هستند. منبع: روزنامه آرمان
دیدگاه تان را بنویسید