حال سینمای مستقل خوب نیست

سرویس فرهنگی « فردا »:‌ «برف»، سومين فيلم مهدي رحماني پس از «ديگري» و «پنهان» اين روزها بر پرده سينماهاي تهران و شهرستان هاست. رحماني تلاش كرده در ساخته جديدش، دغدغه هاي اقتصادي يك خانواده سنتي را در بستري فرهنگي به نمايش بگذارد. آدم هاي قصه اش هر كدام آرامش قبل از طوفاني هستند كه براي شكستن شان تنها يك تلنگر كافي است. با او گفت و گويي داشتيم كه پيش روي شماست:

*****

*فیلم را در اکران عمومی با مردم تماشا کرده اید؟ بازخوردها نسبت به نمایش جشنواره ای آن چطور بود؟ -بله باز هم فیلم را با مردم دیدم و برايم جالب بود كه دوستانی که فیلم را برای بار دوم در اکران خصوصی دیدند، ارتباط بهتری با آن برقرار کرده بودند. در جشنواره باید فیلم ها را پشت سر هم دید و این رویه کار قضاوت را سخت می کند.

*اما زمان اکران فیلم با توجه به قرار گرفتن در ماه رمضان شاید چندان مناسب نباشد. - سینما به طور کلی این روزها با افت شدید مخاطب روبروست، چون هم بازی های جام جهانی در حال برگزاری است و هم در طول روز مردم روزه هستند. از طرفی ما از برخی سالن های سینما نمی توانیم استفاده کنیم، چون هنوز به سیستم دیجیتال مجهز نشده اند. در اطراف میدان انقلاب ما سالن های سینمای زیادی را سراغ داریم که از کیفیت استاندارد برخوردار نیستند و با وجود در دسترس بودن، چندان مورد استقبال تماشاگران واقع نمی شوند. برای رساندن فیلم به سالن های غیر دیجیتال باید یک هزینه اضافی برای 35 کردن فیلم ها صرف کرد که با اوضاع امروز لابراتوآرها و نبود پوزتیو کاری غیرممکن است. اگر سالن های خوبی در اختیار داشتیم، با توجه به طرح هایی مثل بلیت نیم بها و ... می شد گیشه خوبی به دست آورد.

*در پوسترهای جدید «برف» تصویر رویا تیموریان تمام صفحه را به خود اختصاص داده و روی چادر مشکی او نیز برف در حال بارش است. آیا این ایده تبلیغاتی نشانگر تفکر خود شما نیز هست؟ یعنی «برف» را یک فیلم زن محور یا مادرسالارانه به حساب می آورید؟ -نه. کل فیلم ما درباره یک خانواده است. اسامی نیز در چیدمان پوستر بر اساس کسوت و نقش ها آنان چیده شده است. همه کاراکترها به یک اندازه دیده می شوند. شخصيت امید به همان میزان در پیشبرد قصه نقش دارد که مادر او. حضور و نقش همه بازیگرها تقریبا به یک میزان مساوی است. شما از زنانه بودن فیلم حرف زدید و من می خواهم بگویم اساسا در خانواده ایرانی، مادرها نقش بسیار پررنگی در پیشبرد نظام خانواده دارند. پدر عموما نقش خود را در محیط خارج از خانه ایفا می کند. در «برف» قصه دختری را می بینیم که می خواهد به خاطر خانواده اش یک ازدواج تقریبا غیرمتعارف داشته باشد و تم اصلی کار، حفظ آبروست.

*بله. سارای قصه می خواهد با شوهر کردنش آبروی خانواده را حفظ کند و برادر کوچکترش امید، نگرانی های زیادی دارد. به نظرتان حق مطلب برادر بزرگ تر در روند فيلم ادا شد؟ -مجید شخصیتی است که ما به ازای آن را در اطراف مان زیاد دیده ایم و به نظرم حق مطلب اش هم ادا شد. او نماینده مردانی است که سن شان از اوج جوانی رد شده و هنوز به آنچه که می خواسته اند، دست پیدا نکرده اند. برای رسیدن همیشه عجله داشته اند و می خواسته اند راه صد ساله را یک شبه طی کنند. مجید هم تا جایی موفق عمل کرده اما حالا همه چیز روزگار بر ضد خواسته های اوست. افشین هاشمی نیز بسیار خوب بازی کرد و به نظرم در ترکیب آن خانواده به درستی جا شده است.

*تأکید داشتید پدر خانواده دیده نشود؟ -بله ضرورتی برای دیده شدن او نمی دیدم، البته این یک غیبت نمادین نبود.

*شما برای تعریف کردن قصه تان به سراغ یک طبقه بینابین جامعه رفته اید؛ یعنی آدم هایی که زمانی مرفه بوده اند و حالا باید با سیلی صورت شان را سرخ نگه دارند. به نظرتان همین تم حفظ آبرو را در دیگر بسترهای اجتماعی هم می شد تعریف کرد؟ -مشکل این قصه، مشکلی است که می تواند گریبان خیلی از خانواده ها را بگیرد. این آدم ها هم می توانند جمعیت قابل توجهی از ایران امروز را نمایندگی کنند. اغلب خانواده های ایرانی دارای زمینه مذهبی و سنتی هستند. روابط بین آدم ها، شکل چیدمان فکری، رفتارشناسی خانواده و ... ما را به یاد خانواده «برف» می اندازد. مشکلات اقتصادی چیزی است که همه ما داریم با آن دست و پنجه نرم می کنیم و به همین دلیل فکر می کنم اصل قصه برای همه مردم قابل درک است. نگه داشتن دارایی های گذشته و حفظ ظاهر در برابر اجتماع مسئله این خانواده و خانواده های مشابه است. دغدغه من این بود قصه را طوری پرداخت کنم که هر مخاطبی فراتر از درک مشکلات کاراکترها، با خود آنان حس همذات پنداری داشته باشد.

*فکر می کنید برای بازیگران جوان تان مثل آناهیتا افشار بعد از اکران «برف» اتفاقات خوبی رخ دهد؟ -بازی ها در همه فیلم هایی که می سازم برای من اهمیت فوق العاده ای دارد. حتی موقع به نگارش در آمدن فیلمنامه هم با شخصیت ها ارتباط زیادی برقرار می کنم و به همین دلیل به نوعی مطمئنم بازیگرانی که ایفای نقش ها را بر عهده بگیرند، اتفاقات خوبی برایشان رخ می دهد. در مرحله فیلمبرداری هم بسیار دقت می کنم رفتارشناسی بازیگر، درست باشد. به شخصه از مجموعه بازی های «برف» راضی هستم و احساس می کنم خدا را شکر مورد قبول همه واقع شده است.

*شما به عنوان یکی از فعالان عرصه سینمای مستقل این حوزه را چگونه ارزیابی می کنید؟ - متأسفانه باید بگویم اوضاع اصلا خوب نیست. سیستم تولید و توزیع، شرایط خوبی را برای سینمای مستقل رقم نمی زند. کسانی می توانند در این حوزه موفق باشند که خودشان دارای رسانه، تبلیغات و سالن سینما باشند. در حال حاضر هزینه های تبلیغات محیطی آنقدر گران است که اصلا مقرون به صرفه نیست. اکران بهترین فیلم ها هم در زمان های نامناسب منجر به از دست دادن طیفی از مخاطب می شود. الان سینمای مستقل است که دارد بار مفهومی و اعتباری و ارزشی سینما را به دوش می کشد و جامعه را با نگرش های جدی تری واکاوی می کند. این سینمای مستقل است که برای ایران در مجامع خارجی اعتبار می سازد و ای کاش مسوولان با آن مهربان تر باشند.

*حرف آخر؟ -به نظرم دیگر وقت آن رسیده که مسوولان برای فیلم هایی که در زمان هایی غیر از عید نوروز و عید فطر اکران می شوند، فکری کنند. هر چقدر هم که یک فیلم ویژگی های خوبی داشته باشد، ممکن است با قرار گرفتن در یک شرایط خاص مثل ایام محرم یا ... نتواند نظر مردم را به خود جلب کند. امیدوارم برنامه ریزی درستی صورت بگیرد برای حمایت از فیلم هایی که در زمان های معمولی و یا به قولی در زمان مرده به نمایش در می آیند.

منبع: بانی فیلم