اعتراض‌اولین‌رئیس‌دانشگاه‌تهران‌مقابل‌شاه/تصاویر

مرکز اسناد انقلاب اسلامی: علی‌اکبر سیاسی در سال 1274 هـ. ش در تهران به دنیا آمد. در روزگار احمدشاه قاجار، به خرج دولت ایران برای ادامه تحصیل به اروپا اعزام ‌شد و در سال 1309 موفق به دریافت درجه دکتری در رشته روان‌شناسی از دانشگاه سوربن فرانسه شد. سپس در سال 1310 به ایران بازگشت و به ریاست اداره تعلیمات عالیه در وزارت فرهنگ منصوب شد. وی در تدوین قانون تاسیس دانشگاه تهران شرکت کرد و به ابتکار او دانشسرای مقدماتی و دانشسرای عالی برای تربیت معلم در ایران تاسیس شد. وی در سال 1321 در کابینه احمد قوام وزیر فرهنگ شد. و با پیگیری های وی در 15 بهمن 1321 استقلال دانشگاه تهران از وزارت فرهنگ اعلام شد. بر اساس این طرح انتخاب رئیس دانشگاه به عهده شورای دانشگاه تهران بود. سرانجام نخستین شورای دانشگاه تهران با اکثریت آرا دکتر سیاسی را به ریاست دانشگاه تهران برگزید. در حالیکه پیش از ریاست او بر دانشگاه تهران این دانشگاه جزو وزارت فرهنگ بود و استقلال نداشت و از این نظر او نخستین رئیس دانشگاه تهران به شمار می‌رود. وی در کابینه علی سهیلی دوباره وزیر فرهنگ شد و در کابینه ابراهیم حکیمی وزیر خارجه بود؛ در کابینه مرتضی‌قلی بیات نیز سمت وزیر مشاور داشت. دکتر سیاسی با هیئت نمایندگی ایران به سان فرانسیسکو رفت و در تدوین و تصویب منشور سازمان ملل متحد و نیز در پایه‌گذاری یونسکو شرکت داشت. سپس با پایان جنگ جهانی دوم و خروج نیروهای آمریکایی از تاسیساتی که در امیرآباد تهران داشتند، دکتر سیاسی آن تاسیسات را از دولت برای دانشگاه تهران گرفت و کوی دانشگاه تهران پایه‌گذاری شد. پس از تیراندازی به محمدرضا پهلوی در دانشگاه تهران در 15 بهمن سال 1327 دکتر سیاسی در مقابل درخواست اخراج استادانی که به حزب توده وابسته بودند ایستادگی کرد. در 16 آذر 1332 سه دانشجوی دانشگاه تهران در تظاهراتی که همزمان با ورود ریچارد نیکسون به تهران رخ داد، با تیراندازی سربازان ارتش کشته شدند. دکتر سیاسی به ملاقات شاه رفت و به این رفتار اعتراض کرد. با تصویب لایحه قرارداد کنسرسیوم، دوازده نفر از استادان دانشگاه تهران به همراه عده‌ای دیگر از فعالان سیاسی ایران اعلامیه‌ای را بر ضد این قرارداد و کودتای 28 مرداد امضا و منتشر کردند. شاه از دکتر سیاسی خواست که این استادان را از دانشگاه اخراج کند. دکتر سیاسی در برابر این درخواست نیز مقاومت کرد. دکتر سیاسی، ده سال پایانی عمر را در اروپا و امریکا زندگی می‏کرد و به کارهای علمی می‏پرداخت. وی اصول روانشناسی جدید را در ایران بنیاد نهاد، از این رو به نام بنیانگذار و پدر روانشناسی جدید در ایران معروف شد. وی بعدها که انجمن روانشناسی ایران تأسیس شد به ریاست آن انجمن برگزیده شد و ریاست مؤسسه روانشناسی دانشگاه تهران را برعهده گرفت. دکتر علی اکبر سیاسی پس از سالیانی که در اروپا زندگی می‏کرد، در سال 1368 به ایران بازگشت و سرانجام در خرداد 1369 در 96 سالگی در تهران درگذشت.