محبوب‌ترین کتاب های سال 91

مهر: اگر نمایشگاه کتاب تهران را سرآغاز فروش کتاب در یک سال بدانیم، بدیهی است که این سرآغاز، با فروش بالایی همراه است و البته زمان برگزاری نمایشگاه از دیگر ایام سال جداست. دلیل این امر هم شرایطی است که نمایشگاه کتاب بین‌المللی تهران دارد و از نقاط مختلف کشور جمعیت زیادی برای خرید کتاب به آن سرازیر می‌شود. نمایشگاه همیشه مجال مناسبی برای فروش ناشران مستقل و غیرمستقل کشور است. بعد از اتمام برپایی نمایشگاه کتاب، بازار کتاب برای مدتی دچار رخوت و رکود می‌شود. در فصل تابستان خرید و خواندن رمان و داستان بیشتر رشد می‌کند و با فرارسیدن ایام بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها، دوباره فروش کتاب رشد می‌کند و 6 ماهه پایان سال با فراز و فرود در نمودار فروش کتاب همراه است. برای این مدت مشابه در سال 91 نمی‌توان الگوی مشخصی ترسیم کرد. در نیمه دوم سال 91 بازار کتاب به دلیل وضعیتی که برای قیمت کاغذ به وجود آمد، رکود قابل توجهی پیدا کرد؛ بسیاری از کتاب‌ها چاپ نشدند و بسیاری از کتاب‌ها هم با شمارگان پایین به بازار عرضه شدند. برای سالی که گذشت، جز معدودی از کتاب‌ها، نمی‌توان عناوین زیادی از پرفروش‌ها را نام برد که مدت زیادی در میان فهرست پرفروش‌ها مانده باشند. تعداد مشخصی از این کتاب‌ها، از همان عناوینی هستند که در نمایشگاه دیده شدند و حضورشان در نمایشگاه در حکم تبلیغی برای آن‌ها حساب می‌شد. در ادامه این گزارش نام تعدادی از کتاب‌های شاخص که در سال 91 به فروش قابل ملاحظه‌ای دست پیدا کردند، می‌آید. در حوزه کتاب‌های دفاع مقدس و ادبیات انقلاب اسلامی، «نورالدین پسر ایران»، «دا»، «پایی که جا ماند» و «خاطرات عزت شاهی» همواره در میان عناوین پرفروش سال گذشته جا داشته‌اند و با پس و پیش و جا به جا شدنشان از نظر فروش، از کتاب‌های ثابت پرفروش بوده‌اند. «شرح اسم» کتاب مفصلی که درباره زندگی رهبر انقلاب توسط هدایت‌الله بهبودی تهیه و تدوین شده، نیز یکی از عناوین پر سر و صدا و همواره پرفروش بود. «معارف انقلاب» (مروری بر دیدگاه‌های رهبر معظم انقلاب درباره انقلاب اسلامی) و «روشنای علم» اثر رهبر انقلاب هم از دیگر کتاب‌های مشابهی هستند که میزان فروششان هم با «شرح اسم» مشابهت دارد. کتاب «مفاتیح‌الحیاة» نوشته آیت‌الله جوادی آملی هم از کتاب‌های پرفروش و قابل توجه حوزه دین است که از نمایشگاه کتاب سال 91 با فروش بالایی پا به بازار نشر گذاشت و در نیمه اول سال فروش بسیار عجیبی داشت. این اثر تا پایان سال گذشته به رکورد باورنکردنی 92 چاپ دست یافت. همان‌طور که اشاره شد، فروش کتاب‌های مختلف در سال 91 فراز و فرود زیادی داشت و شرایط اجتماعی تاثیر زیادی بر آن داشت. به عنوان مثال با نزدیک شدن ایام عزاداری ماه محرم، فروش کتاب «مختارنامه» و دیگر کتاب‌های مرتبط با عاشورا بالا رفت. یا با رسیدن ایام 22 بهمن و جشن انقلاب، فروش کتاب‌هایی چون خاطرات عزت شاهی افزایش پیدا کرد. در حوزه تاریخ، «تاریخ بیداری ایرانیان» و «اقتدارگرایی ایران عصر قاجار» از کتاب‌هایی بودند که در سال گذشته چندباره در میان لیست عناوین پرفروش بازار نشر قرار گرفتند. در زمینه ادبیات نوجوان، اگر بخواهیم رمانی تالیفی از نویسندگان داخلی را نام ببریم که از طرف مخاطبان با استقبال قابل توجهی روبرو شد، باید به «هستی» نوشته فرهاد حسن‌زاده اشاره کنیم که داستان آن درباره سال‌های جنگ و آوارگی یک خانواده بوده و شخصیت اصلی آن هم یک دختر نوجوان است. اگر بخواهیم به چند رمان پرفروش از نویسندگان داخلی در حوزه سنی بزرگسال اشاره داشته باشیم، باید از «قیدار»‌ رضا امیرخانی و «سووشون» سیمین دانشور نام ببریم. «اتحادیه ابلهان» هم یکی از رمان‌های بزرگسالی بود که با وجود انتشارش در نیمه دوم سال، با استقبال خوبی مواجه شد. بخش شعر هم طی سالی که گذشت فراز و فرود زیادی داشت. عناوینی هستند که مدت چند ماه در صدر پرفروش‌ها بودند اما نمی‌توان عنوان شاخصی را که همواره پرفروش بوده، معرفی کرد. در زمینه کتاب‌های هنری هم عناوینی بوده‌اند که مدتی فروش خوبی داشته و مدتی بعد جای خود را به عناوین دیگر داده‌اند. «سه‌گانه فاضل نظری»، «مجموعه اشعار سهراب سپهری» و مجموعه‌ اشعار هوشنگ ابتهاج از کتاب‌هایی بودند که در مواقع مختلف سال فروش بالایی در حوزه شعر داشتند. در حوزه کتاب‌های علمی، عناوین چندان شاخصی وجود ندارند که بتوان از آن‌ها نام برد. اما کتابی مانند «نظریه‌ای برای همه‌چیز» چندین بار به فهرست پرفروش‌ها راه پیدا کرد. این کتاب نوشته استیون هاوکینگ فیزیکدان شناخته‌شده انگلیسی است که شامل نظریات جدید این دانشمند دگراندیش است.