ریشه های دینی «شب یلدا»

مهر: دکتر محمد بقایی ماکان در مورد معنای یلدا و آداب و رسوم این شب گفت: یلدا یکی از نمادی‎ترین آئین‏های ایرانی است که نظرات مختلفی درباره چهره گرفتن این سنت در فرهنگ ایرانی وجود دارد، برخی آن را زمان تولد خورشید و بلندتر شدن روز می‎دانند. وی افزود: کلمه «یلدا» نیز در اصل سریانی است و به معنای «زایش» است. علت انتخاب این نام برای چنین آئینی ریشه در مسیحیت شرق دارد که کلیساهای آن از جمله در ایران مراسم خود را به زبان سریانی که از شاخه‏های زبان آسوری است برگزار می‎کردند و از آنجا که تولد حضرت مسیح(ع) را در این شب می‎دانستند، آن را به زبان سریانی «یلدا» خواندند که همچنان به این نام باقی مانده است. این محقق و پژوهشگر مسائل فرهنگی ادامه داد: ولی آنچه مسلم است این است که این سنت کاملاً ایرانی است که نه تنها اکنون مانند نوروز پس از هزاران سال در محدوده ایران فرهنگی با اندک تفاوت‎هایی جشن گرفته می‌شود بلکه تأثیر آن را در دنیای مسیحیت نیز می‏بینیم که بنا به گفته « ویل دورانت» به صورت هاله‏ای از نور یا به صورت خورشید برگرد چهره قدیسان مسیحی جلوه می‎کند. این نویسنده و مترجم تصریح کرد: این آئین در حقیقت مبین آن است که ایرانیان، نخستین قومی بودند که آفریننده جهان را نور مطلق می‎دانستند و از او به عنوان نور آسمان و زمین توصیف می‎کردند. یعنی این آیین را می‎توان یکی از نشانه‎های تمایل روح ایرانی به شادی دانست زیرا که در تاریک‏ ترین شب سال با فراهم آوردن نعمت‏های الهی به صورت نمادین اوقاتی را به امید دستیابی به سپیدی می‎گذراندند بر این باور که پایان شب سیه سپید است. بقایی ماکان در پایان یادآورشد: بنابراین یلدا نیز مانند دیگر آیین‎های ایرانی همه افراد این سرزمین را از کهتر و مهتر و شریک و وضیع به آدابی خاص وا می‎دارد که شعر دلکش حافظ بر این سنت افزوده شده که در مجموع عامل مهمی در انسجام و هماهنگی اقوام این ملک است.