«حریم سلطان»؛سریالی که رویای اردوغان را بر باد داد
پخش سريال سده باشکوه، انتقادات و اعتراضاتي را در کشور ترکيه برانگيخته است. برخي از بينندگان به آن‌چه ارائه تصويري «نامحترمانه»، «شرم‌آور» و «خوش‌گذران» از شخصيت تاريخي سلطان سليمان مي‌خواندند، واکنش نشان دادند. شوراي عالي راديو و تلويزيون ترکيه ادعا کرده که بيش از ۷۰هزار شکايت درباره اين سريال دريافت کرده است . گويا رجب طيب اردوغان، هم نمايش اين سريال را به دليل «بد جلوه دادن تاريخ ترکيه به نسل جوان کشور» محکوم کرده است.
سرویس فرهنگی«فردا»: در ترکیه سریالی ساخته شده است که به زندگی سلیمان قانونی سلطان شهیر عثمانی می پردازد. این سریال که از برخی تلویزیون های ماهواره ای فارسی زبان هم پخش می شود،تصویری از سلطان سلیمان نشان داده است که می توان گفت رویای احیای امپراتوری عثمانی که اردوغان مجدانه در پی آن است را بر باد می دهد. در این سریال سلطان سلیمان بیشتر دلمشغول حرمسرایش است تا کشورداری و مردی خوشگذاران است که بیشتر اوقات خود را در حرمسرا طی می کند. مطلب زیر درباره بازتاب های پخش این سریال در ترکیه است که در تازه ترین شماره «همشهری ماه» به چاپ رسیده است.
در ميان سريال هاي پر طرفداري که از شبکه هاي مختلف ترکيه پخش مي شود، اين روزها سريالي که از زندگي سلطان سليمان يكم، مشهورترين سلطان عثماني اقتباس شده است، طرفداران بيشتري دارد. اين سريال در ترکيه با نام «سده باشکوه»پخش مي شود. اما بعد از آن که شبکه هاي تلويزيوني عربي اقدام به خريد آن کردند نام آن را به «حريم سلطان» تغيير دادند و به همين دليل اين سريال با همين نام در ايران شناخته مي شود.
سريال سده با شکوه، زندگي يکي از قدرتمندترين پادشاهان عثماني را بين سال هاي ۱۵۲۰ تا ۱۵۶۶ ميلادي نشان مي دهد که براي گسترش حکومت خود تا کشورهاي اروپايي نيز پيش رفت و توانست دوران فرمانروايي خود را از اين طريق ماندگار کند. اين سريال با الهام از يک موضوع تاريخي، بخشي از زندگي سياسي و اجتماعي سلطان سليمان را نشان مي دهد که گذشته از هزينه اي که براي ساخت دکورها و جلوه هاي ويژه آن به کار رفته، با به تصويرکشيدن زندگي خصوصي يکي از پادشاهان عثماني و رقابت هايي که زنان حرمسرا براي کسب قدرت با يکديگر داشته اند، با موضوعي تازه در مقايسه با ديگر سريال هاي ترکي، جاي خود را در ميان مردم باز کرده است. فصل اول اين سريال از شبکه تلويزيوني شو تي. وي SHOW TV و فصل دوم آن از شبکه استار تي. وي STAR TV پخش شد. سده باشکوه که درحال حاضر سومين فصل خود را در ترکيه پشت سر مي گذراند، هر هفته روزهاي چهارشنبه ساعت هشت شب از تلويزيون پخش مي شود. البته بيشتر سريال هاي ترکي در همين ساعت پخش مي شوند اما محبوبيت سده باشکوه اکنون به حدي رسيده است که بسياري از جوانان ترجيح مي دهند ساعت هشت شب چهارشنبه خود را به پاي تلويزيون برسانند تا آن را از دست ندهند. البته هستند کساني هم که دوست دارند لذت تماشاي سريال مورد علاقه خود را با ديگران سهيم شوند.
شايد ديدن جماعتي که براي تشويق تيم مورد علاقه خود در جايي مانند کافه و رستوران جمع شده باشند، اصلا غريب نباشد. يکي از مرسوم ترين اين مراسم ها هم همين چند ماه قبل، زمان پخش بازي هاي جام ملت هاي اروپا انجام شد که طرفداران فوتبال در محل هاي عمومي دور هم جمع مي شدند تا احساسات خود را با هم شريک شوند. با اين حال محبوبيت سريال ها آن قدر در ترکيه زياد است که وقتي پاي صحبت سريال مورد علاقه شان پيش بيايد، صاحبان يک کافه از شما دعوت مي کنند تا به همراه ديگر مشتري هاي شان براي ديدن سريال به آن ها بپيونديد. اسرا و مصطفي، صاحبان جوان يک کافه در مرکز آنکارا هستند. وقتي از آن ها در مورد سريال هاي ترکي به خصوص سده باشکوه مي پرسيم، لبخند روي لب هاي شان مي نشيند.
البته ابتدا کمي تعجب مي کنند از اين که اين سريال در زماني که درحال پخش در ترکيه است، بينندگان ايراني هم دارد اما در نهايت مي گويند، مشتري هاي خارجي ديگري هم داشته اند که سريال هاي ترکي را تماشا کرده اند و به همين دليل تصميم گرفته اند سريال هاي پرطرفدار را در زماني که کافه پر از مشتري است، پخش کنند تا به اين وسيله نه تنها خودشان بتوانند برنامه مورد علاقه شان را ببينند بلکه مشتري هاي شان را هم از دست ندهند. به همين دليل از ما دعوت مي کنند روز چهارشنبه ساعت هشت شب بارديگر در آن جا حضور داشته باشيم و سريال سده باشکوه را ببينيم. وقتي سريال شروع مي شود، هريک از مشتري ها سعي مي کند زاويه ديد خود را براي تماشاي تلويزيون درست تنظيم کند. همهمه و سروصداي فضا به يکباره قطع مي شود و چون بخشي از صندلي ها در فضاي باز قرار دارند، صداي تلويزيون تا آخرين ميزان بلند مي شود. حتي اگر ماشيني با صداي بلند از خيابان رد شود با اعتراض مشتري ها روبه رو مي شود. گاهي زمزمه هايي به وجود مي آيد که با چشم غره بقيه خاموش مي شود. همين که سريال تمام مي شود، سروصدا بارديگر موج مي زند. بيشتر کساني که به اين جا آمده اند از مشتريان دائمي کافه هستند که برخي به خاطر ديدن همين سريال ها به دوستان اسرا و مصطفي تبديل شده اند. يکي از آن ها دختر دانشجويي به نام «عيطير» است.
او که از يکي از شهرهاي مرزي ترکيه براي تحصيل رشته شيمي به آنکارا آمده است، وقتي متوجه مي شود ما دوست داريم اطلاعاتي در مورد سريال هاي ترکي داشته باشيم، سر صحبت را باز مي کند. به گفته او سريال ها طرفداران زيادي در ميان مردم دارد که خيلي از آن ها جوانان هستند: «من در خوابگاه زندگي مي کنم. وقتي سريال معروفي پخش مي شود، عده اي در اتاق هاي شان و تعدادي هم در لابي خوابگاه به تماشاي آن مشغول مي شوند. در اين زمان معمولا خوابگاه ساکت است و ما همراه دوستان مان در اتاق يکي از بچه ها جمع مي شويم تا در مورد آخرين شايعات و حرف هايي که درباره سريال در روزنامه ها خوانده ايم يا از ديگران شنيده ايم، صحبت کنيم.»
اين درحالي است که در جست وجو براي يافتن آخرين اخبار و ميزان استقبال از اين سريال در اينترنت به اين مطلب رسيديم که پخش سريال سده باشکوه، انتقادات و اعتراضاتي را در کشور ترکيه برانگيخته است. برخي از بينندگان به آن چه ارائه تصويري «نامحترمانه»، «شرم آور» و «خوش گذران» از شخصيت تاريخي سلطان سليمان مي خواندند، واکنش نشان دادند. شوراي عالي راديو و تلويزيون ترکيه ادعا کرده که بيش از ۷۰هزار شکايت درباره اين سريال دريافت کرده است و به شو تي. وي اخطار داده تا به خاطر نمايش نادرست «حريم خصوصي يک شخصيت تاريخي» به صورت عمومي عذرخواهي کند. گويا رجب طيب اردوغان، نخست وزير ترکيه هم نمايش اين سريال را به دليل «بد جلوه دادن تاريخ ترکيه به نسل جوان کشور» محکوم کرده است.
در همين خبرها نقل شده که ميرال اوکاي، نويسنده فيلمنامه نيز گفته است که منتقدان قدري عجله کرده اند زيرا در فصل هاي آينده، معترضان تصويري متفاوت از آن چه تصور کرده اند از اين شخصيت مي بينند.البته اين اولين بار نيست که ضمن پخش يک سريال در ترکيه، واکنش هاي مخالفي وجود داشته است. عيطير درباره واکنش شبکه هاي تلويزيوني نسبت به انتقادها مي گويد: «دولت، خيلي موافق تبليغ الگويي که در سريال ها نمايش داده مي شود، نيست. چون بيشتر سريال ها الگويي از زندگي غربي را نشان مي دهند. با اين همه راديو و تلويزيون هاي ما مستقل هستند و توسط بخش خصوصي اداره مي شوند. به همين دليل دولت نمي تواند دخالت زيادي براي جلوگيري از پخش سريال ها داشته باشد.»
او ادامه مي دهد: «خيلي از اين سريال ها سودهاي مالي فراواني براي صاحبان شبکه ها دارند و به همين دليل آن ها تمام تلاش خود را مي کنند تا سريال متوقف نشود. شبکه ها هم براي جلب رضايت مردم، سريال ها را با فرهنگ جامعه خودمان تطبيق مي دهند تا بيننده هاي بيشتري داشته باشند.»
دیدگاه تان را بنویسید