اذکار، اعمال و برکات ماه ذی الحجه

تبیان: این ماه در نهایت برکت و عظمت است و از رسول خدا مروی است عمل خیر و عبادت خدا در هیج ایامی نزد حق تعالی محبوبتر از این دهه نیست. از همین روست که یکی از بزرگترین ارکان دین یعنی حج خانه خدا، در این ایام جای گرفته است. اعمال مخصوصه این دهه برای این دهه اعمال مشخصی وجود دارد که برای هریک ثواب و منزلتی را تعیین کرده‌اند از جمله اینکه روزه گرفتن نه روز این دهه ثوابی به اندازه روزه تمام عمر دارد. امام كاظم علیه السّلام فرمود: هر كه روز نخست دهه نخستین ذى الحجّه را روزه بدارد، خداوند پاداش هشتاد ماه روزه‏دارى را براى او نویسد و چون نه روز دیگر را روزه بدارد خداوند پاداش روزه دهر (روزگار) را براى او نویسد.(ثواب الأعمال/ترجمه حسن زاده) محمّد بن جعفر، از محمّد بن الحسین بن ابى الخطّاب، از محمّد بن اسماعیل، از صالح بن عقبه، از بشیر دهّان، وى گفت:حضرت ابو عبد اللَّه علیه السّلام فرمودند:هر مۆمنى كه امام حسین علیه السّلام را در غیر روز عید و عرفه زیارت كند در حالى كه به حق آن حضرت آگاه و مطّلع باشد خداوند متعال ثواب بیست حج و بیست عمره مقبول و بیست جهاد در ركاب نبى مرسل یا امام عادل برایش مى‏نویسد.(كامل الزیارات/ ترجمه ذهنى تهرانى /603 ) علاوه بر این خواندن دو رکعت نماز بین نماز مغرب و عشاء در تمام شب های این دهه سفارش شده است که نمازگزار با خواندن این نماز با ثواب حاجیان شریک می‌شود. کیفیت و چگونگی این اعمال به تمامه در کتاب مفاتیح الجنان ذکر شده است. امام علی(علیه السلام) و مناجات دهه اول ذی الحجه خواندن یکی از دعاهایی که ثواب بسیاری بر آن ذکر کرده ‌اند، مناجاتی است که امیرالمومنین علی(علیه السلام) در دهه اول ذی الحجه آن را می خواندند و آن دعا این است: لا إله الّا اللَّه عدد اللّیالی و الدّهور، لا إله إلّا اللَّه عدد أمواج البحور، لا إله إلّا اللَّه و رحمته خیر ممّا یجمعون، لا إله إلّا اللَّه عدد الشّوك و الشّجر، لا إله إلّا اللَّه عدد الشّعر و الوبر، لا إله إلّا اللَّه عدد الحجر و المدر، لا إله إلّا اللَّه عدد لمح العیون، لا إله إلّا اللَّه فی اللّیل إذا عسعس و فی الصّبح إذا تنفّس، لا إله إلّا اللَّه عدد الرّیاح فی البرارى و الصّخور، لا إله إلّا اللَّه‏ من الیوم إلى یوم ینفخ فی الصّور» یعنی: لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به شماره شبها و روزگاران؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به تعداد امواج دریاها؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ كه رحمت خدا از هر چه گرد آورند بهتر است؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به عدد خار بیابانها و درختها؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به شماره آنچه مو و كرك است؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به تعداد هر چه سنگ و كلوخ است؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به عدد نگاه چشمها؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ در شب وقتى كه تاریك مى‏شود و در صبح هنگامى كه طلوع مى‏كند؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به شماره بادهایى كه در بیابانها و صخره‏ها مى‏وزد؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ از امروز تا روزى كه در صور دمیده شود. (پاداش نیكیها و كیفر گناهان / مجاهدی ) ثواب قرائت این مناجات خلیل مى‏گوید كه: از راوى شنیدم كه مى‏گفت: امام على علیه السّلام مى‏فرمود: هر كس در هر روز از این دهه، ده مرتبه این ذكر را بخواند، خداوند به ازاى هر لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ كه مى‏گوید درجه‏اى در بهشت از درّ و یاقوت به او عنایت فرماید كه میان هر دو درجه براى سوارى كه با شتاب ركاب مى‏زند یك صد سال راه است، و در هر درجه‏اى شهرى است و در هر شهر كاخى از گوهر یكپارچه قرار دارد كه درزى در آن نیست، در هر شهرى از آن شهرها آنقدر از خانه‏ ها و قلعه ‏ها و اتاق ها و خانه‏ ها و بسترها و همسران و تخت ها و حوران بهشتى و پشتی ها و فرشها و سفره‏ ها و خدمتگزاران و رودها و درختها و زیورها و جامه‏ ها قرار دارد كه وصف آن از توان وصف‏ كنندگان بیرون است. و هنگامى كه از قبر خارج مى‏شود، از هر موى بدن او نورى مى‏تابد، و هفتاد هزار فرشته به پیشباز او مى‏آیند، و از پیش رو و سمت راست و چپ او حركت مى‏كنند تا به درب بهشت رسند، و هنگامى كه وارد بهشت مى‏شود پشت سر او مى‏ایستند و او در پیشاپیش جلوى آنها قرار مى‏گیرد تا به شهرى مى‏رسند كه نماى بیرونى آن از یاقوت سرخ است و اندرون آن از زبرجد سبز رنگ، و در آن شهر، تمام آنچه را كه خداوند در بهشت آفریده است وجود دارد، هنگامى كه به آنجا مى‏رسند فرشتگان مى‏گویند: اى دوست خدا! آیا مى‏دانى این شهر و آنچه در آن است چیست؟ مى‏ گوید: نه، شما كیستید؟ مى‏گویند: ما فرشتگانى هستیم كه در دنیا روزى كه خداى تبارک و تعالى را تهلیل مى‏كردى تو را مى‏دیدیم، این شهر با آنچه كه در آن هست همه ثواب توست، تو را به ثوابى برتر از این ثواب از جانب خدا مژده باد! تا آنچه را كه خداوند براى تو در دار السلام خود و در جوار خویش فراهم آورده است‏ ببینى، آن بخششى را كه هرگز بریده نمى‏شود. خلیل مى‏گوید: پس هر چه مى‏توانید، (این ذكر را) بخوانید تا اجر شما افزونتر گردد. ثواب روزی صد مرتبه لا اله الاّ الله گفتن این ذکر شریف یکی از اذکاری است که مدوامت بر آن سفارش شده است مناجاتی که حضرت در دهه اول ذی الحجه بدان سفارش نموده است اگر روزی ده مرتبه تکرار شود در حقیقت صد مرتبه ذکر شریف لا اله الاّ الله تکرار شده است که در ثواب قرائت آن چنین روایاتی داریم: هشام بن سالم و ابو ایّوب از امام صادق علیه السّلام روایت كرده‏اند كه فرمود: هر كس یک صد مرتبه‏ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ بگوید، (عبادت) او در آن روز از همه والاتر است، مگر از كسى كه زیادتر از او (این ذكر شریف را) بگوید. سلام بن غانم از امام صادق علیه السّلام روایت مى‏كند: كسى كه به هنگام خواب، یک صد مرتبه‏ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ بگوید، خداوند عالمیان خانه‏اى در بهشت برایش مى‏سازد، و كسى كه به گاه خواب صد بار استغفار كند گناهان او بریزد بدان گونه كه برگهاى درختان مى‏ریزد. ( پاداش نیكیها و كیفر گناهان ) ذکری به این سادگی و ثوابی به این وسعت، بزرگی و عظمت خداوندی را می رساند که همتایی نداشه و به دنبال بهانه‌ای است که بنده اش را در جوار رحمت و مغفرت خویش قرار دهد.