ويرگولي كه حاشيه‌ساز شد!

كمتر از دو سال پيش بود كه در اتفاقي نادر دو كتاب شعر منتشر شده طي يك سال به طور اتفاقي بخش‌هاي مشترك زيادي با يكديگر داشتند. اين شباهت در حدي بود كه نزديك به 30 صفحه از كتب مذكور يكسان بود. آن زمان اما نه رسانه‌ها و نه مسئولان توجه چنداني به اين امر نشان ندادند. اما در سال جاري اين اتفاق به شكل ديگري تكرار شد. هرچند سرقت ادبي سال 90 به وسعت مثال ذكر شده طي سال‌هاي گذشته نبود اما شعر ربوده شده از اهميت و ظرافت زيادي برخوردار بود. ماجرا از آنجا آغاز شد كه منيره پرورش در حال خواندن سروده‌هاي مجموعه شعر «پتك» بود كه توسط نشر چشمه منتشر شده كه با يكي از اشعار مشهور خود روبه‌رو شد. سال 1380 انتشارات کتاب سبز دفتر شعري از منيره پرورش را با نام «من، تو مقصر ويرگول است» به چاپ رسانده بود كه همين شهر در مجموعه شعر «پتك» سروده بكتاش آبتين دوباره منتشر شده بود.

بدين‌ترتيب منيره پرورش در گفت‌وگو با رسانه‌ها نشر چشمه و بكتاش آبتين را به سرقت ادبي متهم كرد. وي در گفت‌وگويي با مهر گفت: «من، تو مقصر ويرگول است» يکي از شعرهاي من است که نام کتابم را هم بر همين اساس انتخاب کرده بودم. اين شعر معروفي است و در زمان انتشار بر سر زبان‌ها افتاد و خيلي‌ها مرا با اين شعر مي‌شناسند و حتي برخي از دوستان شاعرم به من مي‌گويند «خانم ويرگول!». پرورش همچنين درباره مجموعه «پتك» گفته بود: «حالا آقاي آبتين در کتاب جديدش شعري بدين مضمون «من، تو مقصر اين جدايي ويرگول بود» آورده است که از نظر من اين يک سرقت ادبي است. » اما اين شاعر كهنه كار به احترام جامعه فرهنگي و اينكه به گفته خودش «ما اعضاي خانواده فرهنگ هستيم و مي‌توانيم مشکلات خود را با يکديگر حل و فصل کنيم» از شكايت كردن صرف‌نظر كرد. اما نكته ديگري كه در اين ماجرا جالب به نظر مي‌رسد زيرنويسي است كه آبتين در توضيح اين شعر نوشته است: «چندي پيش شبيه اين شعر را در مجموعه دولتي خوانده بودم». آبتين بعد از گلايه پرورش در رسانه‌ها مدعي شد كه واژه «دولتي» در حقيقت «دوستي» بوده و اين اشتباه چاپي است. البته اين شاعر از پرورش عذرخواهي نيز كرد هرچند اين پوزش مورد قبول خانم شاعر قرار نگرفت چرا كه معتقد بود تا وقتي اقدامي عملي و جدي براي رفع اين سرقت صورت نگيرد عذرخواهي معنايي نخواهد داشت. تمام اين ماجراها باعث شد كه نشر چشمه از توزيع كتاب ممانعت كرده و غلط‌نامه‌اي را در كنار آن منتشر كند. اما روز جمعه بالاخره سرو كله بكتاش آبتين پيدا شد. اين شاعر براي اولين بار درباره اين ماجرا توضيح داد. وي که دليل خاموش بودن تلفن همراهش را نبودنش در ايران اعلام کرد، گفت: من پيش از سرودن اين شعر اصلا شعر خانم پرورش را نخوانده بودم و کتاب را تحويل ناشر داده بودم. روزي در کتابخانه‌هايم کتاب‌ها را بررسي مي‌کردم که با کتاب شعر خانم پرورش روبه‌رو شدم. او اين کتاب را با امضايش به من هديه داده بود و وقتي نام کتاب (من، تو مقصر ويرگول است) را ديدم متوجه شباهتش با يکي از شعرهايم (من، تو مقصر اين جدايي ويرگول بود) شدم. وي همچنين تاكيد كرد: من 20 سال است شعر مي‌سرايم و واقعا نيازي به چنين کاري ندارم. ‌اي کاش خانم پرورش انرژي‌اي که براي وارد شدن به حاشيه مصرف مي‌کند، روي شعر متمرکز کند؛ شايد اتفاق‌هاي بهتري بيفتد!حال به نظر مي‌رسد كه دوباره ماجراي سرقت ادبي جنجال آفرين سال 90 بالا گرفته و طي روزهاي پاياني سال شاهد يك بگومگوي داغ فرهنگي خواهيم بود.