رضایی: خلاف دیگاه پلورالیسم خداوند دینی جز اسلام را نمی پذیرد

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: برخلاف دیگاه پلورالیستی، دین حقیقی فقط «اسلام» است و تا حجت بر مردم تمام نشود، عذابی صورت نمی‌گیرد. محمد محمدرضایی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در مورد پلورالیسم و نگاه اسلام به پلورالیسم اظهار داشت: پلورالیسم به معنای تکثرگرایی است و تکثرگرایی در حوزه اخلاق، سیاست بررسی می‌شود. وی افزود: پلورالیسم دینی دیدگاهی است که می‌خواهد برای حقانیت اعتباربخشی کند و همزمان همه ادیان را معتبر و صاحب حق می‌داند. نویسنده کتاب «تفکر دینی در قرن بیستم تالیف مک کواری» ادامه داد: مطابق نگاه پلورالیستی همه ادیان از ویژگی نجات‌بخشی و اعتبار بخشی یکسان برخوردار هستند و پلورالیسم‌های دینی بر این باورند که ادیان مانند غذا هستند هر غذا به فردی یا شخصی سازگار است و نمی‌شود یک غذایی را به غذای دیگر ترجیح داد. وی گفت: پلورالیسم‌های دینی معتقدند همه ادیان چه ادیان ابراهیمی و غیر ابراهیمی که به خداوند اعتقاد داشته باشند، بهره‌ای از حقیقت برده‌اند و نجات‌بخش هستند. همه ادیان حق هستند و عمل به ادیان موجب رستگاری و نجات‌بخشی انسان می‌شود. عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: «جان هیک» از پایه‌گذاران پلورالیسم دینی در جهان مدرن است، البته خود جان هیک بر این اعتقاد است که پلورالیسم امری نو و تازه‌ای نیست و در جهان دینی وجود داشت و من به بازخوانی آن پرداختم. وی با بیان اینکه پلورالیسم دینی ویژگی‌های مختلفی دارد، گفت: یکی از ویژگی پلورالیسم به این معناست که همه پیروان ادیان باید با تساهل و تسامح در کنار هم زندگی کنند و به «کثرت‌گرایی دینی» اخلاقی پایبند هستند. یعنی اینکه پیروان ادیان مختلف ادیان یکدیگر را معتبر بدانند تا در کنار هم زندگی کنند. رضایی گفت: برخی پلورالیسم‌ها معتقد به نجات هستند بر اساس این دیدگاه پیروان ادیان مختلف اهل نجات هستند. وی ادامه داد: سومین وجه پلورالیسم دینی، حقانیت همه ادیان است مبنی بر اینکه تمام آموزه‌هایی که ادیان مختلف طرح می‌کنند از حقیقت بهره برده است. به طور مثال تثلیث مسیحیت، توحید مسلمانان و اعتقاد بودایی‌ها درست است . هیچ خدایی نیست و «واقعیت نهایی» در جهان خارج وجود دارد که ما با آن برخورد و مواجهه پیدا کردیم. خدا اینگونه بر ما ظاهر شده است و نگویید که اعتقاد ما در جهان واقع وجود دارد. نویسنده کتاب «جستارهایی در کلام جدید» گفت: کارایی آموزه‌های دینی تحول انسان از خودمحوری به خدامحوری است و مطابق آموزه‌های پلورالیستی نباید اعتقاد خود را به خارج نسبت دهیم. پیروان ادیان باید اینگونه به تعریف خدای خود بپردازند و اینکه خدا چگونه بر آنان جلوه کرده است. وی گفت: جان هیک به عنوان مبدع پلورالیسم مطرح کرد که اگر پیروان یک دین فقط دین خود را دین حق بشمارند . اینها در واقع به نحو تلویحی رحمت واسعه خدا را مورد انکار قرار دادند. مهربانی، رحمانیت، رحیمیت خدا را انکار می‌کنند. اگر خداوند خالق همه انسان‌هاست و همه بندگان خدا محسوب می‌شویم. رضایی ادامه داد: این رابطه خالق و مخلوق بهتر از رابطه فرزندی است، چگونه پدر دلش می‌آید برخی از فرزندان خود را به بهشت ببرد و بقیه را گرفتار عذاب ابدی جهنم کند. وی افزود: آدم‌ها در دنیا به صورت اختیاری دین خود را انتخاب نمی‌کنند و آدم‌ها دینی را می‌پذیرند که پدر و مادر و محیط آنان پذیرفته‌اند. این پیش فرض پلورالیسم است که همه ادیان حق هستند و با تساهل و تسامح باید کنار هم زندگی کنند. عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پاسخ به این پرسش که دیدگاه اسلام نسبت به مفاهیم و آموزه‌های پلورالیستی خاطر نشان کرد: اسلام قائل به این است که دین واقعی تنها دین اسلام است و هر کس به دینی غیر از اسلام بپذیرد خداوند دین او را نمی پذیرد. وی ادامه داد: مطابق با آموزه‌های قرآنی یهود و نصاری در صورت اینکه به آنچه که مسلمان ایمان بیاورند، ایمان داشته باشند هدایت می‌یابند. قرآن همچنین بر این اعتقاد است که دین اسلام تنها دین حقیقی است در حالی که دین حقیقی فقط دین اسلام است ولی مطابق آموزه‌‌های قرآنی رحمت واسعه نزد خدا است. رضایی گفت: رحمت خدا همه چیز را فرا گرفته است اینگونه نیست که اکثر انسان‌ها دچار عذاب ابدی شوند و مطابق آموزه‌های اسلامی بسیاری از انسان‌ها حجت بر آنها تمام نشده است و مطابق این دیدگاه تا پیامبری فرستاده نشود عذابی صورت نمی‌گیرد یعنی اینکه حجت باید بر مردم تمام شود. وی تصریح کرد: امروزه نیز انسان‌ها توسط رسانه‌های مختلف محصور شده‌اند همانگونه که در عصر پیامبر توسط کافران و زورمندان محصور شده بودند و قدرت فکر از آنان سلب شده بود. رضایی گفت: خداوند افرادی که حجت بر آنها تمام نشده است را عذاب نمی‌کند عذاب برای کسانی است که حق برای آنان آشکار شده است و عالما و عامدا انکار می‌کنند. استاد مطهری با اشاره به کشیشانی که به دلیل فقر فکری به آیین مسیحیت روی آورند ولی با دلی آکنده و سرشار از محبت به درگاه خداوند ایمان آورند. وی تصریح کرد: با تعقل، خرد و استدلال می‌توان فهمید که خدا ماده و سه‌گانه نیست. با استدلال می‌پذیریم که رحمت خدا واسعه است، خداوند حکیم است، پیامبر می‌فرستد و آخرین پیامبر، پیامبر اسلام است و همه ادیان دیگر در زمان خود حق بودند و اسلام دین جهانی است.