گروگانگیری جام‌جم در پاستور

گفته می شود یکی از مسوولان صدا و سیما درباره شبکه بازار گفته است که این شبکه با حمایت کامل دولت فعالیت خواهد کرد و در اشاره ای دیگر تاکید کرده که حتی برای جلسه افتتاحیه این شبکه شیرینی و چای را نیز میهمان هیات دولت بوده‌اند و از این جهت این شبکه هیچ گونه بار مالی چندانی برای جام جم نخواهد داشت. "آموزش اصلاح الگوی مصرف به وسیله تلویزیون که گسترده‌ترین رسانه است یکی از راه‌های رسیدن به رونق اقتصادی در عرصه ملی است." ضرغامی در جلسه ای که محمود احمدی نژاد نیز در آن حضور داشت درباره دلایل راه اندازی و اهمیت آغاز به کار شبکه بازار مطالبی را طرح کرد که شباهت فراوانی به گزارش های رسمی درباره فعالیت نهادهای دولتی در سال "جهاد اقتصادی" داشت؛ البته چنین جلسه ای یک بار دیگر و به فاصله کمتر از دو ماه تکرار شد. این بار عزت الله ضرغامی میهمان پاستور و هیات دولت برای راه اندازی شبکه نمایش بود. اگر چه با توجه به اظهار نظر محمود احمدی نژاد در جلسه افتتاح شبکه بازار و گزارش‌هایی که درباره حمایت دولت از این شبکه که به صورت غیر رسمی در میان مسوولان سیما دهان به دهان شد، افتتاح شبکه بازار در هیات دولت قابل توجیه بود؛ اما راه اندازی شبکه ای که از آن تنها فیلم و سریال پخش شده و تقریبا اکثر برنامه های آن به نوعی تامینی و غیر تولیدی محسوب می‌شوند چه توجیهی می تواند داشته باشد. "صداوسیما باید به نیازها و گرایش‌های مختلف پاسخ دهد. صداوسیما باید طیف وسیعی از نیازهای متعادل و انسانی را پاسخگو باشد." کلیدواژه های "متعادل" و "انسانی" در سال های اخیر برای رسانه های گروهی ایران آشنا هستند، محموداحمدی نژاد ریاست جمهوری ایران، بارها و بارها از این کلید واژه ها خصوصا "انسانی" برای توصیف رویدادهای تاریخی، فرهنگی و حتی سیاسی استفاده کرده است که یکی از مشهورترین آنها مربوط به خیزش های ملت‌های منطقه‌ی خاورمیانه و شمال آفریقا است.

استفاده احمدی نژاد از صفت انسانی برای برنامه های شبکه ای مانند شبکه نمایش نکات ظریف تر نیز در خود دارد که به سیاست های دولت او در حیطه فرهنگی باز می گردد؛ سیاست هایی که البته در دوره دهم پر رنگ تر و ملموس تر شده است. رفع توقیف بسیاری از فیلم های سینمایی که دوره‌های پیشین توسط وزارت ارشاد از اکران آن جلوگیری شده بود یکی از این سیاست های فرهنگی است، فیلم هایی برخی از آنها حتی از نظر دولت اصلاحات که در مشی فرهنگی خود نگاهی لیبرال را انتخاب و ترویج می کرد قابل اکران و نمایش نبودند. دولت نهم و دهم البته به هنرپیشه های سرشناس و عامه پسند نیز روی خوش نشان می داد که این هم با همین سیاست های فرهنگی این دولت قابل جمع هستند، سیاست هایی که بیش از این که ناظر به عقاید و تئوری های فرهنگی باشد قایل به جذب اقشار مختلف مردم به یک گرایش سیاسی خاص هستند، اما با این همه چه چیز مدیر بلندپایه جام جم را در این معادلات جای می دهد. حمایت دولت آقای احمدی نژاد از شبکه بازار و همخوانی شبکه نمایش به عنوان یک شبکه همه پسند و سرگرمی با اهداف کلی فرهنگی دولت، تنها یک روی سکه ارتباط صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با ساختار دولتی است. جام جم که خصوصا سالهای پس از جنگ تحمیلی از منافع و درآمد های ناشی از آگهی های بازرگانی متنعم بوده است؛ معمولا از نظر مالی مستقل محسوب شده و البته دولت‌ها نیز چندان به آن بخش از بودجه که توسط دولت و براساس تصویب مجلس تامین می‌شده است واکنش نشان نداده و این حاشیه امن همواره برای سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی حفظ می شده است، با این همه گزارش ها و اشارات خبری حاکی از آن است که امسال ماجرا اندکی متفاوت بوده است. آن بخش از بودجه سازمان تحت مدیریت ضرغامی که توسط دولت تامین می شود امسال در حدود 1200 میلیارد تومان تخمین زده می‌شود. امسال بر خلاف روال گذشته این بودجه به صورت یک دوازدهم- به صورت ماهیانه- در اختیار سازمان قرار گرفته و البته باز هم گزارش های تکمیلی حاکی از این است که تنها چند ماهی از این اقساط پرداخت شده و این روزها که ماه های انتهایی سال 90 را طی می کنیم نزدیک به هزار میلیارد تومان از بودجه جام جم همچنان در خزانه دولت باقی مانده است؛ این رخداد تنها یک توجیه می تواند داشته باشد و آن هم این است که دولت دهم چندان از تولیدات جام جم راضی نیست و راهکار اعمال فشار را هم پیدا کرده است.

در هفته های پیش خبری غیر رسمی از بوجود آمدن مشکلات جدی مالی در پروژه های تولیدی صدا و سیما منتشر شد، حتی در یکی از این گزارش ها، خبر از لغو قراردادهای شبکه تازه تاسیس مستند با برنامه سازان به میان آمد؛ اگر چه پورحسین در گفت و گو با مهر این خبر را تکذیب کرد، اما به صورت تلویحی خبر مشکلات مالی را تایید کرده و می گوید که مشکلات مالی رفع شده است با این همه خبرهایی که از وضعیت پرداخت اقساط بدهی های سازمان به برخی از برنامه سازان خارج از سازمان صدا و سیما در دست است چندان ادعای پورحسین را تایید نمی کند. عزت الله ضرغامی مدیر رسانه ملی تا به حال نسبت به بلوکه شدن بودجه رسانه تحت مدیریتش توسط دولت واکنش تند یا منتقدانه ای نشان نداده است و بالعکس کوشیده است تا در موارد اخیر به دولت محمود احمدی نژاد نزدیک تر شده و تا حدودی رضایت رئیس جمهور را بدست آورد، شاید برخی از موضع گیری های بخش های سیاسی سازمان صدا در مسایل اقتصادی اخیر و برخی برنامه های تبلیغی بدون حضور منتقدان شاید از همین جهت باشد؛ با این همه باید دید ضرغامی تا چه میزان این مسیر را ادامه خواهد داد، آیا بیش از این به روند نزدیکی به کابینه احمدی نژاد ادامه خواهد داد و در آینده ای نزدیک چهره ای دیگر از رسانه ملی را خواهیم دید و یا اینکه صبر رئیس رسانه ملی در برابر این بلوکه شدن بودجه به پایان خواهد رسید و در برابر تهدید شدن استقلال رای خود موضع خواهد گرفت.