کتاب شکوه همسرداری درباره چیست؟

تهران امروز نوشت: چندی پیش معاون آموزش و پژوهش مرکز امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری اعلام کرد کنترل جمعیت و راه‌‌های پیشگیری از بارداری دیگر به دانشجویان آموزش داده نمی‌شود؛ کتاب «روانشناسی ازدواج و شکوه همسرداری» در دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود.

زهرا سجادی خبر داد که کارهای اجرایی این تغییر هم انجام شده است؛ «این کتاب به چاپ رسیده و آماده تدریس در دانشگاه‌ها به جای کتاب «جمعیت و تنظیم خانواده» است، نامه‌نگاری‌های لازم را نیز در این زمینه با وزارت علوم انجام داده‌ایم. «کتاب جمعیت و تنظیم خانواده» با رویکرد دولت اصلاحات بود و بر پیشگیری از زاد و ولد و افزایش جمعیت تاکید داشت.

رویکرد دولت اصلاحات، کاهش جمعیت ایران بود که از این جهت پیشگیری از بارداری را در بین زنان رایج کرده و آنها را تشویق به اشتغال بیشتر می‌کرد و با رونق دادن مهد‌های کودک، فاصله بین مادر و فرزند را افزایش داد.»

چرا تنظیم خانواده؟ تاریخچه شکل‌گیری کتاب «جمعیت و تنظیم خانواده» به سال‌ها پیش برمی‌گردد. سال‌هایی که ایران متاثر از تغییر و تحولات جامعه جهانی حدود سال‌های 41 تا 56 سازمان تحدید موالید را تاسیس کرد. با شروع جنگ تحمیلی فعالیت‌های این سازمان متوقف شد اما از سال 68 با پایان جنگ دوباره برنامه‌های جمعیت و تنظیم خانواده مورد بررسی مسئولان قرار گرفت. سال 69 سازمان جمعیت و تنظیم خانواده به صورت جدی مورد بررسی قرار گرفت تا اینکه اردیبهشت سال 70 این تحدید موالید در مجلس مطرح و سرانجام قانون جمعیت و تنظیم خانواده 2 خرداد 70 تایید و تصویب و همان سال به سازمان‌های مربوطه از جمله وزارت علوم و آموزش و پرورش برای تهیه کتاب‌های دانشگاهی ابلاغ شد. نزدیک به دو دهه از تهیه کتاب تنظیم خانواده می‌گذرد. کتابی که براساس سال‌ها پژوهش و مطالعه در سال 70 به دروس دانشگاهی اضافه شد و به پیشنهاد کارشناسان حوزه آموزش قرار بود که این کتاب در مقاطع راهنمایی و دبیرستان هم تدریس شود. اتفاقی که هیچ وقت نیفتاد. در طول این سال‌ها کتاب تنظیم خانواده پس از اصلاحات متعدد از سوی کارشناسان علوم، با تغییرات جدیدی به دانشجویان ارائه می‌شد. تدریس این درس تا سال تحصیلی جاری هم ادامه داشت اما به گفته سجادی،کاهش جمعیت موجب نگرانی شده و رویکرد دولت دهم این است که با کاهش جمعیت و تولد کمتر مبارزه کند؛ « به همین دلیل کتاب «روانشناسی ازدواج و شکوه همسرداری» کنترل جمعیت را به دانشجویان آموزش نمی‌دهد و به جای موضوع پیشگیری از بارداری، مسائل ارزشی را مطرح می‌کند.

نگاهی به کتاب جدید و جایگزین شده

کتاب فوق‌الذکر از زمین تا آسمان با قبلی فرق دارد. مبنای کتاب تازه تالیف دکتر غلامعلی افروز که از استادان ممتاز و نامدار دانشگاه تهران است، بر مسائل مربوط به روانشناسی ازدواج است.

نویسنده در اول کتاب آورده است که «همه باید با اندیشه و تلاش مستمر، بستر ازدواج مطلوب و پایدار برای جوانان بصیر و هوشمند ایران اسلامی را با شعار بنیادین «انتخاب دقیق، عروسی آسان» فراهم نمایند». بحث‌های روانشناسی نسخه جدید، از حرف و حدیث‌هایی که قبل از ازدواج، در مرحله انتخاب همسر و شرایط سنی و روحی وجود دارد شروع می‌شود و بعد از آن مسائل مربوط به خود ازدواج را بررسی می‌کند و تا دوران بعد از ازدواج یعنی همسرداری ادامه دارد. در مقدمه خود کتاب هم آمده است که «کتاب پیش رو با رویکردی علمی-فرهنگی و اجتماعی، ضمن تاکید بر آموزش مهارت‌های ازدواج، سعی در انتقال مفاهیم اخلاقی در قالب دو واحد درسی نموده است.» این یعنی دیگر خبری از آموزش‌های مربوط به مسائل جنسی نیست. مسئله‌ای که همواره دغدغه کارشناسان بوده و همیشه تاکید کرده‌اند که جای این مبحث در دوران تحصیل دانش‌آموزان و دانشجویان ما خالی است و خیلی از مشکلاتی که در جامعه فعلی ما وجود دارد، ریشه در همین عدم آگاهی‌ها دارد. هشت فصل از این کتاب 10 فصلی، به فلسفه ازدواج، اصول و معیارهای انتخاب زوج و ویژگی‌های شخصیتی دو طرف اختصاص دارد. آقای دکتر افروز در این بخش‌ها هدف از ازدواج را از دیدگاه روانشناسی و آیات و روایاتی که در اختیار داریم، بررسی می‌کند. فصل بعدی هم به مسائل نحوه رابطه و رفتار با همسر می‌گذرد. آنجا که به گفته آقای دکتر باید برای همسرت جاذبه‌های زبانی و رفتاری و ظرافت‌های احساسی و محبتی داشته باشی و هر جور که شده هوایش را داشته باشی.هر ملاطفتی و نوازشی در این دوران به کار می‌آید. فصل آخر هم به مرحله حساس فرزندآوری و فرزندپروری از دیدگاه روانشناسی می‌پردازد. حال و هوای کتاب تا حدود زیادی امروزی است و دکتر افروز به واسطه ارتباط مستمر با دانشجویان و نسل جوان، نکات و مسائلی را که از بعد روانی در قضیه ازدواج با آنها درگیر هستند را مطرح کند. این وسط فقط حلقه‌ آموزش‌های مسائل جنسی گم‌شده که باید منتظر ماند و دید ایده جدیدی در راه است یا وزارت علوم کلاً بی‌خیالش شده و قید دردسرهایش را زده است.