"حبیب" اگر آدم شود می تواند برگردد!

پارسینه: سعید مقیسه قائم مقام شبکه سه سیما در گفتگوی مشروحی با خبرنگار دنیای صنعت به تشریح برنامه‌های این شبکه و الزامات برنامه‌سازی در یان شبکه پرداخت؛ * یکی از نقاط مثبت برنامه‌های شبکه سه جلب مخاطب فراگیر است دلایل موفقیت و تحولات این شبکه در چیست؟ یک از دلایل توفیق برنامه‌های شبکه سه قسمتی از آن به هویت شبکه برمی‌گردد که در کل ماموریت سازمان بخش مربوط به سرگرمی و جوان به شبکه سه سپرده شده و در هویت شبکه ۴۰ درصد هدف سرگرمی ابلاغ شده و مخاطب جوان با توجه به ترکیب جمعیتی کشور مخاطب اصلی این شبکه است. در هر کاری نیروی انسانی یک پارامتر مهم است. برنامه‌های شبکه خصوصا برنامه‌های نمایشی توسط تهیه کننده از بیرون تهیه می‌شود، نحوه مدیریت و کنترل مدیران در کیفیت برنامه‌های شبکه تاثیر گذار است. * جسارت‌آمیز بودن نسبت به سایر شبکه‌های تلویزیونی از جمله ویژگی این شبکه است، اخبار جنجالی پیرامون برنامه‌های «خنده بازار»، «۹۰»، «هفت» وجود دارد؟ این مسائل به هویت شبکه باز می‌گردد اگر این تیم به شبکه قرآن می‌رفتند به این حد مثمر ثمر نبودند. ماموریت سازمان در شبکه سه تولید برنامه برای جذب مخاطب جوان است. جسارت آمیز بودن جزء ویژگی‌های همه قشر جامعه نیست از ویژگی‌های دوران جوانی و این عامل باعث شده که برنامه‌ای این شبکه جسارت آمیز، شاد، با ریتم تند و متنوع باشد. کل رسانه ملی همه با هم یک ماموریت دارند و آن مدیریت افکار عمومی هر گوشه‌ای از مدیریت ماموریت‌اش به یک شبکه برای جلب نظر مخاطبان خاص فعالیت می‌کنند. مثلا؛ در شبکه قرآن موسیقی نداریم اما در شبکه سه حجم موسیقی بیشتر است این مسئله ناشی از ماموریت خاص هر شبکه است. * تقسیم بندی در برنامه‌های شبکه سه به چه شکل است؟ درصد بندی برای تامین برنامه‌ها دارید؟ از گروه‌ها و ساختار تشکیلاتی هر شبکه می‌توان تقسیم بندی را پیدا کرد. ما گروه معارف، فیلم و سریال، ورزش، دانش، اجتماعی و گروه تفریحات سالم که از ترکیب این گروه‌ها می‌توان موضوع بندی را به نوعی پیدا کرد به استثناء واحدهای ستادی که در هر شبکه‌ای وجود دارند. گروه تامین برنامه‌های ما تولید ندارد و تکرار هم توسط پخش انجام می‌شود. * زمانی صحبت‌های مبنی بر تخصصی شدن فعالیت‌های هر شبکه شده بود، مثلا شبکه سه شبکه ورزش، شبکه دو کودک و... آیا شما طبق این سیاست پیش می‌روید؟ خیر، محوریت برنامه‌های شبکه سه ورزش است با توجه به اینکه مدیر این شبکه (پور محمدی) مدیر شورای ورزش سیما و رئیس شورای عالی ورزش سیما هستند محوریت برنامه‌های این شبکه را ورزش تشکیل می‌دهد کمتر در شبکه‌های دیگر پخش زنده مسابقات ورزش را می‌بینیم به استثناء موارد خاص که برنامه استانی بوده و یا کنداکتور برنامه‌های ما پر بوده است. در سیما حجم برنامه‌های ورزشی تقسیم بندی می‌شود و با توجه به اینکه مدیر این شوراء مدیر شبکه سه سیما حجم این برنامه در شبکه سه زیاد است، البته انحصاری در این قضییه وجود ندارد. در ماه‌های اخیر شبکه در دست راه اندازی با عنوان شبکه ورزش در دست تهیه ااست که از طریق گیرنده‌های دیجیتال قابل دریافت است. * شما برای تامین برنامه‌های این شبکه چقدر تولید داشته است؟ برای تامین برنامه‌های این شبکه با مشکلی روبرو نیستیم زیرا برنامه‌های زنده ورزشی زیاد داریم که کنداکتور قابل پخش نیست اگر در این شبکه ما تولید هم نداشته باشیم و تنها به پخش مسابقات زنده پر مخاطب بپردزایم مشکل نداریم. * مشکل نشات گرفته از کجاست؟ مشکل ما عدم دسترسی عموم مخاطبان به گیرنده‌های دیجیتال است به همین دلیل اگر برنامه‌های پر مخاطب از این شبکه پخش شود خیلی از مردم نمی‌بنند و معترض می‌شوند. قاعدتا تا مدتی برنامه‌ها به شکل همزمان از شبکه سه و شبکه ورزش پخش می‌شود تا گیرنده‌های دیجیتال پخش شود و پس از آن برنامه‌های متنوع تولیدی برای پخش از شبکه سه تولید می‌شود. * گاهی گیرنده‌های دیجیتال در زمان پخش مستقیم برنامه‌های ورزشی قطع می‌شوند؟ دلیل این موضوع بدین خاطر است که ما زمانی که یک برنامه ورزشی را خریداری می‌کنیم از ما می‌پرسند که به طریق سیگنال رسانی، پخش زمینی و یا پخش ماهواره‌ای قصد پخش این برنامه را دارید و قیمت‌های هر کدام از این موارد متفاوت است از آنجایی که در کشور ما شکل پخش به طریق سیگنال‌رسانی است برای اینکه با پخش کننده دچار مشکل نشویم این برنامه‌ها کدگذاری می‌شود تا تنها از طریق پخش زمینی ما قابل دریافت باشد. * زمانی گفته می‌شد که دلیل این نوع پخش بدین خاطر است که شبکه‌های تلویزیونی کشورهای عربی از طریق ایران به پخش این برنامه‌ها بدون پرداخت هزینه پخش نپردازند؟ بله همین طور است، شرکت‌های پخش کننده چون مطلع هستند از سیستم پخش ما بیشترین اعتراض را نسبت به این شرکت‌ها دارند که اگر ما به شکل آزاد پخش کنیم دیگر آن‌ها هزینه‌ای را برای پخش این برنامه‌ها پرداخت نمی‌کنند. * با راه‌اندازی شبکه تخصص ورزشی تکلیف پخش برنامه‌های پر مخاطبی مثل «۹۰» چه می‌شود؟ برنامه تا مدتی در هر دو شبکه به شکل مشترک پخش می‌شوند؛ در این شبکه شاهد برنامه‌های در محتوای «۹۰» به شکل وسیع‌تر می‌شوید. * جدیدا قانونی مطرح شده مبنی بر اینکه تهیه کننده برنامه‌ها نمی‌توانند همزمان مجری برنامه‌های تلویزیونی باشند، این در ارتباط با برنامه «۹۰» هم صدق می‌کند؟ تعداد برنامه‌های معدودی داریم که مجری و تهیه کننده برنامه مشترک باشند، این تدبیر برای چیست؟ این مسئله یک تکلیف سازمانی است و در همه شبکه‌ها اعمال می‌شود و بدین خاطر است که مجری در زمان اجرا از عوامل تولید پشت صحنه غافل است و عوامل تولید نیاز به حضور او دارند. * مدیر تولید جایگزین مناسبی برای این زمان نیست؟ هر شغلی شرح وظایف تعریف شده‌ای دارد. شرح وظایفی که برای تهیه کننده تعریف شده مربوط به مدیر تولید نیست البته این قانون چون پس از عقد قرار داد این دوره از پخش برنامه «۹۰» ابلاغ شده‌است شامل برنامه «۹۰» نمی‌شود. هیچ دشمنی در ارتباط با این برنامه وجود ندارد من خود عضو اتاق فکر این برنامه هستم. * گاهی برخی از برنامه‌های پر طرفدار پخش نمی‌شوند و برنامه‌های دیگر جایگزین آن‌ها می‌شوند؟ این مورد تنها در مواردی است که برنامه جایگزین مهم باشد. چیدمان کنداکتور یکی از مباحث مهم و تاثیرگذار بروی مخاطب در هر شبکه‌ای است. زمانی که یک برنامه پرمخاطب هم‌پوشانی با مباحث روز ندارد، به استثناء یک هفته پخش نمی‌شود. البته در چیدمان کنداکتور ما به ساعت پخش برنامه‌های سایر شبکه‌های ماهواره‌ای نیز توجه داریم. * مضمون مجموعه تلویزیونی «پنج کیلومتر تا بهشت» اعتراض برخی از تماشاگران و مراجع را در پی داشت؟ به هیچ وجه روابط دختر و پسر به شکل نامعقول در این سریال وجود نداشت. این سریال ترویج کننده حجاب و عفاف است. زیرا رفتار کاراکتر «امیر حسین» به عنوان شخصیت مثبت داستان کاملا معقول و با عفاف است. اتفاقا هدف ما در پخش این مجموعه این است که اگر به اضطرار پسر و دختر مجبور بودند کنار هم دیگر قرار گیرند چگونه رفتاری مبتنی بر شرع و عفیفانه داشته باشند و این مسئله‌ای است که اسلام به آن مجوز می‌دهد روابط زن و مرد در اسلام کاملا نفی نشده‌است. این برنامه حرکتی برای جامعه به سمت تعالی است. در یک فیلم اگر آدم بد فیلم کاری انجام دهد مشکلی ندارد تا چهره او برای جامعه شفاف باشد. * گاهی در زمان بازپخش یک برنامه قسمت‌هایی از آن حذف می‌شود که اتفاقا شاید از تکه‌های جذاب در یک برنامه باشند؟ این مسئله در مورد همه برنامه‌ها صدق نمی‌کند گاهی در باز پخش به دلیل محدودیت زمانی این اتفاق می‌افتد. گاهی هم یک برنامه در زمان پخش خود اعتراض برخی را در پی داشته به همین جهت آن قسمت را در بازپخش حذف می‌کنیم. * قشر جوان با موضوعات فرهنگی ارتباط خوبی دارد خصوصا در زمینه موسیقی، تصور نمی‌کنید خلاء وجود یک برنامه تولیدی ثابت در این حوزه دیده می‌شود؟ مخصوصا که شبکه‌های ماهواره‌ای به این موضوع توجه ویژه‌ای دارند که سبب جذب مخاطبی اندوهی توسط آن‌ها شده است؟ ما در رسانه قانونی لازم اجرا داریم مبنی بر اینکه به هیچ وجه به دنبال ترویج موسیقی نیستیم. در رسانه به موسیقی به شکل یک ابزار کمک کننده نگاه می‌شود. صرف موسیقی به معنای خاص خودش برای ما موضوعیت ندارد و نه تنها به دنبال تهیه آن نیسیتم بلکه از قرار گرفتن آیتم‌های این چنینی در لابه لای برنامه‌ها نیز پرهیز می‌کنیم. * چرا؟ زیرا رسانه نباید تنها به میل مخاطب توجه کند باید به منفعت مخاطب هم توجه داشته باشد. * کار شما نوعی مخفی کاری نیست که سبب گرایش بیشتر مخاطبان به موسیقی می‌شود؟ این مباحث به شکل مطلق نیست ما قرار نیست تا جایی که شبکه‌های ماهواره‌ای پیش می‌روند پیش رویم. *البته هم اکنون از موسیقی در روی تصاویر طبیعت، فیلم‌ها، تیتراژ‌ها و.. استفاده می‌شود؟ از تمامی این موارد تنها به شکل ابزاری استفاده می‌شود و تنها به تدوین بهتر مفاهیم برای مخاطب استفاده می‌کنیم به هیچ وجه به ترویج موسیقی توجه نداریم. * فرهنگ موسیقی ایران نسبت به سه دهه گذشته نزول زیادی پیدا کرده است؟ این قضیه رو قبول ندارم فرهنگ موسیقی سنتی ایران بین سایر کشور‌ها پیشرفته‌است. در موسیقی پاک و سالم ما پیشرو هستیم. * در صحبت‌های شما یکی از دغدغه‌های شبکه سه جذب مخاطبان جوان بیان شد، موسیقی با دارا بودن ویژگی شور انگیزی برای این طیف جذاب است، زمانی که به ترویج آن توجه ندارید چگونه شعار مبنی بر جذب مخاطبان جوان می‌دهید؟ با وجود همه این مسائل مخاطبان جذب شبکه سه شده‌اند. * البته این مورد به صورت گزیده است بدین شکل که شاید در تایم استراحت خود تنها ساعتی را اختصاص به دیدن برنامه‌های چالشی این شبکه دهند و مخاطب همراهی در برنامه‌های این شبکه نیستند؟ اگر یک نفر بگوید که به نا‌محرم نگاه نمی‌کند چون از این کار بدش می‌آید انسان بیماری است. قرار نیست ما بگوییم موسیقی بد است و ما از آن پرهیز می‌کنیم. ما محدودیت‌های دینی داریم در این دنیا بنده زندگی می‌کند نه آزاده، باید بپذیریم که خیلی از مجالس طرب با لذت‌های دنیای همراه است قرار نیست ما آزاد باشیم و هر لذتی را که می‌خواهیم ببریم این مورد هم از جمله لذت‌های است که خدواند اجازه آن را نداده‌است و ما از آن پرهیز می‌کنیم. * در هیچ یک از برنامه‌ها حتی پرداخت کوچکی نیز به این موضوع نداشتید؟ در برنامه‌های گفت‌و‌گو محور در این رابطه بحث‌های داشتیم. البته ایجاد برنامه‌ای برای تحلیل موسیقی‌های فاخر را در نظر داریم تا فن موسیقی را به شکل حرفه‌ای شدن در حد استفاده ابزاری ارائه دهیم. البته صدا و سیما در این زمینه بین سایر کشور‌ها حرفه‌ای است. اما ایجاد برنامه‌ای مثل «هفت» در سیما برای نقد و بررسی موسیقی در حال حاضر نوعی ترویج این هنر محسوب می‌شود اگر زمانی طراحی به گونه‌ای شود که مشمول این حکم نشود منعی برای پخش آن نداریم. * البته در سایر برنامه‌های تلویزیون خصوصا در برنامه‌های کودک از موسیقی و گاهی حرکات موزون استفاده می‌شود، در این موارد دچار مشکل نمی‌شویم؟ هر برنامه و شبکه اقتضائات خاص خود دارد، ممکن است پخش یک آهنگ در برنامه‌ای خاص شرعا و قانونا اشکال داشته باشد اما‌‌ همان آهنگ در برنامه‌ای دیگر اشکال نداشته باشد. پیام‌های دریافتی از برنامه‌ها متفاوت است. * پس قانون واضحی وجود ندارد؟ ما پایبند به دین هستیم تا جایی که سنت‌های ما دین را زیر پا نگذارد از آن استفاده می‌کنیم. هیچ علاقه‌ای نداریم که بگوییم به سنت‌ها پایبند هستیم اگر موسیقی سنتی ما با دین مغایر باشد آن را کنار می‌گذاریم و حتی گاهی هم بر ضد آن تولید برنامه می‌کنیم. * برنامه چالشی با عنوان «هفت» در حوزه سینما به نقد و تحلیل آثار سینمایی می‌پردازد اما شاهد هستیم که تلویزیون اقدامی در جهت تهیه و پخش فیلم‌های سینمایی در سیما انجام نمی‌دهد و حاضر است فیلم‌های دست سوم کمپانی‌های جهان را به جای فیلم‌های تولید شده در سینما ایران خریداری و برای مخاطبان به نمایش گذارد؟ ما مشتاق به پخش فیلم‌های سینمایی هستیم اما شبکه نمایش خانگی در این زمینه میلی برای همکاری ندارد زیرا تصور می‌کند این فیلم در این شبکه قابلیت فروش بیشتری دارد. درصدی از فیلم‌ها نیز به دلیل کیفیت پایین قابلیت پخش از سیما را دارا نیستند و در پخش دچار افت کیفی می‌شوند و از استانداردهای خاص رسانه بر خوردار نیستند. * عدم پخش تولیدات سینمایی تنها به دلیل ضعف فنی این فیلم‌ها در پخش است؟ عموما. البته ما تولیداتی در سیما داریم که طبق مولفه‌های خاص ما ساخته شدند اما آن‌ها را پخش نمی‌کنیم. * چرا در تولید و بخش برنامه‌های ورزشی تنها منحصر به پخش و نقد فوتبال شدید؟ ورزش فوتبال به دلایل خاص خودش در میان مردم اکثر کشور‌ها از جایگاه خاصی برخوردار است اما ما در زمینه ترویج سایر برنامه‌های ورزشی هم اقدام کرده‌ایم، اما به دلیل محدودیت‌های کنداکتور از پخش آن‌ها معذوریم که این کمبود‌ها در شبکه ورزش جبران می‌شود. برخی از ورزش‌ها ذاتا هیجان زیادی دارد که قابلیت پخش از رسانه را دارا نیست ما باید به معنای عام ورزش به مفهوم همگانی توجه کنیم و بر اساس ذائقه و امکانات مردم به پخش برنامه‌های ورزشی بپردازیم. * پخش آگهی‌های بازرگانی در میان برنامه‌های شبکه سه زیاد است تصور نمی‌کنید این مسئله ذهن مخاطب را اذیت می‌کند؟ بله کاملا. * پس چرا این اتفاق می‌افتد؟ بیشتر از اینکه مخاطب از این قضیه ناراحت شود. عوامل تولید فیلم و ما ناراحت می‌شویم. درد دل ما حذف این مبحث است اما زمانی که ما مجبور هستیم هزینه‌های شبکه را تامین کنیم ناگزیر به استفاده از آن هسیتم. البته پول تهیه شده از این آگهی‌های بازرگانی به حساب دولت ریخته می‌شود. اما ما موظف هستیم بخشی از هزینه‌های شبکه را بدین طریق تامین کنیم. * هزینه را می‌توان به شکل‌های دیگر هم تامین کرد، با فروش برنامه‌های داخلی به سایر شبکه‌های خارجی بخشی از این هزینه‌ها تامین شود، البته فروش خارجی سازمان در این زمینه پیگیر است اما مشکل موجود ناشی از زمانی است که مدیران تلویزیون در دیدار با همتاهای خود در سایر کشور‌ها نسخه‌های از آثار تولید شده در شبکه را به شکل رایگان در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند؟ هدایای که در این مراسم‌ها اهداء می‌شود قابلیت پخش در رسانه‌های آن کشور را دارا نیست. * البته گاهی این آثار پخش شده است؟ ما هم ناگزیر از این مبحث نیستم در رسانه ما هم گاهی این چنین آثاری پخش می‌شود. سایر شبکه‌ها برخی از برنامه‌های تولیدی ما را از طریق شبکه‌های جهانی پخش می‌کنند و گا‌ها به ما هم می‌فروشند. * شما مگر قانون کپی رایت را رعایت می‌کنید؟ خیر. اما باید توجه داشته باشید که از طریق رسانه فرهنگی ترویج می‌شود برای ترویج فرهنگ ما حاضر به فرستادن انسان هستیم، فیلم که جای خود دارد. * ترویج فرهنگ مسئله مهمی است آیا در زمینه ترویج فرهنگ برنامه سازی داشتید؟ سلایق مردم کشور خودمان بیشتر مد نظر ما است اما زمانی می‌توانیم با اهداء یک فیلم بر فرهنگ آن‌ها اثر گذاریم از انجام این کار امتناع نداریم. البته در این زمینه محدودیت‌های داریم که در این زمینه طرحی به معاونت سیما دادیم تا برنامه‌های روز را در قالب فایل‌های تصویری به شکل رایگان در اختیار مردم گذاریم و از یک برنامه تولید به شکل باید استفاده کنیم. سازمان در زمینه استفاده از برنامه‌های خود ضعف دارد. *در جای اشاره داشتید آغوش رسانه برای ایرانیان داخل و خارج باز است، سال گذشته صحبت‌های مبنی بر حضور «حبیب خواننده» در ایران مطرح شد، یعنی اگر ایشون به کشور بازگردند شما اجازه کار در سیما به او می‌دهید؟ بله به شرطی که آدم شود.خیلی از افرادی که در برنامه «هفت» شرکت می‌کنند ما با سابقه فعالیت‌های آن‌ها پیش از انقلاب آشنا هستیم اما چون تغییر کردند آن‌ها را پذیرفتیم. البته حضور برخی در رسانه برای نشان دادن چهره و شکل واقعی آن‌ها موثر است.