رمزگشايی سیما ازپيام سريال‌های ماه رمضان

معاونت سيما پس از شكست تمام عيار سريال‌هاي امسال ماه مبارك رمضان تصميم گرفت كه در گزارشي رأساً پيام‌هاي سريال‌هاي ماه مبارك رمضان شبكه‌هاي سيما را يادآور شود و با عنوان رمزگشايي براي رسانه‌ها ارسال كند! روابط عمومي سيما در اين گزارش سريال «سقوط يك فرشته» را داراي 12 پيام، «سي‌امين روز» 32 پيام، «پنج كيلومتر تا بهشت» را داراي چهار محور و مجموعا 16 پيام و «سه دونگ، سه دونگ» را نيز داراي چهار محور و مجموعا 42 پيام دانسته و رمزگشايي كرده است. رمزگشايي از پيام‌هاي اين سريال‌ها به نظر مي‌رسد پيامي جز شكست سريال‌ها در القاي پيام نداشته باشد كه مديران سيما را مجبور كرده است كه به اين نحو بي‌سابقه القاي پيام كنند. ***سريال « سقوط يك فرشته»؛ شبكه يك 1- حضور روحانيت و قرآن و نقش وحدت اين دو در جامعه. به محض خروج اين دو از محله مصائب شخصيت‌ها شروع مي‌شود و در پايان با بازگشت اين دو مسائل محله حل مي‌شود. در اين سريال محله به عنوان جامعه كوچك ديده شده است. 2- خدا محور بودن در اين سريال محسوس است. 3- آسيب‌شناسي اجتماعي مباحث جوانان خانواده. نمونه آن سارا به عنوان دختري كه در يك خانواده مذهبي رشد كرده، ولي بر اساس جذابيت‌هاي دنيوي دچار لغزش مي شود و اين تلنگري براي اينگونه خانواده‌ها به حساب مي‌آيد. 4- تبيين نقش محوري زن در انسجام خانواده. سارا با وجود داشتن پدري متمول و متعهد از فاطمه كه دارد دارد و از قشر متوسط جامعه است، بيشتر دچار مشكلات اخلاقي مي‌شود. 5- انتقال مفاهيم قرآني و روايي در قالب مباحث اجتماعي. طراحي شخصيت پارسا بر اساس روايتي از امام صادق(ع) به عنوان ابليس در قالب شخصيت مؤمن و شخصيت نيما بر اساس خطبه نهج‌البلاغه به عنوان شيطان انسي. 6- نشان دادن آدم‌هاي خاكستري در جامعه كه تحت شرايط بد مادي و ضعف شخصيتي دچار انحراف مي‌شوند اما با دستگيري از آنها مي‌توان از انحراف ايشان جلوگيري كرد. (مثل شخصيت پريچهر) 7- تبيين نقش نماز و نيايش و توسل در زندگي با محوريت مسجد و امام‌زاده. 8- تأكيد بر حفظ و رعايت حريم محرم و نامحرم در جامعه. به عنوان نمونه، در رابطة سارا و نيما، فاطمه با حضور نيما در خانه مخالفت مي‌كند. 9- تأكيد بر مطلع بودن همسايه و افراد محله از احوالات يكديگر و در صدد بودن براي رفع مشكلات يكديگر در محله. (مثل شخصيت سيد) 10- آگاهي بخشي به جوانان در خصوص دوستي‌هاي ساده‌انگارانه و بدون مطالعه (مثل رابطه نيما و سارا) 11- تأكيد بر تأثير حجاب بر مصونيت شخص محجبه و تأكيد بر چادر به عنوان حجاب برتر. 12- آگاه كردن مخاطب نسبت به شيوه‌هاي ابليس در انحراف انسان. از جمله عبادت، غرور، هواهاي نفساني، و موجه جلوه دادن رفتارهاي غيرشرعي و غيرعقلاني... (مثل رفتارهاي پارسا، سارا، نيما و ...) ***سريال «سي‌امين روز»؛ شبكه دو 1- توكل به خدا در همه امور و اعمال (دين) 2- توسل به خدا و ائمه اطهار در فراز و نشيب‌هاي زندگي (دين) 3- تسليم خواست خدا بودن (دين) 4- امتحان و ابتلاء (دين) 5- اميد به رحمت و بخشايش الهي (اميد، دين) 6- دفاع از حق مظلوم (اخلاق، ‌دين) 7- توجه به ايتام و اعاده حق آنها (اخلاق، دين) 8- وجدان كاري و عدالت‌خواهي (اخلاق) 9- لزوم به جا آوردن واجبات ديني (دين) 10- پاداش كار نيك (دين) 11- توجه به حق‌الناس و رعايت آن (دين) 12- توجه به عالم پس از مرگ (دين) 13- آگاهي نسبت به فرشتگان مقرب الهي (دين، آگاهي) 14- هشدار نسبت به عواقب توجه به خرافات (آگاهي) 15- رعايت حجاب و عفاف و محرم و نامحرم (دين، اخلاق) 16- اختيار و انتخاب انسان (دين) 17- حلاليت طلبيدن (دين) 18- رزق و روي حلال (دين) 19- تفكر درباره مرگ (دين) 20- اجتناب از گناه و سبك شمردن آن (دين) 21- توجه به نقش هدايتگر روحانيت در جامعه (آگاهي) 22- مسجد به عنوان جايگاه عبادت و رفع مشكلات مؤمنان (دين) 23- رعايت جايگاه بزرگتر و احترام به آن در خانواده (اخلاق) 24- هشدار نسبت به بي‌توجهي اعضاي خانواده به سرنوشت يكديگر (اخلاق، آگاهي) 25- نمايش عواقب عشق‌هاي سطيح و بدون تحقيق و خارج از حدود شرع و عرف (اخلاق، آگاهي) 26- نقش تربيتي والدين در انتخاب همسر مناسب (آگاهي) 27- عواقب ناخوشايند پنهانكاري اعضاي خانواده از يكديگر (اخلاق) 28- اميد به بازگشت به راه درست و توبه (دين، اميد) 29- ايثار و جوانمردي (اخلاق) 30- حفظ آبروي همنوعان (اخلاق) 31- فرجام بد زياده خواهان و اهل طمع و آز (دين،‌ اخلاق) 32- هوشياري نسبت به فتنه و فتنه‌گران (آگاهي) ***سريال «پنج كيلومتر تا بهشت»؛ شبكه سه الف) محور« دين» با توجه به مؤلفه‌هاي: 1- اعتقاد به آخرت و وجود حساب و كتاب در زندگي و پاسخ‌گو بودن انسان در برابر اعمالش از جمله پيام‌هاي اصلي سريال بود كه در جاي جاي آن به نمايش درآمد. اين كه روح اميرحسين و مينا افرادي را مي‌ديدند كه با چهره خندان روحشان پرمي‌كشيد و افرادي كه با حالت ناراحت مي‌رفتند يا در آتش سقوط مي‌كردند و افرادي كه به دليل زندگي بينابيني هنوز معلوم نبود كه سر از بهشت درخواهند آورد يا جهنم و ربط دادن اين موضوع به چگونگي و نحوه زندگي آنها در اين عالم، از جمله پيامهاي اصلي سريال بود كه به صورت تصويري يا در قالب ديالوگ‌ها براي بيننده تبيين شد. 2- احترام به والدين، اميرحسين كه در ابتدا سر قبل پدرش با او صحبت كرده بود در پايان بار ديگر سر قبر پدر آمد و از او عذرخواهي كرد. و در طول داستان فرزندان در برابر والدينشان ادب و احترام را رعايت مي‌كردند. 3- اهميت حلال و حرام و لزوم رعايت اين نكته در زندگي در طول داستان توسط اميرحسين، مينا و آيدا بيان مي‌شد و به صورت داستاني نيز سرانجام رفتن به سمت روزي حرام را در سرنوشت همايون (كه به سمت قاچاق دارو آمده بود) و جمشيد (كه خواسته بود يك‌شبه پولدار شود) ملاحظه كرديم و اين نكته در صحبت‌هاي مينا و اميرحسين نيز تأكيد شده بود. 4- نماز و اهميت آن در زندگي به صورت عملي در شخصيتهاي اصلي داستان به نمايش درآمد. (آيدا، اميرحسين و فاطمه) و در صحبتهاي مينا و اميرحسين به عنوان ملاك سلامت فرد و شرط رفتن يك فرد در خواب ديگري به نماز خواندن و با دين و با خدا بودن فرد تأكيد شد. 5- حجاب به عنوان نماد اصلي شخصيتهاي مثبت داستان در آيدا و فاطمه متبلور بود. 6- در اين سريال ضمن تأكيد بر وجود عالم غيب بر لزوم پاكي و طهارت فرد به عنوان شرطي براي ارتباط با ماورا تأكيد شده است. 7- در جاي جاي داستان بر اين نكته كه دنيا صرفاً همين دنياي مادي نيست تأكيد شده است و وجود قدرت‌هاي الهي و مسلط بر اين جهان مورد تأكيد قرار گرفته است. ب) محور «اخلاق» با توجه به مؤلفه‌هاي: 1- قناعت و ساده‌زيستي (نمود موفقيت آميز آن در زندگي اميرحسين و خانواده مينا) 2- كنترل خشم (نمود آن در برخورد خشمگينانه همايون با اميرحسين و يك عمر پشيماني براي همايون) 3- اهتمام به رفع مشكلات ديگران (نمود آن در ارتباط اميرحسين با مينا در جهت رفع مشكلات يكديگر، و پيگيري‌هاي آيدا و پليس براي دفاع از اميرحسين و نجات او) ج) محور «آگاهي» با توجه به مؤلفه‌هاي: 1- تبيين واقعيت روياهاي صادقه و آگاهي بخشي به مخاطب 2- هشدار مخاطب نسبت به وجود معبران دروغين و سوءاستفاده كنندگان از اعتقادات قلبي مردم 3- لزوم مراجعه به كارشناسان خبره در جهت تعبير خواب د) محور «خانواده و اجتماع» با توجه به مؤلفه‌هاي: 1- نقش خانواده در ازدواج ساده و پايدار (مخالفت ابتدايي همايون با ازدواج اميرحسين و آيدا و سپس تغيير نگرش او و ازدواج ساده و پايدار آنها) 2- لزوم حفظ و حراست از قداست و پاكدامني در خانواده 3- قانون‌گرايي و داشتن وجدان كاري در جهت حفظ انضباط اجتماعي و پيشرفت در قالب اتفاقاتي كه براي همايون، جمشيد و اميرحسين رخ داد. سرانجامِ خروج از حريم قانون براي مخاطب به نمايش درآمد. ***سريال «سه دونگ، سه دونگ»؛ شبكه تهران الف) محور اميد 1- توجه به جوانان و محوريت مقوله جوان 2- توجه به مقوله اشتغال پايدار براي جامعه به ويژه جوانان 3- توجه به محور ازدواج آسان 4- نگاه اميدوارانه به آينده 5- معرفي يک خانواده شاد با زندگي متوسط ب) محور اخلاق 1- احترام به والدين و رعايت حقوق پدر و مادر 2- تبعيت و پيروي زن از همسر خود و احترام زوجين به هم 3- کاربست واژگان طنز پاک و عدم استفاده از جملات دوپهلو و کنايات و استعارات غير اخلاقي 4- اشاعه روحيه همکاري و تعاون در انجام کارها 5- توجه به فرهنگ همسايگي و آداب همسايه داري 6- توجه به جايگاه نان و قداست آن در فرهنگ ايراني 7- توجه و تبليغ خانواده گسترده در مقابل خانواده سلولي 8- ترويج سنت‌ها و آداب و رسوم ايراني 9- ريشخند فرهنگ غرب و اخلاق غرب زده 10-نقد کالاها و لباس‌هاي وارداتي غربي و انواع مدل‌هاي غيرخودي و غربي 11-توجه به زبان فارسي و تمسخر افرادي که از واژگان غير فارسي استفاده مي‌کنند 12-توجه به هويت اسلامي ايراني 13-توجه به اخلاق بالا و معرفت ايرانيان در مقايسه با ساير جوامع 14-توجه به کسب روزي حلال ج) محور آگاهي 1- توجه به مزيت ارزاني کالاها و خدمات نسبت به ساير کشور و حتي کشورهاي همجوار 2- توجه به سنت ها و آداب خودي در مقابل تهاجم فرهنگي غرب 3- معرفي مشاغل ارزشمند، مولد و در عين حال سخت مانند نانوايي، کفاشي و ... 4- مزمت مد گرايي صرف 5- تشويق جوانان به کار در حوزه غير واسطه گري و غير اداري 6- ترغيب به تلاش در زمينه هاي تخصصي و توليدي 7- معرفي توانمندي هاي کشور براي نيروهاي کار جوان 8- تبليغ مهاجرت معکوس از تهران به شهرستان 9- ترويج کشاورزي و باغداري و مشاغل مولد 10-توجه به هويت فرهنگ اسلامي و ايراني در خانواده هاي ايراني 11-مزمت مهاجرت به خارج از کشور و سراب اقامت در خارج 12-پرداختن به موضوع قاچاق انسان و تبعات آن 13-معرفي سفارتخانه هاي جمهوري اسلامي ايران به عنوان پناهگاه امن براي همه ايرانيان 14-معرفي چهره ايرانيان خارج به عنوان انسانهاي مسلمان و وفادار به آرمانها و کشور 15-معرفي مشاغل برآمده از سنتهاي اسلامي مانند قرض الحسنه و تبليغ حضور انسانهاي پاک 16-معرفي جامعه ايراني به عنوان جامعه اي با نشاط و آگاه عليرغم تفاوت ها در سطح درآمد 17-ترسيم چهره با نشاط خانواده ايراني 18-طرح مقوله انسجام و وحدت 19-تقويت مقوله پدرسالاري در معناي مثبت آن با توجه به جايگاه والاي پدر در انديشه هاي اخلاق مدارانه و نيز فرهنگ سياسي ما 20-تقويت خودباوري فردي و اجتماعي د) محور دين 1- توجه به نقش توکل و اعتماد به خدا در انجام کارها 2- توجه به بيان دعا در ساده ترين بيان‌ها و اذکار حتي به صورت عاميانه 3- توجه به فرهنگ حجاب و عفاف با تأکيد بر نقش محوري چادر در زندگي مادر خانواده و اينکه در هيچ زماني چه در ايران وچه در خارج از کشور پوشش و هويت خود را تغيير نمي دهند.