همينه كه هست ناراحتي سوار نشو

فارس: كرايه مسير 350 تومان است اين را برچسب نصب شده بر گوشه سمت راست شيشه جلوي تاكسي مي‌گويد ولي راننده تاكسي500 تومان مي‌گيرد و در جواب اعتراض مي‌گويد: همينه كه هست؛ ناراحتي سوار نشو. بر روي صندلي عقب و پشت سر راننده نشسته‌اي و با دست راستت دستگيره در را محكم گرفته‌اي تا با افتادن تاكسي در دست اندازهاي تهران، در باز نشود. آن قدر صداي تلق و تولوق‌ درها زياد است كه هر آن امكان مي‌دهي قطعات آن از هم جدا شود و به بيرون پرتاب شوي. اين صداهاي ناهنجار تنها به درهاي تاكسي ختم نمي‌شود بلكه از هر نقطه صداي نخراشيده‌اي به گوش مي‌رسد كه نشان از فرسوده بودن تاكسي دارد. كمي كه از مبدأ دور مي‌شوي راننده تاكسي سيگاري آتش مي‌زند و تو را كه درست پشت سرش نشسته‌اي مهمان دودهاي خاكستري مي‌كند. بابت استشمام دود سيگار اعتراض نمي‌كني حتي زماني كه خاك سيگارش بر روي لباست مي‌نشيند تنها به تكاندن آن بسنده مي‌كني. مسافران ديگر هم لب به اعتراض نمي‌گشايند چون مي‌دانند راننده تاكسي قدرتمندتر از آنهاست و امكان دارد در وسط مسير پياده‌شان كند و آن وقت است كه در مسير بين راه بايد دست به جيب شوند و براي مدتي منتظر تاكسي ديگر باشند. با نزديك شدن به مقصد يك اسكناس هزار توماني از كيفت بيرون مي‌آوري و به طرف راننده مي‌گيري كه با اين اقدام تو داد راننده به هوا برمي‌خيزد. «مگه من اينجا صندوق صدقاتم كه پول خرد داشته باشم فكر جيبتان را نمي‌كنيد سوار تاكسي مي‌شويد پول خرد بده!» وقتي مي‌گويي هيچ پول خردي همراه نداري در حالي كه عصباني است 400تومان را به طرفت مي‌گيرد و مي‌گويد: من پول خرد ندارم اگر 50 تومان داري بده تا 500 تومان بقيه‌اش را بدم. تو كه حالا علاوه بر تحمل تاكسي قراضه و خوردن دود سيگار كرايه بيشتر هم پرداخته‌اي صداي اعتراضت بلند مي‌شود كه چرا از 50 تومان خودتان نمي‌زنيد؟ راننده تاكسي با بي حوصلگي در جوابت مي‌گويد: اول صبحي حوصله جر و بحث ندارم برو اعصاب خودتو و منو به خاطر 50 تومان خرد نكن! اين مسائل تنها گوشه‌اي از قصه بي سرانجام شهروندان و تاكسي‌داران است. قصه‌اي واقعي كه هر روز بر مصائب آن افزوده مي‌شود و معلوم نيست كه چه زماني قرار است مصوباتي كه به تصويب شوراي شهر رسيده و حكايت از اعمال نظارت بر عملكرد تاكسي‌ها دارد اجرايي شوند. *پول خرد نداريم حتي براي شما دوست عزيز يكي از مسافران تاكسي در خط انقلاب تا فاطمي در اين باره به خبرنگار فارس مي‌گويد: چند وقت پيش در تاكسي سوار شدم كه روي داشبورت ماشينش تابلوي گذاشته بود كه با خط نستعليق نوشته شده بود پول خرد نداريم حتي براي شما دوست عزيز. وي كه خود را منصور راد معرفي مي‌كند مي‌گويد: به نظر من اگر شوراي شهر كرايه‌ها را تعيين كند ديگر با اين مشكلات مواجه نمي‌شويم. راد اضافه مي‌كند: شوراي شهر مي‌تواند به جاي سالي 25 تومان هر 2 سال يكبار 50 يا 100 تومان به كرايه‌ها اضافه كند تا كرايه روند شود و دعواهاي بين رانندگان و مسافران هم كمتر شده و با اعصاب راحت‌تري به كارشان برسند. وي در حالي كه كم كم مي‌خواهد سوار تاكسي شود مي‌گويد: به هر حال رانندگان تاكسي كمتر از پول خرد مي‌گذرند و اين وسط حق مردم است كه از بين مي‌رود. * چرا اتوبوس پول خرد دارد تاكسي نه مهسا.س كه خود را دانشجو معرفي مي‌كند با طرح اين پرسش كه چرا اتوبوس‌ها پول خرد دارند اما تاكسي‌ها نه مي‌گويد: مطمئناً اين مسئله به نظارت‌ها برمي‌گردد. اتوبوسراني با در اختيار گذاشتن پول مورد نظر در اختيار رانندگان اتوبوس از بروز نارضايتي در شهروندان جلوگيري مي‌كند اما در اين زمينه عملكرد تاكسيراني اصلاً مطلوب نيست. وي مي افزايد: من هميشه ترجيح مي‌دهم با اتوبوس‌هاي خصوصي رفت و آمد كنم چون علاوه بر دريافت خدمات بهتر و با كيفيت‌تر اعصاب راحت‌تري هم دارم. * فقط دربست.... خانم 40، 45 ساله كه كارمند يكي از شركت‌هاي خصوصي تهران است به خبرنگار فارس مي‌گويد: از الان عزاي روزهاي باراني را گرفته‌ام كه تاكسي‌ها فقط دربست مي‌برند. وي مي گويد: همين الان هم اگر در مسيرهاي فرعي باشي يا قرار باشد كه به يك مسير پرترافيك بروي تاكسي‌ها سوارت نمي‌كنند، تا وقتي كه نگويي دربست. اين خانم مي‌افزايد: بارها شده كه صف مسافران به چندمتر هم رسيده اما تاكسي‌ها حاضر به سوار كردن نمي‌شوند و فقط دربستي كار مي‌كنند. خانم نصيري يكي ديگر از مسافران تاكسي كه در شمال شهر ساكن است در اين باره مي‌گويد: روز گذشته در ميدان تجريش حدود 45 دقيقه براي رفتن به دارآباد ايستادم و با وجود آنكه تاكسي‌هاي رنگارنگ در مسير بودند اما سوار نمي‌كردند. وي ادامه داد: به نظر مي‌رسد وضع مالي تاكسي‌داران خيلي خوب است كه حاضرند خالي در شهر گشت بزنند اما مسافر سوار نكنند. نصيري كه از عملكرد تاكسيراني بسيار گلايه‌مند است اضافه مي‌كند: رانندگان تاكسي هم كه دربستي سوار مي‌كنند هر نرخي كه خودشان بخواهند مي‌گيرند اگر در زمان پيك ترافيك باشد مي‌گويند شلوغ است و بايد كرايه بيشتري بدهيد و اگر هم در زمان خلوت سوارت كنند مي‌گويند اين وقت روز كرايه بيشتر مي‌شود در هر حال اين مسافر بيچاره است كه بايد مبلغي بيشتر از آنچه معمول است بپردازد. * تاكسي‌ها در ارائه خدمات نمره قبولي نمي‌گيرند «آقاي راننده پنجره ماشين دستگيره ندارد كه كمي شيشه را پايين بكشم.... هواي داخل ماشين خوب نيست» اين را مسافر مي‌گويد و راننده هم تنها در جوابش مي گويد: دستگيره پنجره خراب است. با نگاهي به اغلب تاكسي‌هاي شهر با اين واقعيت تلخ مواجه مي‌شويم كه خدماتي كه تاكسي‌ها ارائه مي‌دهند بسيار ضعيف است. يكي از مسافران در خصوص كيفيت تاكسي‌ها مي‌گويد: چند روز پيش وقتي سوار تاكسي شدم احساس كردم كه بوي بنزين مي‌آيد.... چند دقيقه‌اي از حركت تاكسي نگذشته بود كه صداي داد و بيداد مسافري كه در صندلي عقب و سمت باك خودرو نشسته بود به هوابرخاست وقتي راننده ماشين را نگه داشت متوجه شديم كه مسافر نگون بخت غرق بنزين شده است. وي با بيان اينكه اين اتفاق مي‌توانست حوادث جبران ناپذيري را به وجود بياورد مي‌افزايد: راننده تاكسي مدعي بود كه خدمات پس از فروش خودروهاي تاكسي واگذار شده بسيار نامطلوب است و هر خرابي را بايد در تعميرگاه‌هاي شخصي برطرف كند و كلي هزنيه بپردازد. *تاكسي‌ها در سال بايد 4 بار معاينه فني بروند مهدي چمران، رئيس شوراي شهر تهران با بيان اينكه طبق قانون تاكسي‌ها بايد در طول سال 4 بار به مراكز معاينه فني مراجعه كنند، مي‌گويد: متأسفانه اين امر صورت نمي‌گيرد. وي مي افزايد: اعضاي شورا بر انجام معاينه فني اصرار دارند و اميدواريم شاهد جدي‌تر گرفتن مراجعه به مراكز معاينه فني باشيم. * نصب تاكسيمتر براي بالا رفتن كلاس ماشين با وجود آنكه مديران شهري همواره اعلام مي‌كردند كه براي كنترل افزايش بي‌رويه و خودسرانه نرخ كرايه تاكسي‌ها اعمال نظارت مي‌كند و از شهروندان هم مي‌خواهند كه سازمان كنترل و نظارت بر تاكسيراني را از تخلفات رانندگان مطلع كنند اما به نظر مي‌رسد كه تاكنون اقدام مثبتي از سوي اين سازمان عريض و طويل صورت نگرفته و همچنان شهروندان ناراضي‌اند. پورمحمدي پسر جواني كه مسافر مسير امام حسين تا انقلاب است به خبرنگار فارس مي گويد: تاكسيمتر اكثر تاكسي‌ها خاموش است. وي مي افزايد: با وجود آنكه هزينه زيادي براي خريد و نصب تاكسيمترها بر روي خودرو شده است اما هيچ استفاده‌اي از آنها نمي‌شود. پورمحمدي ادامه مي‌دهد: انگار ما مي‌خواهيم فقط اداي شهرهاي باكلاس و مدرن را دربياوريم و اين طرح هم فقط براي بالا بردن كلاس ماشين بوده و نه برقراري عدالت در دريافت كرايه. *تاكسي‌هاي گردشي حذف بشوند يا نشوند؟ خطوط پرمسافر و پردرآمد متعلق به افرادي شده كه سال‌ها پيش با رابطه يا پول سرقفلي خط را خريده‌اند و افرادي مثل من براي آنكه بتوانند نرخ زندگي‌شان را دربياورند مجبورند گردش كار كنند. اين را يكي از رانندگان تاكسي مي‌گويد و ادامه مي‌دهد: بيشتر خطوط تاكسيراني درآمد زا نيست آنهايي كه درآمدزاست در دست عده خاصي است بنابراين ما كه با هزار بدبختي يك تاكسي قسطي جور كرده‌ايم مجبوريم كه گردشي كار كنيم. وي اضافه كرد: خيلي از تاكسيران‌ها بازنشسته هستند و حقوق بازنشستگي مي‌گيرند اما من كه بايد خرج 5 سرعائله را بدهم نمي‌توانم فقط در خطي كه اغلب ساعات روز مسافر ندارد كار كنم. موضوع صرفه گردشي كاركردن تاكسي در حالي از سوي بسياري از تاكسيران‌ها مطرح مي شود كه خسرو دانشجو، سخنگوي شوراي شهر تهران گفته است كه بايد تا چند سال آينده تاكسي‌هاي گردشي حذف شوند. جعفرآبادي يكي از مسافراني كه هر روز از دروازه دولت تا سر خيابان فلسطين را با تاكسي‌هاي گردشي يا مسافربرهاي شخصي طي مي‌كند در اين باره مي‌گويد: كرايه اين مسير هر روز بستگي به انصاف راننده دارد. گاهي 250 تومان مي‌گيرند گاهي 300 و گاهي هم 400 تومان. وي مي‌گويد: دقيقاً محل كار من در جايي واقع است كه خط BRT هم از آن مي‌گذرد اما چون زانو درد دارم و نمي‌توانم از پله‌هايي كه در دروازه دولت نصب كرده‌اند بالا بروم مجبورم كه تاكسي سوار شوم. جعفرآبادي مي‌افزايد: ديگر حوصله جر و بحث با تاكسيران‌ها را ندارم و هر مبلغي كه مي‌گويند مي‌پردازم چون مي‌دانم كه بايد بين 200 تا 400 تومان براي اين مسير هزينه كنم. * ساماندهي اوضاع نابسامان، كي؟ سيستم بزرگ و وسيع تاكسيراني و تنوع تاكسي‌هايي كه در كشور وجود دارد در هيچ جاي دنيا وجود ندارد با اين حال اين سيستم به درستي به وظايف خود عمل نمي‌كند و مشكلات متعددي در اين زمينه به وجود آمده است. سيدجعفر تشكري هاشمي، معاون حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران با اشاره به سهم 20 تا 25 درصد تاكسي در حمل و نقل عمومي مي‌گويد: اين سهم 10 برابر استانداردهاي جهاني است. بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت كه در بسياري از كلانشهرهاي دنيا تاكسي يك وسيله حمل و نقل نيمه عمومي است كه نحوه استفاده از آن تعريف خاص خود را دارد اما در كشور ما به خصوص تهران با وجود مشكلات ريز و درشت حاكم بر آن و مجموعه مديريتي هنوز اين شبكه حمل و نقل عمومي مصوب مي‌شود كه با شرايط آشفته به كار خود ادامه مي‌دهد و تلاش مديران شهري نيز براي حل نابساماني‌ها و ارتقاء سطح كيفيت خدمات راه به جايي نبرده است. هر سال شهروندان و عده‌هاي بسياري مانند جمع آوري تاكسي‌هاي گردشي، نظارت بر تاكسي‌ها براي دريافت نرخ‌هاي مصوب شوراي شهر، رفع معضل تاكسي دربستي، حذف تاكسي‌هاي غيراستاندارد و... را مي‌شنوند اما اينكه چه زماني قرار است اوضاع نابسامان سيستم تاكسيراني به سامان شود و وعده‌ها عملي شوند هنوز براي هيچ كس مشخص نيست.