جزئیات زلزله‌های یک سال اخیر ایران

مهر: معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله با بیان اینکه در یک سال اخیر 9 زلزله مهم با بزرگای بیش از 5 ریشتر در کشور اتفاق افتاده است گفت: در مطالعات لرزه شناسی، گسل زاگرس از فعال ترین گسل ها و بندر عباس لرزه خیزترین شهر ایران است. دکتر مهدی زارع گسلهای البرز، زاگرس و گسلهای ایران مرکزی را از گسلهای اصلی ایران نام برد و افزود: در مناطق مختلف کشور گسلهای متفاوتی وجود دارد که هر کدام از آنها اثرات سطحی مختلفی را بر جای می گذارند. وی با تاکید بر اینکه در مطالعات لرزه شناسی زلزله هایی با بزرگای 5 مد نظر قرار می گیرد اظهار داشت: بر این اساس در مطالعات لرزه شناسی زلزله هایی که کمتر از 5 ریشتر بوده و یا موجب گسیختگی نشده و خساراتی را وارد نکرده است مد نظر قرار نمی گیرند چرا که به سختی می توان ارتباط این نوع لرزه ها را با گسلهای فعال یافت. این امر در تمام دنیا صدق می کند. معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله به تشریح وضعیت گسلها و زلزله های یکسال گذشته ایران پرداخت و اظهار داشت: بر این اساس می توان گفت مهمترین زلزله های قابل مطرح در سال جاری (89) سه زلزله تربیت حیدریه در روز 8 مردادماه جاری به بزرگای 8/5، زلزله جنوب بردسیر کرمان روز 9 مردادماه به بزرگای 6/5 ریشتر و زلزله اشکنان فارس در روز 30 تیرماه به بزرگای 7/5 ریشتر است. وی زلزله پاکدشت را از دیگر رویدادهای زمین شناختی کشور ذکر کرد و ادامه داد: بزرگای زلزله پاکدشت 4 ریشتر بوده است ولی این زلزله به دلیل نزدیکی به تهران و مطلع شدن بیش از 10 میلیون نفر از وقوع آن جزء لرزه های مهم در سال جاری به شمار می رود. 6 زلزله مهم در سال گذشته زارع به بیان زلزله های مهم در سال 88 پرداخت و خاطرنشان کرد: در سال گذشته 6 زلزله مهم رخ داد که از آن جمله می توان به زلزله شمال غربی سراوان در 10 اردیبهشت با بزرگای 1/5 ریشتر، باختر بندر سوزا واقع در جزیره قشم در روز 31 تیرماه با بزرگای 5/5 و زلزله بخش بلده شهرستان نور در هفته سوم مردادماه اشاره کرد. بلده از 22 تا 29 مرداد ماه 88، 9 زلزله را با بزرگای 4/2 تا 2/4 تجربه کرده است. زارع به سایر زلزله های مهم سال 88 اشاره کرد و به مهر گفت: زلزله جنوب شرقی مسجد سلیمان در روز 13 مهر ماه با 5/1 ریشتر، زلزله پاکدشت در روز 25 مهر ماه با بزرگای 9/3 و زلزله باختر بندرعباس در روز 13 آبان ماه با بزرگای 9/4 از دیگر رخدادهای لرزه ای ایران در سال گذشته است. معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله همچنین زلزله فیروزکوه در سال گذشته را به دلیل نزدیکی به تهران مهم دانست و در این باره توضیح داد: این زلزله در روز 30 دی ماه سال گذشته به بزرگی 2/4 ریشتر در عمق 5 کیلومتری زمین در منطقه فیروزکوه رخ داد. دلیل این زلزله گسل مشاع است. گسل مشاع گسلی فعال است ولی نمی توان پیش بینی کرد که اتفاق افتادن زلزله ادامه خواهد داشت یا خیر. گسلهای اصلی و فرعی ایران ایران توسط گسلهای اصلی و فرعی با روندهای مختلف پوشیده شده است. برخی از گسلهای اصلی در زمین شناسی و منطقه ساختاری ایران باعث تخریب و وارد آوردن خسارتهای جانی شده است ولی برخی از آنها به دلیل تکرار لرزه ها به فواصل مختلف بدون ایجاد گسیختگی، لرزه هایی را ایجاد می کند. این گسل ها شامل موارد زیر است: گسل البرز: شرق گرگان تا لاهیجان بین واحد گرگان تا رشت و البرز قرار دارد. گسل آبیک - فیروزکوه: از آبیک قزوین تا فیروزکوه در بخش جنوبی البرز کشیده شده است و قسمتی از آن به نام مشا - فشم خوانده می شود. گسل سمنان: در شمال سمنان قرار دارد و جدا کننده کوه های البرز از ایران مرکزی است. این گسل از شرق تا دامغان و از غرب تا دشتهای ده نمک - گرمسار امتداد دارد. گسلهای البرز غربی و آذربایجان: شامل گسل های تبریز، آستارا و ارومیه می شود. گسلهای ایران مرکزی: گسل ترود، گسل میامی، گسل درونه (گسل بزرگ کویر)، گسل قم - زفره و گسل دهشیر - بافت (گسل نایین- بافت) از گسل های ایران مرکزی محسوب می شوند. گسل‌های شرق و جنوب شرقی ایران: شامل گسل هریرود، گسل نهبندان، گسل نایبند و گسل بشاگرد می شود. گسل‌های زاگرس معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله با اشاره به اثرات فعالیتهای گسل های ایران به مهر گفت: بیشترین زلزله از نظر تعداد در گسل زاگرس اتفاق می افتد از این رو بر اساس آمارها "بندرعباس" لرزه خیزترین شهر ایران است. وی با تاکید بر اینکه "لرزه خیزترین بودن" به معنای تخریب مناطق لرزه خیز نیست توضیح داد: به طور کلی منطقه زاگرس از لرزه خیزترین مناطق کشور است به گونه ای که در طول سال بیشترین تعداد زلزله ها از جنوب ایران ثبت می شود. در این مناطق به دلیل وجود لرزه های سطحی از خطرات تخریبی فعالیت های گسل زاگرس کاسته می شود. زارع در عین حال به زلزله های مخرب در "قیر و کارزین" فارس در سال 1352و دشت "سیلاخور" بروجرد در 11 فروردین سال 85 اشاره کرد و اظهار داشت: این مناطق بر روی گسل جوان زاگرس قرار گرفته اند ضمن آنکه بیشترین تلفات و خسارات ناشی از فعالیت گسل زاگرس، در مرکز آن است که زلزله "بم" نمونه آن به شمار می آید.