فهرست ممنوع‌الکارهای سینما پاک می‌شود یا مخفی؟

۲۴ مردادماه محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی در حاشیه مراسمی با اشاره به وضعیت ممنوع الکاری برخی از چهره‌های سینمایی و اینکه لیستی از این هنرمندان تهیه شده است، در پاسخ به اینکه چند نفر در این لیست قرار دارند و چه زمانی نام آنها اعلام خواهد شد، توضیح داده بود که این لیست در جلسات متعددی مطرح شده و تعداد آن کم یا زیاد شده است و قرار است آخرین لیست تا آخر هفته آینده در اختیار ما قرار گیرد، البته ما تلاش کرده‌ایم که برخی از دوستان که اسامی آنها مطرح شده از این لیست کنار گذاشته شوند. در مجموع نام ۶ نفر اعلام شده بود که تعداد آن تا امروز کم شده است و هفته بعد مشخص می‌شود که این افراد در چه شرایطی قرار می‌گیرند.

این در حالی است، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز پیش‌تر در حاشیه جلسه هیأت دولت به صورت ضمنی از ممنوع الکاری برخی از سینماگران خبر داده و البته نامی از هیچ هنرمندی نبرده بود. وزیر ارشاد تاکید کرده بود که اگر کسی ممنوع الکار شده باشد عطف به ما سبق نمی‌شود و فیلم‌های گذشته‌ای که بازی کرده و یا ساخته‌اند دچار مشکل نمی‌شود.

رئیس سازمان سینمایی نیز در مصاحبه‌ای که به آن اشاره شد با تاکید بر صحبت‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرده بود کسانی که نام آنها در لیست ممنوع الکارها قرار می‌گیرد، جدای آثاری که پیش از اعلام اسامی، در آن بازی کرده‌اند، آثاری که با اعلام ممنوع الکاری در آن حضور پیدا می‌کنند با مشکلاتی مواجه خواهد شد.

نکته جالب، واکنش‌های گسترده سینماگران نسبت به اظهارات رئیس سازمان سینمایی بود، البته این اظهارات زمانی افزایش پیدا کرد که گمانه زنی‌ها و شایعاتی درباره اسامی کسانی که می‌توانند در لیست ممنوعه‌ها قرار گیرند در برخی از رسانه‌ها و فضای مجازی افزایش پیدا کرد و برخی از هنرمندان نسبت به اسامی که به صورت غیررسمی اعلام شده بود واکنش نشان دادند.

حال یک هفته از اعلام رسمی رئیس سازمان سینمایی برای بیان اسامی هنرمندانی که قرار است در گروه ممنوعه‌ها قرار گیرند، گذشته و هنوز نامی به صورت رسمی از سوی سازمان سینمایی مطرح نشده است.

این در حالی است که با توجه به نزدیک شدن به چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر، سینمای ایران در فصل تولید آثار قرار دارد و سینماگران در تلاش هستند تا با انتخاب عوامل مورد نظر فیلم خود را جلوی دوربین ببرند و با استناد به صحبت‌های رئیس سازمان سینمایی، اگر یکی از هنرمندان ممنوع الکار که هنوز نام آنها اعلام نشده است در یکی از پروژه‌های سینمایی حضور پیدا کنند، پروژه مورد نظر ممکن است به مرحله اکران و یا حتی حضور در جشنواره نرسد.

هرچند مدتی است خبرهای متعددی از برخی اسامی مورد نظر در رسانه‌ها به گوش می‌رسد اما نامی از این هنرمندان که در لیست قرار دارند، به صورت رسمی اعلام نشده و تنها به تدوینگر فیلم سینمایی «عنکبوت مقدس» اشاره شده است.

در شرایط فعلی لازم است تا سازمان سینمایی در صورت تصمیم به منع فعالیت هرکدام از سینماگران، در زمینه اعلام اسامی این گروه از هنرمندان به صورت رسمی اطلاع رسانی کرده تا جای هیچ شک و تردیدی برای طیف وسیعی از سینماگران وجود نداشته باشد، چرا که در فضای پر از ابهام، بسیاری از افراد می‌توانند با استفاده از شایعه ممنوع الکاری، فضا را به نفع خود، فیلمشان و عوامل پیش ببرند.

نکته مهم این است که سازمان سینمایی می‌تواند با شفاف سازی به خصوص در این مورد، شرایط را برای سینماگران مشخص کرده تا آنها نیز تکلیف خود را در رابطه با چگونگی فعالیت‌های خود بدانند. نباید این مساله را نیز فراموش کرد که مساله ممنوع الکاری از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و به طور مستقیم به تأمین معاش فرد نیز مربوط می‌شود. در واقع سازمان سینمایی می‌تواند با اعلام چارچوب‌ها و مرزهایی که برای خود تعیین کرده است، بگوید بر چه اساسی حکم به ممنوع الکاری یک هنرمند داده و بر این اساس پای تصمیم‌های خود بیاستد.

باید دید که سازمان سینمایی روی شعار خود که شفاف سازی است مانده و اسامی مورد نظر را اعلام می‌کند و یا محمد خزاعی به عنوان رئیس سازمان سینمایی تمام تلاش خود را می‌کند که لیست ۶ نفره ممنوع الکار ها کاملاً پاک شود.