وقتی تهرانی‌ها با قطار به «شاه عبدالعظیم» می‌رفتند +عکس
نخستین راه‌آهن در ایران در زمان ناصرالدین شاه و بین تهران و ری (قصبه شاه عبدالعظیم) ساخته شد که طول این راه‌آهن ۸هزار و ۷۰۰ متر بود.
خبرگزاری تسنیم: سیاوش درودیان اظهار داشت: راههای تاریخی نقش مهمی در اشاعه فرهنگ، هنر، مذهب، افکار فلسفی و سیاسی، صنعت، زبان، مراسم و رواج علوم و فنون، معماری، سیستم آبیاری و زراعت و لباس و غیره در دنیای باستان داشته است. دکترای رشته بناها و بافت‌های تاریخی از دانشگاه بامبرگ آلمان از راههای تاریخی تحت عنوان پدیده‌ای تاریخی یاد کرد که ارزش‌ها و هویت‌های فرهنگی را بیان می‌کنند و در واقع راه ترکیبی رنگارنگ از فرهنگ‌ها در زمان و مکان است که میراث ملموس و ناملموس را با هم بازتاب می‌دهد و بر پویایی روابط فرهنگی در آن تأکید می‌ورزد. درودیان افزود: شهر ری از یک سو با وجود زیارتگاه‌ها به‌ویژه مرقد شاه عبدالعظیم در زمره گردشگاه‌ها و زیارتگاههای تهران در دوران قاجار محسوب می‌شد و از سوی دیگر بر سر راههای ارتباطی تهران و مناطق جنوبی کشور قرار داشت و به همین دلیل چندین راه پایتخت را به این قصبه متصل می‌کرد.
ساخت نخستین راه‌آهن به‌گفته دکترای رشته بناها و بافت‌های تاریخی از دانشگاه بامبرگ آلمان، بررسی متن‌های دوران قاجار نشان می‌دهد که دو راه اصلی و یک راه فرعی بین تهران و این قصبه وجود داشته و نخستین راه‌آهن ایران بین پایتخت ایران قاجارها و این قصبه زیارتی گردشگری ساخته شد. وی در نشست راهها و راه‌آهن تهران به ری، (قصبه شاه عبدالعظیم) در دوره ناصری با بیان اینکه در این پژوهش با توجه به متن‌های تاریخی به بررسی دقیق این راهها، مشخص کردن مسیرها به‌روی نقشه و کیفیت آنها در دوران قاجار پرداخته شده است، گفت: یکی از راهها به‌گفته محمد حسن خان اعتماد السلطنه؛ خط مستقیم است که از دروازه شاه عبدالعظیم شروع می‌شد. این پژوهشگر افزود: این مسیر هم‌اکنون، خیابان فداییان اسلام است که از میدان شوش آغاز می‌شود و تا میدان شهر ری ادامه می‌یابد. درودیان گفت: در زمان ناصرالدین شاه باروی کهن تهران تخریب و باروی بزرگتر و جدیدی دورتادور شهر کشیده شد، بنابراین باید توجه کرد که همه این اطلاعات مربوط به تهران گسترش‌یافته در دوران ناصرالدین شاه است. راه چشمه علی یا جاده نو به‌گفته وی راه اصلی دوم موسوم به راه چشمه علی یا جاده نو، از
چشمه علی گذشته و کوشک ناصرالدین شاه هم میان این راه در اراضی دولت‌آباد قرار داشته است. درودیان با توجه به منابع موجود افزود: می‌توان گفت این راه در ابتدا با راه قبلی یکی بوده و از دروازه شاه عبدالعظیم آغاز و بعد از مسافتی اندک به‌سمت غرب منحرف می‌شده و با گذشتن از اراضی دولت‌آباد به چشمه علی می‌رسیده و در حال حاضر از کنار گورستان ابن‌بابویه به‌سمت حرم می‌رود اما احتمالاً در آن زمان راه از محدوده پایین‌تری به‌سمت حرم می‌رفته است. وی این مسیر را در بخش شهر ری امروز، بزرگراه شهید آوینی، بلوار صفاییه، قلعه دولت‌آباد و ادامه آن به‌سمت تهران از خیابان دهخدا و سپس خیابان رجب‌زاده که در حوالی بزرگراه بعثت با گذر از بلوار بروجردی به‌سمت خیابان فداییان اسلام منحرف می‌شود، اعلام کرد. راه جوانمرد قصاب درودیان، از راه سوم تحت عنوان جوانمرد قصاب نام برد و گفت: این راه در غرب راه اصلی قرار داشته است. به‌گفته وی، این راه با توجه به نقشه اشتال از دروازه غار شروع می‌شود و با فاصله‌ای حدود 500متری از شرق علی‌آباد گذشته و به عظیم‌آباد می‌رسد و در ادامه به‌سمت جنوب شرقی رفته و وارد قصبه شاه عبدالعظیم می‌شود. وی در ادامه
افزود: این در حالی است که به نظر می‌رسد این فاصله 500متری درست نباشد چرا که از دروازه غار سابق حوالی میدان هرندی فعلی به علی‌آباد خطی مستقیم است و در ضمن علی‌آباد در شمال غربی عظیم‌آباد قرار ندارد بلکه در شمال شرقی آن واقع شده است. این پژوهشگر اظهار داشت: این راه امروزه از میدان هرندی آغاز شده و با خطی مستقیم از خیابان خزانه به‌سمت علی‌آباد می‌رود، با گذشتن از کنار بقعه جوانمرد قصاب وارد خیابان کمیل شده و بعد از عبور از خیابان شهید غیبی، به خیابان سپاهیان انقلاب رسیده و از غرب وارد میدان اصلی شهر ری می‌شود. تولد نخستین راه‌آهن درودیان با اشاره به ساخت نخستین راه‌آهن در ایران در زمان ناصرالدین شاه قاجار و بین تهران و ری (قصبه شاه عبدالعظیم) گفت: در آن زمان اختلاف نظرهای بسیاری در زمینه ساختن راه‌آهن در ایران وجود داشت و مهمترین مشکل راه‌آهن امتیاز ساخت آن بود. وی طول راه‌آهن تهران به ری را 8هزار و 700 متر اعلام کرد و گفت: این راه‌آهن که فاصله ریل‌های این راه‌آهن حدود 80 سانتی‌متر بود در سال 1305 هجری قمری افتتاح شد. این پژوهشگر با اشاره به این نکته که عرض راه‌آهن در حالت عادی حدود یک متر و 44 سانتی‌متر
است، گفت: راه‌آهن تهران به ری، بسیار کوچک و برای کارهای محدودی بود و حمل‌ونقل زیادی در آن انجام نمی‌شد. وی در ادامه به توضیح وضعیت و کیفیت این راه‌آهن در سالهای مختلف پرداخت و گفت: این شیوه ترابری در ابتدای کار بسیار منظم و مرتب عمل می‌کرد اما بعد از چند سال وضعیت بسیار به‌هم‌ریخته‌ای پیدا کرد.
دیدگاه تان را بنویسید