‌نگهداری از قو در مراکز زلزله شناسی

ایسنا: نادر صادقی‌راد رفتارشناس حیوانات با تاکید بر اینکه از طریق رفتار حیوانات می‌توان به بسیاری از ناشناخته‌ها دست یافت، اظهار کرد: پرندگان موجوداتی باهوش هستند و نسبت به آنچه در اطراف‌شان رخ می‌دهد، آگاه و مطلعند. وی با اشاره به اینکه قو یکی از پرندگان با حواس و هوش بالاست که علاوه بر آن شاخصه‌های رفتاری ویژه و خاصی دارد، افزود: قو رفتار زیبایی دارد، تا زمان مرگ با جفت خود می‌ماند و آنگاه که در انتظار مرگ است به نیزار می‌رود و در تنهایی تا صبح مرگ خود آواز می‌خواند. صادقی‌راد انواع قو در ایران را قوی گنگ و قوی فریادکش عنوان کرد که در قالب دسته‌های پرندگان مهاجر به ایران سفر می‌کنند و با اشاره به اینکه یک نوع قوی کوچک نیز وجود دارد که به صورت اتفاقی در ایران دیده شده است، تصریح کرد: نکته مهم در زمان مهاجرت قوها این است که در زمان مهاجرت اگر در قفس یا در دریاچه‌ای محسور باشند، به قسمت شمال قفس یا دریاچه می‌روند و در زمان بازگشت خود را به جنوب قفس یا دریاچه متمایل می‌کنند، این موضوع حتی در مورد قوهای پرورشی نیز صدق می‌کند. وی با تاکید بر اینکه شواهد نشان می‌دهد این پرنده زیبا و خاص دارای حواسی برتر از انسان است، عنوان کرد: بارها در مورد وقوع زلزله و مطلع شدن حیوانات قبل از وقوع آن مطالبی شنیده و عنوان شده است، اما آنچه می‌توان با قاطعیت گفت این است که قوها می‌توانند قبل از وقوع زلزله آن را پیش‌بینی کنند. این رفتارشناس حیوانات با اشاره به تجربه خود درباره وقوع زلزله رودبار در سال 69 و همچنین زلزله کردان که مرکز آن لواسان بود، گفت: در سال 69 که سفری به رشت داشتم قبل از وقوع زلزله رودبار قوهایی که در محل اقامتمان بودند، از عصر شروع به بی قراری کردند، در صورتی که قوی گنگ به سادگی از خود صدا منعکس نمی‌کند، البته در آن روز متوجه دلیل این بیقراری نشدم، چرا که بعد از چندساعت آرامش به قوها بازگشت، اما صبح روز بعد خبر زلزله رودبار را دریافت کردم و این زمانی بود که قوی گنگ به حالت آرامش بازگشته بود. وی گفت: مورد دیگر این اتفاق در باشگاه سوارکاری کردان کرج رخ داد، آن زمان سوار اسب بسیار رامی بودم که از حوالی عصر سرکشی و بیقراری را شروع کرد و ساعاتی بعد زلزله‌ای با ریشتر پایین رخ داد. حتی در سفری به آفریقا نیز از بومیان بوشمن شنیدم فیل‌ها می‌توانند قبل از وقوع حوادث طبیعی مانند زلزله، گردباد و طوفان، آنها را پیش بینی کنند. صادقی‌راد افزود: شاید در مورد دیگر حیوانات، باید با قدری تامل به این قدرت توجه کرد، اما در مورد قو با اطمینان می‌توان گفت که توانایی پیش بینی وقوع زلزله را دارد. صادقی راد با ارائه این پیشنهاد که می‌توان در مرکز زلزله‌شناسی و ستادهای بحران هر شهر و استان این پرنده را نگهداری کرد، گفت: امتحان این پیشنهاد بسیار ساده، کم‌هزینه و بی‌ضرر است. می‌توان دوجفت قو را حداقل در مناطق زلزله‌خیر نگهداری کرد و از طریق حالات و نوع رفتار آنها این نظریه را که البته از نظر من کاملا اثبات شده است، بار دیگر ثابت کرد. وی تصریح کرد: در اینکه حیوانات حواسی دارند که می‌توانند امور و وقایعی مانند زلزله را پیش‌بینی کنند شکی نیست، اما می‌توان قو را به منظور انجام کاری پژوهشی نگهداری و رفتار آن را به صورت دقیق رصد کرد. افراد علاقمند و دانشجویان بسیاری هستند که با علاقه کامل این امور را دنبال کنند. این دکترای تاکسیدرمی با بیان اینکه قوی گنگ از خود صدایی ندارد، اما فرکانس‌ها و ارتعاشات را به خوبی متوجه می‌شود، گفت: از طریق این پرنده حتی می‌توان امور دیگر را نیز پیش‌بینی کرد. اروپایی‌ها معتقدند که از طریق استخوان جناق سینه قوهای مهاجر می‌توان به وضعیت زمستان پی برد، به طوری که اگر استخوان جناق سینه قو تیره باشد زمستان سختی در پیش خواهد بود و اگر روشن باشد زمستانی معمولی را سپری خواهند کرد. وی در خصوص قوها گفت: این پرندگان به مانند دیگر پرندگان مهاجر رفتار می‌کنند، دانه‌خوار هستند و از سبزیجات و گیاهان کنارآبزی تغذیه می‌کنند. زیستگاه اصلی آنها دریاچه‌ها کم عمق است. این رفتارشناس حیوانات با اشاره به اینکه در گذشته بهترین منطقه برای زمستان‌گذرانی این پرندگان دشت ارژن بوده است که متاسفانه به دلیل بی‌تدبیرها و عملکرد غلط به دشتی خشک تبدیل شده است، افزود: این پرندگان کم و بیش سری به اراک و تالاب میقان می‌زنند، اما زیستگاه اصلی آنها منطقه فریدونکنار، حاشیه دریای خزر و رودخانه و مناطق باز است. صادقی راد اضافه کرد: تفاوت ظاهری دو قو در رنگ نوک آنهاست. قوی گنگ که از خود صدایی ندارد نوکی نارنجی مشکی دارد، اما نوک قوی فریاد‌کش که صدایی شبیه ترومپت با گردنی مستقیم دارد؛ زرد و مشکی رنگ است. قوی گنگ با گردنی S مانند با وقاری خاص شنا می‌کند و مظهر زیبایی است.