چرا در فصل سرما بیشتر خسته می‌شویم؟

تبیان:سندرم فیبرومیالژیا یا فیبرومیالژی باعث احساس خستگی، کوفتگی و درد در تمام قسمت‌های بدن از جمله عضلات و مفاصل می‌شود؛ علائم این بیماری در برخی فصول سال و با تغییر آب‌وهوا، تشدید می‌شود؛ همچنین با مشکلاتی مثل افسردگی، سرگیجه و حالت تهوع نیز ارتباط دارد.

* درد بدن در هوای سرد

تعداد زیادی از افراد مبتلا به بیماری فیبرمیالژیا می‌گویند که تغییرات آب و هوا مستقیماً روی میزان درد و علائم آنها مؤثر است؛ اما آیا چنین چیزی صحت دارد؟ چطور آب و هوا روی علائم فیبرومیالژیا تأثیر می‌گذارد؟ بسیاری از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا بیان می‌کنند که علائم بیماری آنها بر اساس تغییرات دمای هوا، فشار هوا و میزان بارندگی متغیر است؛ آنها بروز تغییرات در علائم فوق را بیان می‌کنند: خستگی، الگوی خواب، سردرد و درد عضلات.

چه کسانی تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی قرار می‌گیرند؟ طی یک تحقیق در سال 1981، 90 درصد افراد مبتلا به فیبرومیالژی بیان کردند که آب و هوا یکی از مهمترین عوامل مۆثر بر علائم بیماری آنهاست؛ البته فقط بیماری فیبرومیالژیا تحت تأثیر تغییرات آب و هوا قرار ندارد؛ بلکه علائم بیماری‌های فوق نیز در اثر تغییر آب‌وهوا بدتر می‌شوند: 1- آرتریت روماتوئید (التهاب و درد مفاصل)، 2- ام اس و 3 -استئوآرتریت (ساییدگی غضروف و درد مفصل)

نکته: آرتریت روماتوئید اغلب مفاصل کوچک بدن مثل مفاصل انگشتان و مچ دست و پا را مبتلا می‌کند؛ ولی استئوآرتریت مفاصل بزرگ بدن مثل مفصل زانو، ران و کمر را درگیر می‌کند.

تغییر کدامیک از عوامل آب‌وهوایی روی علائم فیبرومیالژیا مۆثر است؟ 5 عامل اصلی آب و هوا که روی علائم این بیماری تأثیر دارند، عبارتند از:

1- دمای هوا: تغییرات سریع دمای هوا باعث بدتر و یا بهتر شدن درد فیبرومیالژیا می‌شوند؛ هوای سرد علائم این بیماری را بدتر می‌کند، در حالی که هوای گرم علائم آن را کاهش می‌دهد.

2- فشار هوا: در یک روز آفتابی، فشار هوا کاملاً بالاست، اما در یک هوای ابری یا طوفانی فشار هوا به طور ناگهانی کاهش پیدا می‌کند؛ این تغییر فشار هوا باعث بدتر شدن درد عضلات بدن می‌شود.

3- رطوبت هوا: وقتی میزان رطوبت هوا کاهش پیدا می‌کند؛ مبتلایان به فیبرومیالژی دچار سردرد، کوفتگی بدن و درد زیادی می‌شوند.

4- میزان بارندگی: بارش باران، برف و یا تگرگ باعث تغییر فشار هوا می‌شود و در نتیجه میزان درد و خستگی بدن را بیشتر می‌کند.

5- وزش باد: وزش باد باعث کاهش فشار هوا می‌شود؛ در نتیجه باعث تشدید خستگی، سردرد و درد عضلات در بیماران مبتلا به فیبرومیالژی می‌شود.

چرا آب و هوا روی درد و خستگی بدن مۆثر است؟ محققین هنوز به درستی نمی‌دانند که چرا تغییر آب و هوا روی درد و خستگی بدن مۆثر است؛ ولی چند تا دلیل احتمالی وجود دارد که عبارتند از:

1- تغییر چرخه خواب: آب‌وهوا و به خصوص گرما و سرمای هوا روی نحوه خوابیدن شما مۆثر است؛ اگر شما مبتلا به فیبرومیالژیا باشید، این تأثیر خیلی بیشتر است.

2- تغییر ریتم شبانه روزی: بدن شما با استفاده از یک ساعت داخلی با عنوان ریتم شبانه روزی عمل می‌کند؛ تغییر فصول سال و طول مدت روز باعث اختلال در کار ساعت درونی بدن می‌شود و شما احساس خستگی و درد بیشتری می‌کنید.

3- سیتوکین‌های التهاب‌زا: به نظر می‌رسد بین کاهش دمای هوا و افزایش تعداد سیتوکین‌های التهاب‌زا رابطه‌ای وجود دارد؛ این سیتوکین‌ها باعث افزایش درد می‌شوند؛ سیتوکین‌ها توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شوند و وظیفه انتقال پیام بین سلول‌ها را بر عهده دارند.

*هوای بارانی

کاهش علائم فیبرومیالژیا، اگر متوجه شدید که علائم بیماری شما با تغییرات آب و هوا بدتر می‌شود، به توصیه‌های زیر عمل کنید تا درد و خستگی کمتری داشته باشید.

1- لباس ضخیم بپوشید: با شروع فصل سرما لباس ضخیم مثل لباس بافتنی بپوشید تا هم بدن شما را گرم نگه دارد و هم نیازی نباشد که چند تا لباس روی هم بپوشید.

2- از هوای سرد دوری کنید: سعی کنید در فصل تابستان، هوای داخل خانه را سرد نکنید (کولر یا فن کوئل را روشن نکنید) و در فصل زمستان هم هوای داخل خانه را گرم نگه دارید (شوفاژ یا بخاری روشن کنید.)

3- زیر نور خورشید قرار بگیرید؛ اگر متوجه شدید که دچار خستگی و افسردگی شده‌اید، سعی کنید به بیرون از خانه بروید و بیشتر در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرید.

در طی فصول سرد سال که بیشتر اوقات هوا ابری و گرفته است، افراد به راحتی دچار خستگی و افسردگی می‌شوند که این مشکلات علائم بیماری فیبرومیالژیا را بدتر می‌کنند؛ اگر هوا ابری بود و نور خورشید وجود نداشت تا در معرض تماس با آن قرار بگیرید، می‌توانید لامپ هالوژنی یا جعبه‌های نورانی مخصوص (برای رفع افسردگی فصلی) بخرید تا حال شما را بهتر کنند.