عجايب هفتگانه مهندسي / عکس

جام جم آنلاين: هميشه «ترين‌»ها جذابيت‌هايي در خود نهفته دارد كه بسياري را مشتاق به آن نگه مي‌دارد. از ابتدا تاكنون درباره عجايب جهان از سازه‌هايي همچون باغ‌هاي معلق بابل و اهرام مصر نام برده مي‌شد. از آنجا كه از اين عجايب چيزي به جز ويرانه باقي نمانده، گروه‌هايي درصدد برآمدند تا فهرست جديدي از عجايب هفتگانه را ارائه دهند. يكي از اين گروه‌ها انجمن مهندسان عمران آمريكاست كه سال 1852 تاسيس شد و سال 1994 فهرستي از عجايب هفتگانه علم مهندسي را ارائه داد؛ پروژه‌هايي كه غيرممكن زمان خود را ممكن كردند و علم مهندسي را يك گام به پيش راندند. تماشايي‌ترين پل جهان گلدن گيت، نماد شهر سانفرانسيسكو، پل معلقي است كه اين شهر را به شمال ايالت كاليفرنيا وصل مي‌كند. اين پل سال 1937 گشايش يافت و تا سال 1964 طولاني‌ترين پل معلق جهان به‌شمار مي‌رفت.

گلدن گيت 67 متر بالاتر از سطح آب قرار دارد و از شش مسير مخصوص تردد وسايل نقليه و دو مسير محل عبور عابران پياده در هر دو طرف تشكيل شده است. هركدام از دو برجي كه در طول اين پل ساخته شده 227 متر ارتفاع دارد. رنگ اين پل نارنجي متمايل به قرمز، معروف به نارنجي بين‌المللي است. اين رنگ براي هماهنگي اين پل با محيط اطراف خود و جلوه بيشتر آن در مه و غبار هميشگي اين منطقه انتخاب شده است. سال 2001 انجمن مهندسان عمران آمريكا سه بنا را با نام «بناهاي هزاره» معرفي كردند؛ اين بناها عبارت بودند از كانال پاناما، ساختمان امپاير استيت و پل گلدن گيت. پلي كه از زمان ساختش تاكنون آسيبي نديده و در برابر اختلاف دماي شديد، عبور وسايل نقليه سنگين و زلزله 8.3 ريشتري مقاومت كرده، ابتكار مهندس مشهور جوزف استراس بود كه پيش از اين طراحي شده 400 پل متحرك را بر عهده داشت. شاهراهي از مهندسان كانال پاناما يك آبراه غيرطبيعي است كه در كشور پاناما به وجود آمده و اقيانوس آرام را به اقيانوس اطلس وصل مي‌كند.

اين آبراه 82 كيلومتري كه در جريان يكي از بزرگ‌ترين و دشوارترين پروژه‌هاي مهندسي در جهان ايجاد شده ‌است، يكي از مهم‌‌ترين آبراه‌هاي جهان است. در شرايطي كه راه معمولي كشتيراني ميان شهرهاي نيويورك و سانفرانسيسكو 22 هزار و 500 كيلومتر مسافت دارد، عبور از آبراه پاناما اين مسافت را به 9500 كيلومتر كاهش مي‌دهد. ايده اوليه ايجاد يك آبراه در كشور پاناما به قرن 16 بازمي‌گردد و اولين تلاش براي ايجاد اين آبراه به سال 1880 و به رهبري فرانسوي‌‌ها مربوط مي‌‌شود. پس از شكست اين پروژه كه به كشته‌شدن 21 هزار و 900 كارگر انجاميد، پروژه نهايي توسط آمريكايي‌‌ها ادامه يافت و حدود سال 1900 به انجام رسيد تا سرانجام آبراه در سال 1914 براي استفاده بازشد. در گذشته كشتي‌ها براي عبور از اقيانوس آرام به اقيانوس اطلس مجبور بودند آمريكاي جنوبي را دور بزنند، اما پس از ايجاد اين كانال به طور مستقيم از اروپا به آمريكا و از آنجا به آسياي شرقي مي‌روند. نماد شهر هميشه بيدار برج امپاير استيت ، 102 طبقه‌اي تجاري در محله منهتن در نيويورك آمريكا كه هزار اداره و 21 هزار كارمند را در خود جاي داده است، يكي از معروف‌ترين نمادهاي كلانشهر نيويورك است.

سال 1931 ميلادي كه اين بنا ساخته شد، تمام ركوردهاي زمان خود را شكست و معروف به هشتمين شگفتي پس از عجايب هفتگانه شد. در حالي كه هنوز تكنولوژي ساخت آسمانخراش‌ها ابتدايي بود، سازندگان امپاير استيت توانستند اين بناي 102 طبقه‌اي را در طول يك سال و 45 روز با 64 آسانسور بسازند. اين ساختمان 381 متري توانست ركورد بلندترين سازه جهان را تا 40 سال بعد، از آن خود كند. امپاير استيت اولين آسمانخراش با بعد عمودي عظيم است. 30 سال تلاش براي يك سد سيل سال 1953 در سواحل زيلند در جنوب غربي هلند، ويراني‌ها و خسارت بسياري به بار آورد بنابراين كميسيوني تحقيقاتي تشكيل شد كه در پي راهكاري براي جلوگيري از وقوع دوباره چنين فاجعه‌اي در آينده باشد.

30 سال زمان برد تا تحقيقات كامل شود و تكنولوژي لازم براي ساخت سدي محافظتي فراهم و ساخت پروژه دلتاوركز كامل شد. سد دلتاوُركز مجموعه‌اي از چند پل، سد و اسلايدهاي فلزي 300 تني است كه همزمان با هم كار كرده و از شهر در برابر توفان‌هاي دريايي محافظت مي‌كنند. اين سد دفاعي سه كيلومتري از 65 ستون 38 متري كه بين هر كدام اسلايدهاي آهني 300 تني متحرك وجود دارد، تشكيل شده است. هنگامي كه دريا توفاني شود، تنها يك ساعت زمان مي‌برد تا اسلايدها بسته شوند و از منطقه در برابر سيل و توفان محافظت كنند. در آب و هواي عادي به دلايل اقتصادي و زيست‌محيطي دريچه‌ها باز مي‌شوند تا كشتيراني و ماهيگيري كشور با مشكلي مواجه نشود و همين‌طور اكوسيستم منطقه دچار تغيير خاصي نشود. شاهكاري در سدسازي سد ايتايپو دومين سد بزرگ هيدروليكي جهان است و روي رود پارانا در مرز پاراگوئه و برزيل احداث شده است. اين سد كه با ارتفاع 196 متر و 7.92 كيلومتر طول توانايي ذخيره‌سازي 29 ميليارد تن آب را دارد سال 1967 كميسيوني متشكل از محققان برزيلي و پاراگوئه‌اي تشكيل شد تا براي گسترش رود پارانا و زدن سد مناسبي بر اين رود، تحقيقاتي انجام دهند.

سه سال طول كشيد تا دو كيلومتر طول رود را بيشتر كردند، 91 متر عمق و 122متر عرض آن را و 50ميليون تن خاك برداشته شد.

مهندسان ترجيح دادند كه از تكنولوژي گرانش كاذب در سد سازي استفاده كنند، چراكه 35 درصد كمتر نياز به بتون دارند، ولي در عين حال توانايي تحمل آب با چنين حجم بالايي را دارد. حجم مواد مصرفي براي ساخت اين سد چشمگير است، چراكه استيل و آهن مورد نياز براي ساخت اين سد برابر با استيل و آهن مورد نياز براي ساخت 380 برج ايفل بود و 15 برابر تونل مانش نياز به بتون داشت. سد ايتايپو با داشتن 20 ژنراتور و توليد 14هزار مگاوات برق در ثانيه، 25 درصد از برق مورد نياز برزيل و 78 درصد برق مورد نياز پاراگوئه را تامين مي‌كند و ركورد توليد برق را در سال 2000 از طريق توليد 93.4 ميليارد كيلووات در ساعت زده است. برج مخابراتي سي‌ان در تورنتوي كانادا يكي از بزرگ‌ترين پروژه‌هاي مهندسي زمان ما و جاذبه‌اي توريستي است. نام برج برگرفته از حروف اول «Canadian National» است كه به معني برج ملي كاناداست. زماني كه كانادا سال 1973 در دوران شكوفايي اقتصادي به سر مي‌برد، اين برج ساخته شد تا نماد شكوفايي و سمبل اين كشور باشد. اين برج با ارتفاع 553 متر در زمان خود بلندترين برج بود و اكنون چهارمين برج بلند جهان است. در روزهاي آفتابي از بالاترين طبقه تا فاصله 160 كيلومتري قابل مشاهده است كه آبشار نياگارا نيز در همين حدفاصل قرار دارد. درضمن مي‌توان به ديد 360 درجه‌اي از شهر هم رسيد با طبقه‌اي كه هر 72 دقيقه يكبار به دور خود مي‌چرخد. آسانسور كاملا شيشه‌اي سي‌ان كه اولين در نوع خود است با سرعت 22 كيلومتر در ساعت حركت مي‌كند و 147 طبقه را در 58 ثانيه طي مي‌كند. اين برج همچنين طبقه‌اي شيشه‌اي دارد كه مقاومت كف آن پنج برابر مقاومت كف‌هاي عادي است. اين برج در برابر زلزله 7.2 ريشتري در سال 1995 مقاومت كرده و تخمين​زده شده كه در برابر زلزله 8.5 ريشتري هم مقاومت خواهد كرد. ​​طولاني‌ترين راه آبي جهان تونل مانش با طول 52 كيلومتر طولاني‌ترين تونل زيرزميني است كه 39 كيلومتر آن از زير دريا در عمق 40 متري مي‌گذرد و فولكستون انگلستان را در عرض 30 دقيقه به بندر ادوكاله فرانسه وصل مي‌كند، به اين ترتيب سفر زميني از لندن به پاريس يا بالعكس فقط سه ساعت طول مي‌كشد.

حفر تونل از سال 1880 آغاز شد، ولي به دليل مواجهه با مشكلات فراوان ادامه پروژه منتفي شد؛ سپس سال 1986 با گسترش نوآوري‌هايي در علم مهندسي، انگلستان و فرانسه سر برنامه‌اي براي ساخت تونل توافق كردند. خطر بزرگ در حين حفر تونل جاري‌شدن آب دريا با فشار به داخل تونل در قسمت‌هايي بود كه خاك سستي داشت كه با راهكارهايي از وقوع چنين خطري جلوگيري شد. پس از هفت سال در سال 1994 بزرگ‌ترين پروژه ساختماني اروپا افتتاح شد و اكنون سريع‌ترين و ارزان‌ترين مسير براي انتقال كالا و سفر انسان بين انگلستان و فرانسه از طريق اين تونل است.