عجيب‌ترين آيين‌هاي كفن‌ و دفن در دنيا

جام جم انلاین: سوگواري در كشورهاي مختلف دنيا، آيين‌هاي مختلفي دارد؛ آيين‌هايي كه از سنت هر جامعه برمي‌خيزد و مردم به آن اعتقاد دارند. گاهي اعتقادات عجيبي‌ هم در خصوص برخي از اين آيين‌ها وجود دارد. بعضي‌ها معتقدند كه اگر از اين رسوم تبعيت نكنند، يا نفرين مي‌شوند، يا فرد از دنيا رفته مورد بخشايش قرار نمي‌گيرد. پرداختن به آيين‌هاي كفن و دفني كه خاص هر كشور باشد، علاوه بر اين‌كه از منظر قياس با رسوم خودمان مي‌تواند جالب توجه باشد، به نوعي بازتاب‌دهنده فرهنگ، روحيات و سنن مردم آن كشور خاص هم هست، از اين رو در ادامه به مرور برخي از اين رسوم در چند كشور پرداخته‌ايم.

كره جنوبي؛ پول و برنج در دهان متوفي!

كره جنوبي از كشورهاي شرق آسياست و از آنجا كه معمولا تلقي‌هاي عجيب‌وغريبي در‌خصوص مراسم‌ سوگواري در اين دسته از كشورها در ذهن بسياري از ما قرار دارد، شايد پرداختن به آن جالب باشد. شايد مهم‌ترين نكته اين باشد كه برخلاف بعضي‌ها در اين كشور مرده را نمي‌سوزانند.

ـ مردم كره جنوبي از قديم معتقدند اگر افراد در خانه از دنيا بروند به روح سرگردان تبديل مي‌شوند. به همين دليل مردم آنجا تمام سعي‌شان را مي‌كنند افراد بيمار را در خانه تنها نگذارند!

ـ آداب و رسوم كفن و دفن بين مردم كره جنوبي مي‌گويد كه فقط همجنس‌هاي متوفي حق حضور در مراسم خاكسپاري دارند!

ـ در مراسم خاكسپاري كساني حق دارند گريه و زاري كنند كه قبل از مرگ متوفي حضور داشتند.

ـ معمولا در پوشش عزاداران هم داراي تفاوت‌هايي است. معمولا خانم‌ها در مراسم ختم زيورآلات نمي‌اندازند و موهايشان را شانه نمي‌كنند. لباس‌هاي ساده مي‌پوشند و يك نفر كت متوفي را دست مي‌گيرد و به پشت‌بام مي‌رود و نامش را سه بار صدا مي‌زند. اين كت را بعدا به دليل اين‌كه روح متوفي در دنياي بعدي بدون لباس نماند بالاي سر فرد از دنيا رفته به خاك مي‌سپارند!

ـ بعد از حمام كردن فرد متوفي، ‌گرفتن ناخن‌ها و شانه كردن موهايش، ‌او را در كيسه‌اي قرار مي‌دهند و در تابوت مي‌گذارند. تا اينجايش معمولا در همه كشورها يكسان است، اما تفاوتي كه كره‌اي‌ها با ديگر ملت‌ها دارند اين است كه در اين ناحيه دهان فرد از دنيا رفته را با مقداري پول و سه قاشق برنج پر مي‌كنند. قصد آنها از اين كار اين است كه رزق و روزي خود را با متوفي همراه كنند و سفر راحت‌تري را براي او رقم بزنند. بعد از آن بدن ملبس مي‌شود و دست و پاها گره مي‌خورد. در نهايت هم بدن مهر و موم شده به معبد برده مي‌شود.

ـ بعد از جمع شدن نزديكان، جنازه به سمت قبرستان برده مي‌شود. در قديم به دليل اين‌كه 70 درصد كره كوهستاني بوده افراد نزديكان خود را در جاهاي بلند و مورد علاقه خود دفن و آنجا را به يك مقبره خانوادگي تبديل مي‌كردند. اما در حال حاضر قبرستان‌هايي وجود دارد كه افراد فقط در آنجا حق دفن دارند. بعد از دفن بدن مرد معبد اعمال خود را انجام مي‌دهد.

‌ـ تمام نزديكان بعد از اجراي مراسم چند‌ بار به فرد از دنيا رفته تعظيم مي‌كنند.

ـ ‌سنت روز سوم را كره‌اي‌ها هم دارند. آنها تا سه روز براي فرد از دنيا رفته غذا مي‌برند.

آفريقاي جنوبي؛ رد كردن ميت از سوراخ ديوار!

در آيين آفريقايي‌ها مرگ پايان زندگي نيست. آنها اعتقاد دارند كه بعد از مرگ زندگي در حوزه ديگري ادامه پيدا مي‌كند. در باور آنها مرگ و زندگي دو سر يك خط‌كش است كه اگر از قدرت يكي كم شود به ديگري اضافه مي‌شود. آنها مرگ را از بين رفتن قدرت يك انسان مي‌دانند و گاهي وقتي از آنها سوال مي‌شود كه خوب هستيد؟ مي‌گويند: «هي! ‌اندكي زندگي مي‌كنيم.» در اين لحظات منظورشان اين است كه زندگي‌شان در سطح پاييني از خود قرار دارد. در باور آفريقايي‌ها هر وقت كسي ضعيف شود مرگ به سراغ او مي‌آيد. آنها علاوه بر اين‌كه معتقدند مرگ پايان يك زندگي و دگرگوني نيست، بر اين تصورند كساني كه مرده‌اند با خانواده‌هايشان در ارتباط هستند.

ـ مرگ گرچه اتفاق ترسناكي است اما باعث مي‌شود كه دو دنياي مادي و معنوي با هم درآميزد؛ دنيايي كه قابل ديدن است و دنيايي كه ما از ديدن آن محروم هستيم. اين شروع يك رابطه بين تمام مخلوقات جهان است؛ مخلوقاتي مثل ارواح و انسان. هدف زندگي در آيين آفريقاي جنوبي رسيدن به مرحله‌اي است كه اجدادشان رسيده‌اند، يعني جد شدن. وقتي كسي مي‌ميرد، ‌اطرافيان براي احترام به او مراسم خاكسپاري مي‌گيرند و آن را براي آرامش روح مرحوم هديه مي‌كنند. اين مراسم مذهبي اگر درست انجام نشود روح فرد از دنيا رفته به يك روح سرگردان تبديل مي‌شود كه بعد از آن ديگر قادر نيست كه در بين آدم‌ها زندگي كند و ممكن است براي ديگران خطرناك شود!

ـ خيلي از مردم آفريقا سنتي دارند كه وقتي فرد از دنيا رفت بدن او را از سوراخ بزرگي كه در ديوار ايجاد كرده‌اند عبور مي‌دهند و بعد از عبور آن را پر كنند. اين باور كه نبايد مرده را از در خارج كنند به اين دليل است كه مي‌خواهند او راه برگشت به خانه را پيدا نكند و وقتي كه بخواهد از سوراخ برگردد آن را بسته ببيند و زندگي كردن را فراموش كند!

ـ جسد را معمولا از سمت پاها جابه‌جا مي‌كنند؛ اين كار نشانه اين است كه اين فرد از مكان اقامت سابقش رفته است. معمولا عده‌اي راه‌هاي كج و معوج و منطقه‌هايي را كه خار بيشتري دارد در آفريقاي جنوبي براي دفن مرده مناسب مي‌بينند، چون آنها به تقويت نيروي زندگي با سختي‌ها اعتقاد دارند. برخي هم البته نظر متفاوتي دارند. آنها سختي‌هايي را مي‌كشند و مكاني را پيدا مي‌كنند كه مطمئن هستند بعد از دفن روح او راحت‌تر به خانه بازخواهدگشت. گروه سومي هم در آفريقاي جنوبي وجود دارد كه به دليل اعتقاداتشان قبرها را نزديك خانه‌ها انتخاب مي‌كنند.

ـ در باور مردم اين ناحيه مرگ بچه‌ها به عنوان دردآورترين عمل شيطان در نظر گرفته مي‌شود. معمولا هم عادت دارند در مراسم خاكسپاري يك حيوان را قرباني كنند.

ـ معمولا دوره عزاداري حداقل تا يك هفته بعد از مرگ ادامه دارد. معمولا يك روز بعد از مرگ، عزاداران لباس مشكي مي‌پوشند يا به لباس‌هايشان پارچه مشكي گره مي‌زنند. خود را در خانه حبس مي‌كنند و موهاي سر و صورت خود را مي‌تراشند. در نظر آفريقايي‌ها تراشيدن مو را نمادي از مرگ مي‌دانند و وقتي دوباره مو رشد كند آن را به نشانه زندگي جديد و تقويت قدرت آن معني مي‌كنند.

ـ وسايلي كه از فرد از دنيا رفته به جا مي‌ماند نبايد استفاده شود تا زماني كه همگي شسته و از بديمني پاك شود. به عقيده اين مردم، خانه بايد يك هفته بعد از مرگ از تيرگي‌ها و ناپاكي‌ها پاك شود. البته بعضي‌ها تا يك ماه و بيشتر هم عزاداري مي‌كنند و به همين دليل پاك كردن خانه به تعويق مي‌افتد. زني كه همسرش را از دست داده است تا يك سال و فرزندان تا سه ماه بايد در سوگ بنشينند.

هند؛ سوزاندن متاهل‌ها، دفن مجردها!

در تمام دنيا اگر با ديد دقيق‌تري به مراسم ترحيم نگاه كنيم،‌ جالب‌ترين و متفاوت‌ترين مراسم را در هند مي‌بينيم؛ مراسمي كه متفاوت‌تر از هر ناحيه‌اي در دنيا برگزار مي‌شود. نمونه اين مراسم را معمولا در فيلم‌هاي هندي كه تا به حال پخش شده ديده‌ايم. مراسمي كه معمولا با حلقه‌هاي گل بر‌گردن افراد عزادار برگزار مي‌شود و بعد از سوزاندن جسد، خاكستر را به همراه آن حلقه‌هاي گل به آب مي‌سپارند. اگر مي‌خواهيد درباره اين مراسم جزئيات بيشتري بدانيد اين مطلب را بخوانيد.

ـ در فرهنگ هندوستان به مرگ افراد اهميت زيادي داده مي‌شود. چنان كه مراسم آنها براي مردگان، چيزي كامل‌تر از يك مراسم عروسي است.

ـ هندي‌ها مراسمي دارند به نام «تراويح» (Teravih). مراسمي كه از روزي كه فرد از دنيا مي‌رود شروع مي‌شود و تا 13 روز ادامه پيدا مي‌كند. در اين مدت آنها غذاهاي شيرين نمي‌خورند،‌ لباس جديد نمي‌پوشند و با اين كارها به فرد از دنيا رفته اداي احترام مي‌كنند. در اين زمان افراد خانواده عبادات و غم‌هاي خود را شريك مي‌شوند تا اين‌كه با اين كار روح متوفي به آرامش برسد. در حقيقت عزاداري در آيين آنها تا 13 روز براي همه و تا يك سال براي نزديكان متوفي ادامه دارد. بعد از يك سال مراسمي به نام «شراد» (Shraad) انجام مي‌شود كه در آن افراد بعد از يك سال دوباره دور هم جمع مي‌شوند و غذاهاي مورد علاقه فرد از دنيا رفته را مي‌پزند. همان طور كه ما ايراني‌ها بعد از فوت يكي از نزديكان، معمولا سومين و هفتمين روز درگذشت را دور هم جمع مي‌شويم، هندي‌ها هم در روزهاي سوم،‌ پنجم، ‌هفتم و نهم گرد خانواده متوفي جمع شده و چنين مراسمي برگزار مي‌كنند.

ـ وقتي فرد متوفي چه مرد، ‌چه زن از دنيا مي‌رود اگر ازدواج كرده باشد مراسم به اين صورت است كه بدن وي سوزانده مي‌شود، اما اگر اين فرد ازدواج نكرده باشد او را به خاك مي‌سپارند.

ـ فرد از دنيا رفته (اگر ازدواج كرده باشد) را به كنار رودخانه مي‌برند و مي‌سوزانند. پسر بزرگ فرد متوفي معمولا در اين مراسم وظيفه سپردن خاكستر را به يكي از رودخانه‌هاي مقدس دارد.

ـ قبل از هر كاري ابتدا بدن را حمام و بعد با پودر زردچوبه و آب آرايش مي‌كنند. لباس تازه تن متوفي مي‌كنند و بعد آن را با گلاب خوشبو و معطر مي‌كنند.

ـ هنگام حمل بدن، مردان برهمايي سرودهاي معنوي مي‌خوانند و اصوات عجيب موسوم به «مانترا» درمي‌آورند.