چگونه سادات به ایران هجرت کردند؟

فارس به مناسبت ایام شهادت امام مظلوم شیعیان حضرت علی النقی علیه‌السلام گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام «اسماعیل محمدی» مدیر دفتر تولیت آستانه مقدسه حضرت معصومه سلام الله علیها و نویسنده کتاب‌های حماد بن عیسی، فاطمه بنت الحسن، کوثر ثانی، کرامات امام خمینی (ره) و رؤیای شگفت انجام دادیم که مشروح آن تقدیم خوانندگان گرامی می‌شود. امام هادی علیه‌السلام فتنه‌ها را به فرصت تبدیل کردند حجت الاسلام محمدی ابتدای این گفت‌وگو ضمن عرض تسلیت به مناسبت سالروز شهادت امام هادی علیه‌السلام بیان داشت: امام هادی علیه‌السلام در اوان نوجوانی و اواخر کودکی به امامت رسیدند و مدت 33 سال امامت ایشان مقارن با حکومت شش خلیفه عباسی بود. وی گفت: در زمان حضرت هادی علیه‌السلام رخدادهای بزرگ حادث می‌شود که آن حضرت با زیرکی تمام از کنار این فتنه‌ها به خوبی می‌گذرند و بسیاری از این فتنه‌ها را تبدیل به فرصت می‌کنند. محمدی گفت: اولین رخدادی که در زمان امات امام هادی علیه‌السلام رخ داد، گرایش تعدادی از شیعیان ضعیف به امامت برادر امام هادی علیه‌السلام یعنی موسی مبرقع است. حضرت موسی مبرقع از سادات جلیل القدری هستند که در قم مدفون شده‌اند و در کنار ایشان امام زادگان بزرگواری نیز مدفون هستند. وی افزود: یکی از اقدامات امام هادی علیه‌السلام اثبات امامت و رهبری خودشان است. طوری که همان کسانی که به امامت موسی مبرقع معتقد بودند به امامت امام هادی علیه‌السلام برگشتند. هجرت سادات موجب گسترش فرهنگ اهل‌بیت شد مدیر دفتر تولیت آستانه مقدسه حضرت معصومه سلام الله علیها گفت: دومین رخداد زمان امام هادی علیه‌السلام هجرت سادات به ویژه فرزندان امام جواد علیه‌السلام یعنی برادران و خواهران امام هادی علیه‌السلام به سمت ایران و قم است و علت آن هم اختناق حاکمان بنی عباس بود و در گسترش تشیع بسیار مؤثر بود. وی گفت: به تحلیل می‌توانیم دریافت کنیم هجرت سادات به عنایت امام هادی علیه‌السلام بود زیرا آنها از خاندان امامت بودند بی‌اذن امام عصر خویش کاری انجام نمی‌دادند. وی گفت: در میان ساداتی که به قم هجرت کردند زینب خواهر امام هادی علیه‌السلام و دختر امام جواد نیز بودند ایشان اولین کسی بود که بر فراز حضرت معصومه سلام الله علیها سایبانی ساخت. همچنین زبیده خاتون (فاطمه صغری) نیز با تعدادی از سادات به سمت قم آمدند امّا مورد هجوم سپاه دشمن قرار گرفتند و به شهادت رسیدند قبر شریف این بانو در نراق مورد مراجعه شیعیان قرار گرفته است. امام هادی(ع) با فتنه خلق قرآن مبارزه کردند حجت الاسلام محمدی گفت: سومین رخداد و فتنه زمان امام هادی علیه‌السلام بحث خلق قرآن بود. وقتی این فتنه بین مسلمین رواج پیدا کرد، حکومت منافع خود را در این دید که از گروهی حمایت کند و گروه دیگر را مورد غضب خود قرار دهد به همین خاطر تعداد زیادی از قضاتی که معتقد به خلق قرآن بودند توسط حکومت اخراج شدند و حتی اسرایی که توسط رومیان اسیر شده بودند شرط آزادی آنها را اعتقاد به قدیم بودن قرآن قرار داده بودند. وی گفت: وقتی از امام، راجع به این موضوع سؤال می‌شد امام خودش را در زمره یکی از دو گروه قرار نمی‌دهد و با یک افق بالاتری نگاه می‌کند و می‌فرماید جدال درباره قرآن بدعت است و پرسشگر و پاسخ دهنده در آن شریکند. محبوبیت امام هادی موجب تبعید ایشان شد محمدی گفت: چهارمین رخداد خبرچینی و بدگویی بیش از حد از امام هادی علیه‌السلام بود که یکی از دلیل‌های تبعید امام نیز همین بود. وی گفت: این افراد وقتی منافع خود را در خطر می‌دیدند با دروغ پرادزی، متوکل را از وجود امام می‌ترساندند و یا بعضی افراد وقتی عصمت معنوی و محبوبیت امام را می‌دیدند حسادت می‌کردند و از امام بدگویی می‌کردند. امام هادی سران غالیان را مهدور الدم اعلام کرد مدیر دفتر تولیت آستانه حضرت معصومه گفت: پنجمین رخداد زمان امام هادی علیه‌السلام فتنه غالیان بود آنها کسانی بودند که قائل به خدایی ائمه اطهار و امام هادی علیه‌السلام بودند. حضرت به مبارزه با آنها پرداخت و حتی سران آنها را مهدورالدم اعلام کرد. وی یادآور شد: الآن نیز در بعضی از نقاط کشور افرادی هستند که متأسفانه برای ائمه مقام خدایی قائل هستند. این نویسنده و پژوهشگر گفت: ششمین رخداد عصر امام هادی علیه‌السلام رواج بحث صوفی گری بود. این افراد ظاهری داشتند ولی در باطن مردم را می‌فریفتند. وی گفت: حضرت همنشینان با صوفیان را همنشینان با شیطان خطاب می‌کند و اگر دقت کنیم این تشبیه بسیار دقیق است زیرا اینها مثل شیطان مردم را فریب می‌دهند. مدیر دفتر تولیت آستانه مقدسه حضرت معصومه(س) افزود: امام هادی علیه‌السلام زهدنمایی آنها را تن پروری می‌دانست و شب زنده داری آنها را حربه‌ای برای شکار و فریب مردم. * نوآوری‌های امام هادی(ع) حجت‌الاسلام محمدی گفت: امام هادی علیه‌السلام در زمان خودش نوآوری‌های ارزشمندی داشتند که در گسترش تشیع بسیار مؤثر بود و به نوعی استمرار حرکت اجداد طاهرینش بود. وی گفت: یکی از کارهای شاخص ایشان، تعیین وکلا برای پاسخگویی به سؤال‌های شرعی و دریافت وجوهات بود این کار با توجه به این که امام بعدها از مدینه و از بین پیروانش به سامرا تبعید شدند از اهمیت به سزایی برخوردار بود. وی گفت: شبکه وکلا یک شبکه بسیار قوی و دقیق و هماهنگ بود طوری که وقتی فردی از منطقه‌ای به منطقه دیگری می‌آمد وجوهات را تحویل می‌داد وکیل منطقه از او تحویل نمی‌گرفت و او را به وکیلی که در منطقه محل زندگی فرد پرداخت کننده بود ارجاع می‌داد. پرورش نیروی کارآمد از طرف امام هادی علیه‌السلام محمدی گفت: یکی دیگر از کارهای بسیار مهم امام هادی علیه‌السلام فرهنگ سازی و پرورش نیروی کارآمد بود از جمله می‌توانیم اشاره کنیم به ایجاد زیارت جامعه کبیره و بعضی زیارات دیگر که از حضرت صادر شده و مردم را با فرهنگ و معرفت زیارت و ادعیه بیش از بیش آشنا می‌کرد. وی گفت: از جمله نیروهایی که در دستگاه امام هادی علیه‌السلام رشد کردند حضرت عبدالعظیم حسنی بود. این سید جلیل القدر به خاطر مهاجرت به ایران نقش مهمی در گسترش فرهنگ تشیع ایفا کردند. وی گفت: عثمان بن سعید نیز از شاگردان فاضل امام هادی علیه‌السلام بود.عثمان بن سعید بعدها جزو نواب چهارگانه امام حضرت ولی عصر (عج) می‌شوند و در زمان غیبت که بحران مهدویت بود یکی از افرادی که در هدایت مردم نقش بسیار مهمی ایفا کرد همین عثمان بن سعید بود. امام هادی علیه‌السلام زمینه غیبت را فراهم می‌کند حجت الاسلام محمدی گفت: از جمله فعالیت‌های مهم حضرت هادی زمینه سازی و آماده کردن برای غیبت حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف است. در زمان امام هادی علیه‌السلام حضرت با تعیین وکیل در نقاط مختلف مردم را عادت داد که لازم نیست مستقیم با امام در ارتباط باشند و می‌شود غیر مستقیم نیز رابطه برقرار باشد. وی گفت: برای این که در زمان غیبت مردم گمراه نشوند و به امام‌های دروغین روی نیاورند. حضرت هادی علیه‌السلام مردم را آماده کرد تا بتوانند با مراجعه به نواب امام عصر خویش از این فتنه‌ها در امان باشند. مخفی ماندن امام سابقه داشته است حجت‌الاسلام محمدی گفت: در زمان امام موسی کاظم علیه‌السلام نیز مسئله مخفی ماندن مطرح بود چون خلیفه وقت نامه‌ای به حاکم مدینه نوشت و در نامه می‌خواهد بداند جانشین امام صادق علیه‌السلام چه کسی است که در آن زمان امام صادق علیه‌السلام چهار نفر را به عنوان جانشین خود معرفی می‌کند خلیفه، حاکم مدینه، همسرش و فرزندش موسی‌بن جعفر تا خلیفه نتواند امام بعدی را بشناسد و با این وصیت نامه آنها را منکوب کرد. وی گفت: زمینه سازی غیبت در زمان امام هادی علیه‌السلام و امام عسکری علیه‌السلام به خوبی صورت گرفت و در زمان غیبت امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف مردم با این مسئله غریب نبودند. دنیا بازاری است که برخی سود می‌برند و برخی زیان می‌بینند محمدی با اشاره به روایتی از امام هادی علیه‌السلام گفت: امام هادى علیه السلام مى‏فرماید: «الدُّنیا سُوْقٌ رَبِحَ فِیْها قَوْمٌ وَخَسِرَ آخَرُونَ»‏ یعنی دنیا بازارى است که جمعى در آن سود مى‏برند و دیگران زیان می‌بینند. وی در توضیح این روایت گفت: این جهان نه وطن اصلى انسان است و نه محل سکونت دائم، بلکه تجارتخانه بزرگى است که انسان با سرمایه‏هاى عظیمى همچون ساعات عمر، نیروى انسانى، مواهب فکرى و عقلى به آن فرستاده شده است تا از آن بهره‏اى ارزنده براى سعادت ابدى و زندگى جاویدانش بگیرد. آنها که فعال و سخت کوش و هوشیارند و پرتلاش و آگاه، از فنون این تجارت بزرگ با خبرند، لحظه‏اى آرام نیستند و دائماً در تکاپو تا با این سرمایه‏ها، کالایى ارزنده‏تر، متاعى جاویدان، سرنوشتى درخشان براى خود و جامعه خود انتخاب کنند، نه آن که در مسیر فساد و تبهکارى و بیهودگى همه را از دست بدهند، و با دستى تهى از آن بیرون روند.