انسان‌ می‌تواند دانش و شعورش را روی کامپیوتر ذخیره کند؟

سرویس خواندنی های «فردا»:

مدتی پیش که استیو جابز از دنیا رفت، این شوخی باب شد که مردی که کارهای زیادی برای شکل دادن به تکنولوژی مدرن انجام داد، اصلاً نمرده است، بلکه راهی پیدا کرده تا خودش را به داخل یک سیستم عامل Mac آپلود کند و از این طریق بتواند برای همیشه با ما و محصولاتش زندگی کند. این موضوع ممکن است برای بسیاری مسخره به نظر بیاید، اما هستند کسانی که فکر می‌کنند چنین ایده‌ای، اصلاً هم مسخره نیست. در آخرین کنگره بین‌المللی «جهان در سال 2045»، که در مسکو برگزار شد، یک جوان سی و یک ساله روس به نام دیمیتری ایتسکوف توضیح داد که قصد دارد چنین نامیرایی‌ای را خلق کند: ابتدا با ساختن روبوتی که مغز انسان بتواند مستقیماً آن را کنترل کند. در مرحله بعد مغز انسان را واقعاً در داخل این روبوت انسان‌نما قرار دهد و سپس تمام آگاهی و دانش این مغز را به داخل مغز روبوت جانشین آپلود کند. چنین ایده‌ای حتی از پروژه آواتار پنتاگون هم بلندپروازانه‌تر و تخیلی‌تر است. دیمیتری ایتسکوف معتقد است که می‌تواند فاز اول پروژه‌اش، یعنی قرار دادن یک مغز زنده انسان در داخل یک روبوت، را طی ده سال آینده به انجام برساند. می‌ماند مرحله بعدی و نهایی که عبارت است از آپلود کردن تمام اطلاعات یک مغز به داخل ذهن روبوت میزبان. ایتسکوف فکر می‌کند که به سرانجام رساندن این مرحله سی سال طول خواهد کشید. اگر تمام مشکلات و محدودیت‌های تکنولوژیک فعلی را کنار بگذاریم، یکی دو نکته قابل ذکر در دیدگاه ایتسکوف وجود دارد. اول این‌که در حالی که دومین فاز پروژه آن چنان دور از ذهن است که به نظر مسخره می‌آید، اما فاز اول کاملاً عملی است و اگر راستش را بخواهید، می‌توان گفت همین حالا هم انجام شده است. می‌ماند عملی کردن فاز دوم و سوم که کار بسیار سختی است. فاز دوم عبارت است از قرار دادن مغز یک انسان به طور کامل روی یک روبوت. اگر حرف ایتسکوف را باور کنیم که تنها سی سال با عملی شدن این مرحله فاصله داریم، باید امکان دیگری را هم بررسی کنیم: بسیاری از انسان‌هایی که امروز زندگی می‌کنند -مثلاً انسان‌های بیست و چند ساله و جوان‌ترها- این امکان را دارند که در زندگی‌شان با این تکنولوژی مواجه شوند. چیزی که همزمان هم هیجان‌انگیز است، هم ترسناک و هم نگران کننده. اما آیا چنین چیزی واقعاً در قلمروی امکانات ما هست؟ همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم، مرحله اول چنین پروژه‌ای -ساختن روباتی که با مغز یک انسان هدایت شود- در دسترس ماست. در واقع DARPA در حال حاضر در پروژه‌ای تحت عنوان «آواتار» روی این تکنولوژی کار می‌کند. مورد دیگر این‌که در طی مطالعاتی بر روی مغز انسان، معلوم شده است که سیستم عصبی انسان می‌تواند با افزونه‌هایی از جنس پروتز ارتباط برقرار کند و آن را با فکرش کنترل کند. ایتسکوف در واقع مسیری را رسم کرده که از چیزهایی که در حال حاضر در دست داریم آغاز می‌شود و به روبوتی ختم می‌شود که تمام اطلاعات ذهن یک انسان در آن بارگذاری شده است. تنها کاری که باید بکنیم این است که موانع تکنولوژیکی را یکی پس از دیگری از میان برداریم. مرحله سوم پروژه ایتسکوف، آپلود کردن تمام اطلاعات مغز انسان به داخل مغز یک روبوت، شبیه این است که بگوییم می‌شود تمام اطلاعات، دانش و خاطراتی را که شما در مغزتان دارید، بشود روی یک چیزی شبیه CD کپی کرد. دلایلی وجود دارد که آپلود کردن یا ذخیره کردن این اطلاعات داخل یک حافظه کامپیوتری، در حال حاضر عملی نیست. ساختن کامپیوتری که بتواند مانند مغز انسان عمل کند، هنوز عملی نشده و راستش این‌که چنین پروژه‌ای سابقه چندان طولانی‌ای هم ندارد. بنابراین هنوز چشم‌اندازی برای کامپیوتری که بتواند تمام اطلاعات، شعور و آگاهی انسان را در خودش ذخیره کند و بر مبنای این‌ها عمل کند، وجود ندارد. روی هم رفته می‌توانیم بگوییم برنامه‌ای که ایتسکوف در مورد آن حرف زده، به نظر می‌رسد کاملاً عملی نیست. لااقل طی سی سال آینده نمی‌توان امید داشت که چنین چیزی عملی باشد. اما چنین پیشرفت‌های تکنولوژیکی می‌تواند منجر به سوالاتی در مورد جاودانی مکانیکی شود. سوال‌هایی از قبیل این‌که آیا ما واقعاً می‌خواهیم که در یک بدن مکانیکی زندگی کنیم؟ آیا روبوت یا کامپیوتری که شعور و آگاهی یک انسان روی آن قرار گرفته، تمام حقوق و اختیارات یک انسان معمولی را دارد؟ آیا می‌توان بال‌هایی به جای بازوهای مکانیکی تعبیه کرد که امکان پرواز به انسان-روبوت‌ها امکان پرواز کردن بدهد؟! منبع: پاپیولار ساینس و ویرد دات کام