مهر: در حالی از لوت و کلوتهای شهداد به عنوان تاریخ طبیعی کویر ایران یاد می شود که فعالیتهای عمرانی این عارضه های طبیعی که به آنان لقب پایتخت کویر داده اند را در معرض تخریب قرار داده است.
استان کرمان مملو از آثار تاریخی از اعصار مختلف است که نشان از تاریخ کهن و جایگاه کرمان در فرهنگ غنی ایران زمین دارد در کنار این آثار متعدد و محوطه های تاریخی که در استان کرمان یافت می شود این استان دارای پتانسیلهای بالای اکوتوریسم است بطوریکه می توان در هر فصل سال در استان کرمان چهار فصل را با طی مسافتی کوتاه مشاهده کرد یکی از نقاط بکر و دست نخورده استان کرمان که به جرات می توان گفت از مکانهای نادر و دست نخورده کره زمین نیز محسوب می شود کویر لوت است.
کویر لوت تا چندی پیش یکی از بکر ترین مناطق روی زمین بود که از این نظر می شد از این منطقه در دنیا به عنوان معدود مناطقی نام برد که کمتر پای انسان به آن رسیده است اما با اطلاع رسانی در خصوص جاذبه های گردشگری کویر لوت که در صدر آن کلوتهای شهداد قرار دارند رفته رفته توجه ها به این منطقه جلب شد و در نهایت جاده کرمان به نهبندان که به عنوان تنها راه دسترسی استان کرمان به خراسان جنوبی نیز از آن یاد می شود در این منطقه احداث شد.
کلوتهای شهداد در معرض تخریب قرار دارند
با گذشت چند سال از آغاز فعالیتهای عمرانی و زیر بنایی در کویر لوت به خصوص کویرهای شهداد شاخصهای بی نظیر طبیعی منطقه از جمله کلوتهای شهداد که هر ساله هزاران نفر را به دل کویرمی کشانند در معرض تخریب قرار گرفته است.
نکته جالب توجه اینکه در این منطقه همچنین گرمترین نقطه کره زمین نیز واقع شده است و کارشناسان از این بیم دارند با گسترش گردشگری در این منطقه و به خصوص گردشگری غیر مسئولانه شاهد تخریب بیشتر این واهب طبیعی استان کرمان باشیم.
در کنار عوامل تخریب گردشگری غیر مسئولانه در کویر احداث زیر ساختهای از جمله کمپهای گردشگری، مجتمع رفاهی نیز در تخریب کلوتها تاثیر داشته است.
تکرار داستان نصب دکلهای مخابراتی در محوطه کلوتها
اما طی چند روز گذشته کلوتهای شهداد شاهد عامل دیگر تخریبی نیز بوده است، داستان نصب دکلهای مخابراتی در محدوده کلوتها و تخریب بخشی از کلوتها بار دیگر در حال تکرار شدن است.
سال گذشته مخابرات دکلی را در کیلومتر 45 جاده شهداد - نهبندان نصب کرد که موجب تخریب بخشی از این منطقه و تاثیر منفی بر منظر کلوتها شد و طی هفته گذشته بار دیگر در کیلومتر 100 این محور بخشی از کلوتها به منظور نصب دکلی دیگر در حال تخریب است که طی پیگیری های خبرگزاری مهر مسئولان میراث فرهنگی اعلام کرده اند که صبح امروز گروهی از سوی میراث فرهنگی برای جلوگیری از تخریبها به منطقه اعزام شده اند اما گویی بخشی از کلوتها به منظور نصب دکل به وسیله ماشینهای سنگین تخریب شده است.
نگهبانان کویر نیاز به حفاظت دارند
کلوتها غولهای غظیم شنی در عمق کویر شهداد هستند که به طول 180 کیلومتر و عرض متوسط 50 کیلومتر به صورت کمربندی در حاشیه کویر لوت قرار گرفته اند و در مجاور آنها نیز رودخانه شور و منطقه گندم بریان قرار گرفته است که مجموعه بسیار زیبا و منحصر به فرد را ایجاد کرده است که در کمتر نقطه از جهان می توان یافت.
به دلیل رطوبت رودخانه شور و وجود شنهای کویر و وزش باد در عرض میلیونها سال سازه های زیبا از شن به طول چندین متر در این منطقه ایجاد شده است که مستشرقان از آن به عنوان شهر وهم و خیال و شهر جنیان یاد می کنند.
سازه هایی که طی میلیونها سال ایجاد می شوند و طی چند ساعت تخریب
این منطقه که یکی از ناب ترین مناطق روی زمین است در طول میلیونها سال ایجاد شده اند و حفاظت و نگهداری از آنها باید در اولویت برنامه ریزی مسئولان قرار گیرد اما متاسفانه به نظر می رسد که انجام طرحهای عمرانی و زیر بنایی در این منطقه بر حفظ این آثار زیبای طبیعی که نظر بسیاری از گردشگران دنیا را به خود جلب کرده است اولیت یافته است و رفته رفته شاهد تخریب این منطقه هستیم.
کلوتها متولی ندارند
کلوتها که از آنها به عنوان نگهبانان کویر یاد می شد امروز خود نیاز به نگهبان دارند اما نکته جالب توجه اینکه حفظ و نگهداری از این عارضه های طبیعی به دلیل اینکه متولی خاصی ندارند مغفول مانده است و در واقع به دلیل اینکه کلوتها ثبت ملی نشده اند میراث فرهنگی نیز هیچ ابزار قانونی برای حفاظت از کلوتها ندارد و هر گونه فعالیت عمرانی بدون دریافت مجوز از میراث فرهنگی انجام می شود که خود دلیل اصلی بروز خدشه در کویر لوت است.
بخشی از کلوتها با لودر صاف شده است
محمد جهانشاهی، عضو انجمن بین المللی اکوتوریسم در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر اظهارداشت: طی روزهای اخیر شاهد فعالیتهایی در خصوص نصب دکلی مخابراتی در کیلومتر صد جاده نهبندان هستیم و به همین دلیل بخشی از این کلوتها با لودر صاف شده است تا دکل بر روی آن بنا شود.
وی ادامه داد: توسعه زیر ساختها در این منطقه ضروری است اما باید حفظ کلوتها در منطقه در درجه اول اهمیت قرار گیرد و نباید به بهانه توسعه کلوتها را تخریب کرد.
وی گفت: شاید بگویند این بخش کوچکی از کلوتها است اما کسی می تواند ارزش این کلوتها را درک کنند که ارزش این کلوتها را بداند چون این عارضه های طبیعی در طول میلیونها سال بر اثر فرسایش ایجاد شده اند و نمی توان در عرض چند روز آنها را خراب کرد.
لزوم جلوگیری از ادامه تخریب در منطقه کلوتها
جهانشاهی گفت: هم اکنون در این منطقه فعالیت برای احداث دکل ادامه دارد و صبح امروز گروهی از میراث فرهنگی شهداد برای جلوگیری از ادامه تخریب اعزام شده اند و امیدواریم مذاکرات انها جواب بدهد و جلوی این کار گرفته شود.
وی گفت: می شد دکلی را با طول بیشتر در منطقه نصب کرد نه اینکه کلوت را برای نصب این دکل تخریب کرد.
وی با انتقاد به اینکه نگاه به مناطق بیابانی جدی نیست و بیشتر به بیابان به عنوان دردسر است و سعی نشده از کویر به عنوان مکانی برای گردشگری نگاه شود و این در شرایطی است که کویر شهداد از شرایط خاصی نیز در جهان برخوردار است که وجود همین کلوتها و منطقه گندم بریان یکی از مهمترین این دلایل است.
جهانشاهی با اشاره به افزایش رفت آمد به این منطقه بعد از احداث جاده نهبندان گفت: این جاده دقیقا از محلی گذشته که زیباترین منظره کلوتها را دارد و رفت و آمد ماشینها روی کلوتها تاثیر گذاشته و به وضوح می توان تاثیرات مخرب را بر کلوتها دید.
وی ادامه داد: پنج سال پیش اگر یک پوست شکلات در کویر این منطقه می دیدید به دلیل پاک بودن منطقه بسیار به چشم می آمد اما متاسفانه گردشگری غیر مسئولانه و عدم توجه برخی مسئولان به جایگاه کویر صدمه زده است.
وی گفت: جشنواره و برنامه های مختلف در این منطقه اجرا می شود که می گویند هدف معرفی کلوتها را دارد اما بعد از اتمام جشنواره ها بسیاری از زباله های به جای می ماند و در کویر رها می شود.
لزوم ثبت کلوتها به عنوان ژئوپارک
وی ادامه داد: هر سال دامنه تخریب کلوتها افزایش می یاد و جلوی این امر باید با برنامه ریزی گرفته شود.
وی خواستار ثبت کلوتها به عنوان ژئوپارک شد و گفت: برخی موانع از جمله هزینه بالای مطالعاتی تاکنون مانع از ثبت ملی کلوتها شده است اما این امر باید هر چه زودتر انجام شود تا میراث فرهنگی بتواند به لحاظ قانونی جلوی تخریبها را بگیرد.
دیدگاه تان را بنویسید