زنبورها جهان را چگونه می‌بینند؟

مهر: زنبورها در هنگام پرواز در میان گلها آنچه انسانها به صورت معمول می بینند را نخواهد دید این حشرات گلها را برجسته تر و بر روی زمینه ای تاریک تر می بینند و همچنین خطوط باند فرود فرابنفشی دارند که می تواند مسیر رسیدن به شهد گلها را به آنها نشان دهد. بعضی از عنکبوتها از این ویژگی برای فریب دادن زنبورها استفاده کرده و با ایجاد خطوط فرابنفش در میان تار خود زنبورها را به دام می اندازند. در صورتی که زنبور در برابر دام عنکبوت مقاومت کند، می تواند مسیر خود را به سوی خانه با استفاده از امواج نور قطبیده بیابد. تمامی این صحنه ها از میان پنجره نقطه نقطه و موزاییک مانند چشم زنبورها دیده می شوند که هر یک از این موزاییکها یکی از 5000 نقطه ای تشکیل دهنده یک تصویر را به وجود می آورند. تجسم این صحنه ها برای انسانها کاری بسیار دشوار است اما می توان نشانه هایی از آن را در شیوه دید افراد مبتلا به بیماری "آفاکیا" یافت، اختلالی که طی آن عدسی چشم انسان که جاذب نور فرابنفش است، در اثر جراحی یا حادثه برداشته شده یا آسیب می بیند. "بیل استارک" محقق بینایی حشرات در دانشگاه میسوری عدسی چشم چپ خود را در سن 10 سالگی از دست داده است، وی می گوید نور فرابنفش را به شکل نوعی نور آبی روشن می بیند، با این همه به دلیل اینکه دید چشم چپ او بسیار ضعیف است، وی نمی تواند نشانه های ظریف موجود بر روی گلها را مشاهده کند. با این همه به اعتقاد محققان در صورتی که دید چشم استارک نیز قوی بود وی قادر به مشاهده این نشانه های ظریف نبود زیرا زنبورها گیرنده های فرابنفش ویژه ای دارند که انسانها از آن محرومند، از این رو انسانها فرابنفش را با گیرنده های نور آبی مشاهده می کنند زیرا حساسیت گیرنده های آبی مقدار کوچکی از طیف فرابنفش را نیز پوشش می دهد. اما انسانها نمی توانند فرابنفش را به عنوان رنگی مجزا مشاهده کنند. پیچیدگی سیستم رنگی در بینایی زنبورها با دید انسان قابل مقایسه است زیرا زنبورها نیز مانند انسانها از سه گیرنده رنگی برخوردارند، فرابنفش، آبی و سبز. البته در مقابل انسانها از سه گیرنده قرمز، آبی و سبز برخوردارند. این به آن معنی است که تصاویر با رنگهای مصنوعی که در آنها رنگ قرمز فیلتر شده و فرابنفش به آن افزوده شده است می تواند حدودی از الگوی نشانه های فرابنفش که زنبورها قادر به مشاهده آنها هستند را در چشم انسان مرئی کند. زنبورها علاوه بر فرابنفش قادر به ردیابی نور قطبیده هستند. مولکولهای هوا در اتمسفر فوتونها را برای ایجاد الگویی از نور قطبیده که در اطراف خورشید شکل می گیرند، پراکنده می کند. این کار به زنبورها کمک می کند مسیر خود را متناسب با موقعیت خورشید بیابند حتی اگر آسمان ابری باشد. بر اساس گزارش نیوساینتیست، در صورتی که دید زنبورها از جهان هستی به نظر غیر عادی می آید، باید بدانید که این سیستم بینایی در مقابل سیستم بینایی برخی از حشرات و پرنده ها که از چهار، پنج و یا 6 گیرنده رنگی برخوردارند بسیار ساده به نظر خواهد آمد. برای چنین موجوداتی، جهان سه رنگ انسانها به بی روحی و کم رنگی تصاویر سیاه و سفید خواهد بود.