«فنگ‌شويی»؛ بت‌پرستی مدرن قرن بيست‌ويكم
در فنگ‌شويي در خصوص نشان دادن نحوه درست تقسيم انرژي از اين نمادها استفاده مي‌كنند كه عبارتند از: «اژدها» سمبل انرژي «ينگ» و نشانه عنصر چوب و فصل بهار است و انرژي آن در سمت شرق يا سمت راست بنا قرار مي‌گيرد.
شايد از هنگامي كه بشر در قرن 21 خود را از مباني اصيل الهي دور كرد و با پيشرفت روزافزون علم از معنويت فاصله گرفت و به مرز افسردگي رسيد؛ بر آن شد كه به دنبال معنويتي برود كه ساخته خود او باشد تا در پس آن، دنياي ايده‌آل را جست‌وجو كرده و به خوشبختي مورد انتظار خود دست يابد. به گزارش «فردا»به نقل از فارس، در محيط اطراف ما نيز گاهي شنيده ميشود كه برخي افراد به دنبال خوشبختي خيالي خود به سمت عرفان‌هاي خوش‌‌آب و رنگ اما پوچ كشيده مي‌شوند. «فنگ‌شويي» نيز يكي از مواردي است كه در ايران طي چندين سال فعاليت، توانسته علاقه‌مندان را به‌سوي خود جذب كند؛ اما اينكه صحت و سقم فنگ‌شويي تا چه ميزان است، بررسي بيشتري را مي‌طلبد كه در اين گزارش آن را پيگيري مي‌كنيم. * فنگ‌شويي؛ خرافه يا واقعيت؟ در تعريف فنگ‌شويي آورده‌اند: به معناي باد و آب است، يك فلسفه و فن باستاني در چين است و براي پيدا كردن دكوراسيون مناسب و چيدمان درست اشيا در ساختمان‌هاي مسكوني، تجاري، باغ و غيره استفاده ميشود تا بهترين اثر را بر سلامتي، شادي، موفقيت، هماهنگي و به طور كلي انرژي مثبت چي داشته باشد. مهم‌ترين چيزهايي كه بايد رعايت كرد، پرهيز از بي‌نظمي و هرگونه انباشتگي، استفاده از رنگ‌هاي مناسب، خطوط منحني، در نظر گرفتن جهت‌هاي مناسب است، البته امروزه به طور رسمي در چين آن را خرافات مي‌دانند.
هنگامي كه به برخي فروشگاهاي عرضه محصولات فنگ‌شويي مراجعه مي‌كنيم، با اين جملات روبه‌رو مي‌شويم: اين اجناس باعث آمدن بركت به خانه شما ميشود، اين نشان‌ها مي‌تواند، رابطه شما را با همسرتان بهتر كند، اين مجسمه شب‌ها روح خود را در اتاق به حركت در مي‌آورد و انرژي آن را عوض مي‌كند، اينكه چقدر يك مجسمه و يا نماد مي‌تواند، با خود اين ره‌آورد را به ارمغان بياورد، سوالي است كه شايد ذهن بسياري را با خود مشغول كرده است. براي بررسي اينكه چه مقدار از نشان‌ها و نمادهاي فنگ‌شويي در بازار وجود دارد، به برخي از فروشگاه‌هاي مجسمه‌فروشي سر مي‌زنيم.
خانم فروشنده‌اي كه سرتاسر مغازه‌اش با انواع و اقسام مجسمه پر شده است و در ميان آنها مجسمه بودا و قورباغه سهپا نيز به چشم مي‌خورد، در پاسخ به اين سؤال كه: "آيا مجسمه فنگ‌شويي را در مغازه داريد؟ "، با حالتي متعجبگونه بيان مي‌كند: فنگ‌شويي چيست؟ مرد جواني هم كه خبري از نمادهاي فنگ‌شويي در مغازه‌اش نيست، انگار براي نخستين بار اين واژه را مي‌شنود و مي‌پرسد: چهجور مجسمه‌اي است؟ بالاخره در يكي از نقاط شمالي شهر مغازه‌اي را يافتم كه به طور فروش عمده نشان‌ها و مجسمه‌هاي فنگ‌شويي را به فروش مي‌رساند. خانم م-ف درباره فعاليتش مي‌گويد: حدود 25 سال است كه در كار فروش وسايل فنگ‌شويي هستم و مردم به خوبي از اين نمادها استقبال مي‌كنند. بيشتر مشتري‌هايم را نيز خانم‌ها تشكيل مي‌دهند. وقتي از او درباره ميزان اعتقادش به فنگ‌شويي سؤال ميشود در پاسخ مي‌گويد: اعتقادي به فنگ‌شويي ندارم و خرافه‌اي بيش نيست! خانم ميانسالي به نام زهره ـ الف كه براي خريد در مغازه حضور داشت‌ـ نيز در پاسخ به اين پرسش كه چرا از مجسمه فنگ‌شويي استفاده مي‌كنيد، مي‌گويد: اصلاً نمي‌دانم فنگ‌شويي چيست، من فقط براي زيبايي اين مجسمه را خريده‌ام.
خانم ديگري كه كنجكاوانه به صحبت‌هاي ما گوش مي‌داد با شور و هيجان خاصي مي‌گويد: خانم! فنگ‌شويي حقيقت دارد، از زماني كه من دكوراسيون خانه‌ام تغييرات ايجاد كردم و از اين مجسمه‌ها استفاده كردم، زندگي‌ام از اين رو به آن رو شده‌است. از او پرسيدم با فنگ‌شويي كجا آشنا شديد و پاسخ داد: در كلاس يوگا! مربي در خصوص نقش فنگ‌شويي در تحول زندگي صحبت كرد و جزوه‌اي هم براي آشنايي بيشتر به ما داد. با دو نفر ديگر در خارج از مغازه درباره فنگ‌شويي سوال كردم، ابراز بي‌اطلاعي مي‌كردند.
* 60هزار تومان، هزينه دو روز كلاس آموزش فنگ‌شويي! براي كسب اطلاعات بيشتر در خصوص فعاليت‌هاي انجام شده به منظور ترويج فنگ‌شويي در جامعه ايراني با كلاس‌هاي آموزش «فنگ‌شويي» تماس مي‌گيرم؛ صدايي كه متعلق به يك خانم جوان است، گوشي را بر مي‌دارد و پس از اينكه مطمئن ميشود از سوي يك آشنا تماس گرفته‌ام، هزينه شركت در كلاس‌ها را 60 هزار تومان و به مدت دو روز اعلام مي‌كند. به مؤسسه ديگر كه زنگ مي‌زنم، منشي تا زماني كه خيالش از بابت معرف آسوده نمي‌شود، پاسخ نمي‌‌دهد. از او مي‌خواهم اندكي از فنگ‌شويي بگويد، منشي با كمي مكث مي‌گويد: «علمي است كه درباره چگونگي چيدمان لوازم منزل صحبت مي‌كند». منتظر ماندم بيشتر توضيح دهد، ولي انگار چيز بيشتري نمي‌دانست، از او درباره سطح علمي استاد پرسيدم، فوري جواب مي‌دهد: «استاد داراي مدرك دكتراي روانشناسي هستند البته در حال حاضر ايران نيستند!». اين درحالي است كه در سطح تهران و شهرستان‌ها كلاس‌هاي فنگ‌شويي در سطح گسترده برگزار ميشود و برخي از مسئولان برگزاري كلاس‌ها با اعلام اينكه داراي مجوز هستند، فقط از افرادي كه توسط آشناها معرفي شوند، ثبت‌نام مي‌كنند. اما به‌راستي در فنگ‌شويي چه چيزي مطرح است كه اينچنين افراد را مجذوب خود كرده؟ فروش انواع و اقسام نمادهاي آن در بازار، تشكيل كلاس‌ها و تبليغ فنگ‌شويي در موتورهاي جست‌وجو با 95هزار و 100 مورد، براي چيست؟ آيا به‌راستي مردم بهشت گمشده خويش را يافته‌اند؟ آيا دنبال منجي مي‌گردند؟
براي درك بهتر موضوع مناسب است با برخي از نمادهاي فنگ‌شويي آشنا شويم. * آشنايي با نمادهاي فنگ‌شويي در فنگ‌شويي در خصوص نشان دادن نحوه درست تقسيم انرژي از اين نمادها استفاده مي‌كنند كه عبارتند از: «اژدها» سمبل انرژي «ينگ» و نشانه عنصر چوب و فصل بهار است و انرژي آن در سمت شرق يا سمت راست بنا قرار مي‌گيرد. در مقابل اژدها، «ببر» داراي انرژي «يين» است و نشانه عنصر فلز. «لاك‌پشت» نيز نشان ثبات و استحكام قسمت پشتي زمين و بناست. «ققنوس سرخ» نيز در مقابل لاك‌پشت، حيواني افسانه‌اي بسيار فعال و هميشه در حال حركت و پرواز، به عنوان سمبل آسايش مادي در زندگي است. ديگر سمبل‌هاي فنگ‌شويي عبارتند از؛ درنا: سمبل عمر طولاني است، تصوير يا مجسمه آن در سمت غرب يا شرق قرار داده ميشود. اردك مندارين: نوعي اردك رسمي چيني است، اين اردك نشانه‌اي از شادي و خوشبختي در زندگي زناشويي است، نيروي «چي» ايجاد مي‌كند كه باعث ميشود زوجين از پس هر مشكلي بر بيايند. براي اين منظور بايد دو عدد اردك را در گوشه شمال غربي خانه قرار داد يا در دورترين قسمت راست سالن پذيرايي يا اتاق خواب تا «چي» ازدواج و عشق را فعال كند.
نماد دو ماهي: نشانه دور كردن نيروهاي شيطاني است و براي دفع بلا يا چشم زخم مورد استفاده قرار مي‌گيرد، معمولاً آن را مقابل در ورودي نصب مي‌كنند. نيلوفر آبي يا لتوس: گياه مقدس هندوهاست، اعتقاد بر اينكه داشتن آن در منزل بخت خوبي را به ارمغان مي‌آورد. گل صدتوماني يا پوني: نشانه اقبال بلند خصوصاً براي دختران دم بخت است. پرتقال: مركبات مخصوصاً پرتقال و ليمو سمبل طلا، پول و فراواني هستند. هلو: سمبل عمر طولاني و توام با سلامتي است. اركيده: سبل خوش‌اقبالي است. انار: نشانه فرزندان متعدد است. صدف مارپيچ: نشانه اقبال بلند در سفر است، آن را در اتاق نشيمن قرار مي‌دهند. خمره: به عنوان آرام كننده جريان چي در قسمت‌هاي مختلف به خصوص نزديك در ورودي استفاده ميشود. بادبزن: سمبل محافظت از خانه و دارايي است. وزغ سهپا: سمبل بركت و ثروت است.
كريستال كوارتز صورتي: بهترين سمبل عشق و ازدواج در فنگ‌شويي است. در ميان انواع نمادها با مجسمه‌هايي چون سكه‌هاي چيني، سگ‌هاي فو، بادزنگ، اژدر لاك‌پشت، چي لين (اژدر اسب)، پاگودا (برج دانش)، گاو آرزو، صدف حلزون، بوداي خندان، فيل، ماهي آروانا، كشتي بازرگانان، گلدان ثروت، نعل اسب، آينه جادو (پاكوا)، كدو قلياني، پي يائو، گره اسرار‌آميز و غيره روبه‌رو مي‌شويد. * فنگ‌شويي با شاخصه‌هاي علمي فاصله زيادي دارد اما آيا مجسمه‌هاي فنگ‌شويي واقعاً از پس انجام چنين كارهايي بر مي‌آيند؟ براي يافتن پاسخ اين پرسش با حجت‌الاسلام و‌المسلمين حميدرضا مظاهري‌سيف، رئيس مؤسسه بهداشت معنوي و مديرگروه اخلاق و عرفان پژوهشگاه باقرالعلوم عليه السّلام گفت‌وگو مي‌كنيم. وي مي‌گويد: «فنگ‌شويي» علم نيست، بلكه يك تطبيقي براي رويكردهاي جهان و پديده‌هايي كه در جهان و نحوه ارتباط‌‌شان با همديگر است، فنگ‌شويي تفسيري از جهان، زندگي و جايگاه انسان در عالم و بعد مادي را مدنظر قرار مي‌دهد و با قدمتي چندين هزار ساله جز باورهاي چيني است، لذا دين نيست. وي در خصوص اينكه بايد با بررسي علمي و تجربي صحت يا سقم فنگ‌شويي معلوم شود، بيان مي‌كند: در گام اول اگر اين كاربري و توصيه‌هاي عملي تأييد شد، در گام دوم آن بايد ديد تفاسيري كه از آن ارائه ميشود، صحيح است يا نه، هرچند كه تاكنون از نظر علمي فنگ‌شويي ثابت نشده است. رئيس مؤسسه بهداشت معنوي با اخطار اينكه اگر در معرفي معارف اصيل اسلام زودتر اقدام نشوند، ناخودآگاه موارد دروغين جاي آن را پر مي‌كند، ادامه مي‌دهد: در اينجاست كه نياز به وحي و معصوم احساس ميشود و هنگامي كه گفته شود به سرچشمه علم الهي متصل است، مردم به راحتي آن را مي‌پذيرند، لذا اينكه فنگ‌شويي از خلال سال‌هاي گذشته به ما رسيده و اينكه چقدر تغيير و تحريف كرده، نمي‌شود به‌آن اعتماد كرد، اما چون نيازي را پاسخ مي‌دهد، مردم از آن استقبال مي‌كنند. * فنگ‌شويي درصدد تكرار باورهاي اسلامي در قالب ديگري است «مجيد ابهري» عضو هيئت علمي دانشگاه شهيد بهشتي و پژوهشگر آسيب‌هاي اجتماعي در پاسخ به اينكه از منظر اسلامي بايد چه رويكردي به فنگ‌شويي داشت، بيان مي‌دارد: آثار مثبت محيط منظم، پاك و شاد بر روحيه انسان و رشد تعالي رفتار وي غيرقابل انكار است، با توجه به اينكه مكتب اسلام قبل از بروز پديده فنگ‌شويي تاكيدات مكرري بر پاك بودن محيط زندگي، تنوع آن، ساده‌زيستي و رعايت تعادل چيدمان در زندگي دستورات مؤكدي داشته و بر اساس فلسفه موجود در باور ما «دل هر ذره را كه بشكافي، آفتابيش در ميان بيني» تمام ذرات حيات به تعالي و تكامل در حركت هستند. وي تبليغ فنگ‌شويي به عنوان تاثير مثبت بر خوشحالي و يا غم افراد را مسئله جديدي نمي‌داند و مي‌گويد: در واقع تكرار باورهاي اسلامي در لباس و قالب ديگري است، شاد بودن محيط خانه در پاك بودن و ساده بودن زندگي است، ابزارهاي تكنولوژي جز هزينه و زيان‌هاي متعدد بر اعصاب و جسم نتيجه ديگري ندارد، اخيراً زيان‌هاي امواج مايكروويو و رايانه كشف شده است، بنابراين بعضي از افراد تصور مي‌كنند، فنگ‌شويي يك مكتب جديد است، در حالي كه پاك نگه داشتن محيط زندگي و تغييرات چيدماني در آنها استفاده از ابزار و وسايلي كه نياز واقعي به آنها وجود دارد، خودداري از خريد و نگهداري از وسايلي كه مازاد و احتياج است، يك‌هزار سال پيش توسط ائمه عليهم‌السلام مورد تاكيد قرار گرفته است. اين پژوهشگر آسيب‌هاي اجتماعي در خصوص تأثير سمبل‌هاي فنگ‌شويي در افراد مي‌گويد: از نظر آسيب‌شناسي رفتاري، استفاده از مجسمه‌هاي زشت و بدشكل در ضمير ناخودآگاه افراد اثر منفي گذاشته و حتي ممكن است باعث شباهت جنين انسان به آنها شود، بنابراين استفاده از اين‌گونه اشيا يعني مجسمه «سر سگ»، «قورباغه» يا «موش» در محيط خانه فقط باعث اضطراب و دلهره كودكان ميشود و هيچ نفع ديگري ندارد. عضو هيئت علمي دانشگاه شهيد بهشتي علت پناه‌آوردن برخي از مردم به فنگ‌شويي را چنين بيان مي‌كند: دور شدن از باورهاي اصيل باعث پناه‌بردن به اين گونه طلسم‌ها و خرافه‌ها ميشود، مثل مهره خوشبختي، مجسمه گشايش بخت و يا عروسك آورنده خواستگار! اين گونه باورها صدها سال است كه در جوامع منزوي شده است، نمي دانم چرا امروز عده‌اي تلاش مي‌كنند، دوباره جوانان ما را با اين گونه ابزار مشغول كنند؟! اين بخشي از ناتوي فرهنگي است كه مي‌خواهد بين باورهاي اصيل اسلامي و جوانان فاصله ايجاد كنند. * فنگ‌شويي نوعي از بت‌پرستي مدرن است سيدكاظم موسوي، مدير مؤسسه مطالعاتي روشنگر با اشاره به اينكه فنگ‌شويي از بطن اعتقادي بودا نشأت گرفته و نگاه الوهيتي ندارد، بيان مي‌دارد: در واقع فنگ‌شويي بت‌پرستي مدرن است. در فنگ‌شويي ساده‌زيستي تبليغ ميشود، در حالي كه اسلام به ساده زيستي به عنوان اصلي اساسي نگاه كرده است، به طوري كه ساده‌زيستي در سيره عملي رسول اكرم صلي‌الله عليه و‌آله و‌سلم و ائمه عليهم‌السلام، به طور نمونه در ساده غذا خوردن، ساده لباس پوشيدن، ساده معاشرت كردن با مردم به وضوح ديده ميشود. وي فنگ‌شويي را وصله ناچسب مي‌داند و مي‌گويد: جريان فنگ‌شويي يك نوع تضاد با اسلام دارد، بنابراين محققان و انديشمندان حوزوي و دانشگاهي بايد در خصوص عوامل انحرافي، آگاهي لازم را به مردم بدهند و در تعامل با مردم كوشا باشند و با بيان زيبايي‌ها همراه با آيات قرآن و روايات، اسلام ناب محمدي را به مردم بيشتر بشناسند و جامعه را در برابر ناتوي فرهنگي واكسينه كنند. * ضرورت تقويت توكل به خدا و توسل به ائمه اطهار(ع) توجه به اين نكته كه فنگ‌شويي آرام آرام در محيط اجتماعي و اعتقادي مردم دام مي‌گستراند و محققان ديني بايد با معرفي صحيح آن به مردم در پيشگيري هر چه بيشتر آن كوشا باشند، چرا كه فراروي فنگ‌شويي چيزي جز فاصله گرفتن انسان از مبدأ هستي و كم‌شدن توكل در زندگي به چشم نمي‌خورد. انساني كه از صبح تا شب خود را اسير چندين نماد فلزي و چوبي و سنگي كند، چه رهاوردي را براي خود به ارمغان خواهد آورد؟ به راستي انسان مسلمان، پرودگار عالم را در كجاي قلب خويش جاي داده است؟! بياييم با دوري از شرك ظاهري و خفي، با تقويت توكل و توسل خويش به خداوند متعال و ائمه معصومين عليهم‌السلام ـ‌كه رابطه فيض الهي هستند‌ـ معناي صحيح زندگي را درك كنيم و با افزايش رابطه خود با خالق هستي، دنيا را به خاطر او به تسخير درآوريم.
دیدگاه تان را بنویسید