افسردگي، عامل خريد گردشگران ايراني

ميراث‌فرهنگي: شايد مهمترين گلايه تورگردانان و راهنمايان سفر، از گردشگران ايراني تمايل بيش از اندازه اين دسته از گردشگران به خريد و بازار گردي باشد. عادتي که در ميان گردشگران ديگر کشورها کمتر ديده مي‌شود. ايرانيان علاقه بيش‌از اندازه‌اي به خريد کالاهايي دارند که کمتر جنبه کاربردي دارد يا نياز مبرم به آن ندارند. روزهاي آخر سال که مي‌رسد، بازارها و مراکز خريد، شاهد انبوه مردان و زناني است که براي خريد لباس و کيف و کفش و مواد خوراکي به آنجا رفته‌اند. حالا چند درصد اين افراد به آنچه مي‌خرند، نياز مبرم دارند و کالاي مورد نظر خود را تنها از بازار مي‌توانسته‌اند تهيه کنند، بماند اما اين علاقه تمام ناشدني در سفر و تفريح هم گريبان ايرانيان را گرفته و آنها را از ديدن جاذبه‌هاي مقصد سفر محروم مي‌کند. فريد براتي سده، روانپزشک و استاد دانشگاه براين باور است که ايرانيان مردم ناشادي هستند و اين اندوه و افسردگي، موجب مي‌شود به خريد روي آورند. از اين‌روست که تقريبا هيچ ملتي، به اندازه ايراني‌ها خريد نمي‌کنند و خواهان رفتن به مراکز خريد نيستند. به گفته اين روانپزشک، مردم با خريدکردن در مرحله اختيار و انتخاب قرار مي‌گيرند به اين معني که در نخستين گام، مختارند خريد بکنند يا نکنند؛ چنانچه تصميم به خريد بگيرند، حق انتخاب با آنهاست و مي‌توانند از ميان گزينه‌هاي متفاوت، يکي را برگزينند و اين، حق کمي نيست؛ حقي است که در بسياري موارد به رسميت شناخته نمي‌شود. براتي سده، فخرفروشي و نشان دادن امکان مالي خود به ديگران را يکي ديگر از دلايل خريد بي‌رويه ايرانيان مي‌داند و مي‌گويد: بعضي خريد مي‌کنند تا با مد روز هماهنگ شوند و به دوستان و بستگان خود بگويند که به فلان کشور سفر کرده‌اند يا امکان مالي اين را داشته‌اند که فلان جواهر يا مبلمان را تهيه کنند. بعضي هم به سفر مي‌روند و چون دلشان نمي‌خواهد از قافله، عقب بمانند به خريد چيزهايي رو مي‌آورند که به آن نياز ندارند اما چون خاله يا عمه خريده‌اند آنها هم بايد همان چيز را داشته باشند اما همه اين موارد از اعتماد به‌نفس پايين اين افراد و نوع تفکرشان، سرچشمه مي‌گيرد. انساني که خوش فکر است نيازي ندارد که خود را با ديگران بسنجد. مديرکل دفتر امور زنان و خانواده سازمان بهزيستي، با اشاره به اين‌که علت اصلي خريد بي‌رويه ايرانيان، ناشادي و بالارفتن ميزان اضطراب و افسردگي در آنهاست، بيان مي‌کند: ميزان اضطراب و افسردگي، نه تنها در ايران که در همه‌جاي جهان، افزايش يافته است از اين‌رو قرن گذشته را قرن اضطراب و قرن حاضر را قرن افسردگي دانسته‌اند اما در شرايط کنوني، تعداد افراد مضطرب و افسرده در ايران، بيش از معيارهاي جهاني است. در جامعه ما هيچ نظريه‌اي براي شادي وجود ندارد. مردم، تجربه شادي دسته جمعي ندارند. ياد گرفته‌اند در غم‌ها شريک يکديگر باشند نه در شادي‌ها. وضع اقتصادي و شرايط اجتماعي و بيکاري هم، مزيد بر علتند از اين‌رو بعضي افراد با خريدکردن درپي تخليه رواني خود هستند.