خواب‌آلودگی‌های مشكل‌آفرين وقت ناهار

روزنامه ایران: احساس خواب‌آلودگي پس از مصرف غذا، طبيعي نيست. بسياري از مردم پس از صرف ناهار يا شام احساس كسالت داشته و تصور مي‌كنند با چرت‌هاي چنددقيقه‌اي، دوباره سرحال خواهند شد در حالي كه در اين زمان، بدن كالري دريافت كرده و بالطبع بايد انرژي زيادي براي فعاليت توليد كند. پس در صورت وجود چنين شرايطي بايد علت را جويا شد. احساس خواب‌آلودگي نشانه‌اي از نياز بدن به استراحت است اما هنگامي كه اين مسئله همواره پس از صرف غذا به‌وجود مي‌آيد، سه عارضه اهميت بيشتري پيدا مي‌كند. نقص آنزيمي آنزيم‌ها در بدن به عنوان كارگر عمل مي‌كنند و همانگونه كه كارگران يك ساختمان در ساخت و روي هم قرار دادن اجزاي يك خانه، نقش مهمي ايفا مي‌كنند، آنزيم‌ها نيز در هضم و جذب موادغذايي نقش مؤثري دارند. اين مواد آلي، باعث شكسته شدن غذاي مصرف شده به واحدهاي كوچك‌تر شده تا جذب به شكل ساده‌تر انجام گيرد. در حال حاضر، سه نوع آنزيم براي هضم موادغذايي ضروري شناخته شده است. نخست، آنزيم‌هاي گوارشي كه توسط غدد بزاقي، معده، پانكراس، غدد مترشحه داخلي و روده كوچك توليد مي‌شود. دوم، آنزيم‌هايي كه در موادغذايي خام وجود دارد و سوم، آنزيم هاي متابوليك كه به عنوان تجزيه‌كننده عمل كرده و مسئول توليد انرژي و دفع سموم از بدن است. همزمان با مصرف غذا، آنزيم‌هاي موجود در بدن بشدت به فعاليت افتاده تا موادغذايي دريافت شده را هضم كنند. بنابراين ممكن است بدن احساس تحليل رفتگي و خستگي كند اما در عوض انرژي زيادي كسب كرده است. تحقيقات بسيار حاكي از آن است، افرادي كه داراي كمبود هر كدام از سه نوع آنزيم ذكر شده باشند، قادر به توليد انرژي از غذاي مصرفي خود نبوده و علاوه بر اختلال در جذب موادغذايي، پس از صرف غذا، احساس خواب‌آلودگي دارند. تركيب غذايي هضم بسياري موادغذايي در بدن نيازمند وجود آنزيم‌هاي خاصي است. به عنوان مثال آنزيم پروتئاز براي هضم پروتئين، آميلاز براي كربوهيدرات و ليپاز براي هضم چربي‌ها ضروري است. هنگامي كه فردي پروتئين و كربوهيدرات را در يك زمان مصرف مي‌كند ممكن است ناسازگاري بين آنزيم‌هاي هضم‌كننده آن يعني پروتئاز و آميلاز به‌وجود آيد. بر اين اساس، متخصصان توصيه مي‌كنند تركيب غذايي مورد استفاده در هر وعده بايد مورد توجه بيشتري قرار گيرد. به توصيه متخصصان، بهتر است موادغذايي غني از پروتئين همراه با سبزيجات نشاسته اي مانند سيب‌زميني يا هويج مصرف نشود و همچنين موادغذايي حاوي كربوهيدرات با سبزيجات، حبوبات و ميوه مورد استفاده قرار گيرد تا علاوه بر توليد انرژي بيشتر، احساس كسالت كمتري پس از وعده‌هاي غذايي به‌وجود آيد. ضمن اينكه مصرف مقادير ميوه و سبزيجات خام يا بخارپز كنار غذا به تأمين آنزيم‌هاي مورد نياز بدن كمك مي‌كند. تأثير نوعي سلول عصبي در مطالعات گوناگون عملكرد غيرطبيعي سلول‌هاي عصبي مربوط به خواب، عمده‌ترين دليل احساس خواب‌آلودگي پس از مصرف غذا شناخته شده است. اين سلول‌ها كه در بخش هيپوتالاموس مغز قرار گرفته‌اند بسياري از فرآيندهاي مغز مانند ترشح هورمون‌ها را تنظيم مي‌كنند. پژوهش‌هاي مختلف حاكي از آن است در برخي موارد، پس از افزايش قندخون، به دنبال مصرف غذا سلول‌هاي عصبي مربوط به خواب عملكرد بهينه خود را از دست داده و در فرآيندهايي كه مسئول بيدار و هوشيار نگه داشتن انسان هستند اختلال ايجاد كرده و در نهايت فرد احساس خواب‌آلودگي مي‌كند.