معاهده ترکمانچای‌گونه در قلب تهران +سند

خبرگزاری فارس: یک عرصه 270 هکتاری یا به قول رئیس سازمان محیط زیست 180 هکتاری در قلب یکی از گران‌قیمت‌ترین نقاط غرب تهران قرارگرفته و بیش از 4 دهه تلاش شده بود مانند دیگر نقاط تهران تبدیل پارک مصنوعی و دست کاشت نشود و عنوان پارک طبیعت یا همان اکو پارک را بدون هیچ اقدام مؤثری به یدک می‌کشید به ثمن بخس به شهرداری تهران واگذار شد.

ساخت اکو پارک یا همان پارک طبیعت پردیسان یکی از نخستین تصمیمات سازمان نوپای محیط‌ زیست در دهه 50 شمسی بود که هرچند ایجاد این پارک با ایده جمع‌آوری گونه‌های گیاهی و جانوری سراسر جهان بلندپروازانه بود و این ایده همانند سازمان نوپا و مترقی محیط زیست جدی گرفته نشد.

سال‌ها گذشت و ایده ایجاد اکو پارک جهانی به اکو پارکی ملی شامل گونه‌های طبیعی ایران تنزل پیدا کرد، اما پس از گذشت نزدیک 4 دهه از طرح این ایده، عیسی کلانتری رئیس جدید سازمان محیط زیست به‌صراحت اعلام کرد: ما نه توان مالی نگه‌داری این پارک که به قول خودش باقیمانده ریه تهران است را داریم و نه توانایی ساخت یک اکو پارک که حتی بتواند گونه‌های بومی ایران را برای مردم به نمایش بگذارد.

گویی پس از گذشت 43 سال هنوز نه سازمان محیط زیست با بودجه نحیف صد و اندی میلیاردی‌اش از سوی دولت جدی گرفته می‌شود و نه‌ تنها عرصه طبیعی باقیمانده شهر تهران توان مقاومت در مقابل ولع ساخت‌وساز سیمانی شهرداری را دارد.

محمدجواد محمدی زاده رئیس سازمان محیط زیست در دولت دهم که تصمیماتش همواره مورد انتقاد معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست در دولت‌های هشتم، نهم و یازدهم بود، در سال 1389 تصمیمی مشابه به عیسی کلانتری گرفت و اعلام کرد تصمیم دارد تصدی‌گری این پارک را به پیمانکاران بسپارد تا در این عرصه یک اکو پارک احداث کنند، تصمیم جسورانه ساخت اکو پارک از سوی محمدی زاده هم ازنظر ابتکار که آن روزها در شورای شهر تهران بود، مخرب آمد و با ایجاد یک موج رسانه‌ای مانع اجرای این طرح شد.

پس از روی کار آمدن دوباره ابتکار در سازمان محیط زیست و حضور محمدباقر قالیباف در شهرداری تهران بارها پیشنهاد بهسازی فضای سبز پردیسان به سازمان محیط زیست داده شد، قالیباف می‌گفت نگهداشت پارک را به ما بسپارند و مدیریت پارک با خود محیط زیست باشد ولی ابتکار با نگاه سیاسی به موضوع، مانع اجرای این پیشنهاد شد.

4 سال دیگر پردیسان به روند بیابانی شدنش ادامه داد و این عرصه بدون داشتن نور شبانگاهی و امکانات که به‌تازگی یکی از نگرانی‌های عیسی کلانتری شده است رها شد.

اما باروی کار آمدن عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست، با سرعت وصف‌ناشدنی یک‌ماهه توافقنامه علمی و مدیریتی بهسازی پارک پردیسان با شهردار جدید و هم‌حزبی رئیس سازمان محیط‌ زیست تنظیم و امضاء شد.

در بند هفتم ماده یک این توافقنامه آمده است: سازمان محیط زیست حق واگذاری تمام یا قسمتی از بوستان (پارک پردیسان) را به غیر، اعم از هر شخص حقیقی و حقوقی و نهاد و سازمان دولتی و غیردولتی در طول مدت 15 سال از خود سلب کرده است. آیا این بند توافقنامه بوی واگذاری نمی‌دهد؟

در ماده چهارم در خصوص تعهدات سازمان حفاظت محیط زیست آمده است کلیه اسناد طرح جامع پارک پردیسان و کلیه تجهیزات مربوطه به‌استثنای اماکن و ابنیه سازمان محیط‌ زیست در اختیار شهرداری تهران قرار می‌گیرد.

آیا قرار گرفتن عرصه دولتی در اختیار یک‌نهاد عمومی ازلحاظ حقوقی و امنیتی ایجاد مشکل نخواهد کرد؟ البته ماده ششم این توافقنامه به واگذاری عجولانه شبه ترکمنچای عرصه جذاب پردیسان به شهردار جدید تهران تلنگری زده و گفته است: اجرای این تفاهم‌نامه هیچ‌گونه حقی را برای مالکیت ایجاد نمی‌کند.

هرچند به مدت 15 سال تمامی 180 هکتار عرصه پردیسان در اختیار شهرداری قرار می‌گیرد و معلوم نیست منظور از مالکیت دقیقاً کدام عرصه است.

باید شاکر بود که این توافقنامه چوب حراج را به ساختمان و موزه سازمان محیط زیست نزده است و مالکیت آن همچنان در اختیار محیط زیست است.