خانه‌های تاریخی را به شهرداری معرفی کنید

سرویس اجتماعی فردا: بیش از ۳۸۴ خانه و محدوده ثبت شده تاریخی در شهر تهران وجود دارد. بسیاری از این خانه‌های قدیمی از آنجا که در اختیار مالکان خصوصی بوده‌اند، طی سال‌های متمادی به فراموشی سپرده شده و رو به تخریب گذاشته‌اند. اما طی یک دهه گذشته شهرداری تهران با تملک بیش از ۵۰ خانه قدیمی گامی مهم در جهت نوسازی و بازسازی این خانه‌های قدیمی برداشته‌است. حالا سامانه «ثابا» به‌منظور ثبت عمارت‌های قدیمی در شهرداری تهران راه‌اندازی شده تا هر چه بیشتر این خانه‌های قدیمی که سرشار از خاطرات است، در حافظه شهر باقی بماند. خانه‌های تاریخی تهران طی یک دهه گذشته، جلوه‌ای تازه به پایتخت داده‌است. شهرداری تهران با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری طی سال‌های گذشته توانست تعداد زیادی از خانه‌های قدیمی تهران را تملک کند و آن‌ها را به هیأت یک بنای ارزشمند تاریخی درآورد؛ بناهایی که امروزه میزبان شهروندان تهرانی است و فضای کهن و قدیمی تهران را زنده می‌کند؛ از خانه جلال آل‌احمد گرفته تا خانه پروین اعتصامی؛ خانه اتحادیه تا خانه تاریخی شهید مدرس. این خانه‌ها و عمارت‌های قدیمی در طول یک دهه گذشته، بیش از پیش مورد توجه مدیریت شهری قرار گرفته تا خون تاریخ در رگ‌های این شهر فرتوت در جریان باشد و تهران هویت گذشته‌اش را بازیابد. شهرداری تهران به‌منظور حفظ و صیانت از خانه‌های تاریخی و همچنین جمع‌آوری اطلاعات آنها، سامانه ثابا را طراحی و راه‌اندازی کرده‌است. سامانه ثابا به‌عنوان نخستین درگاه و آغاز فرایندی «جهادی - مردمی» به‌منظور شناسایی گسترده بافت‌های ارزشمند تاریخی و میراثی از طریق جمع‌آوری اطلاعات از تشکل‌ها، شهروندان و متخصصان جامعه و تعامل با مدیریت شهری است. مدیر بافت و بناهای تاریخی معاونت شهرسازی و معماری گفت: سامانه ثابا (ثبت اطلاعات بناهای ارزشمند) به‌عنوان بانک اطلاعاتی جامع ابنیه باارزش پایتخت، با ثبت اطلاعات، اسناد و مدارک و مکتوب‌سازی اطلاعات شفاهی سازه‌ها و ساختمان‌های دارای معماری تاریخی و فاخر، طی سال ۱۳۹۵ طراحی و در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۶ رونمایی شد و طی بخشنامه‌ای به کلیه مناطق شهرداری تهران ابلاغ شد تا حساسیت لازم را نسبت به حفظ، ثبت و ضبط بناهای تاریخی با ارزش به عمل آورند. محمدباقر خسروی در این‌باره گفت: برای سامانه ثابا دو سطح اجرایی تعریف شده است که در سطح اول امکان تعامل با شهروندان برای اعلام هشدار درخصوص بناهای در معرض تخریب و در سطح دوم امکان جست‌وجو و تکمیل داده‌های بناهای ارزشمند پیش‌بینی شده است که این امکان را فراهم آورده که با جانمایی بنای مورد نظر در نقشه و تطبیق آدرس آن و انتخاب هشدار از فهرست موجود و ارزشیابی اثر مبتنی بر دسته‌بندی‌ها و سطح اطلاعات بارگذاری شده، مسئولان را از خطر موجود آگاه کند. حفظ محدوده تاریخی مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران پیش‌تر از ساماندهی بافت‌های فرسوده که میزبان آثار ارزشمند تاریخی هستند، خبر داده بود.

عبادالله فتح‌اللهی در این‌باره گفته بود: ساماندهی و بهسازی و نوسازی این بافت‌ها می‌تواند علاوه بر حفظ هویت شهری، باعث رونق صنعت گردشگری شود و به همین دلیل بافت تاریخی تهران همواره با حساسیت ویژه مورد توجه است. به گفته فتح‌اللهی، منطقه ۱۲ که شرایط ویژه تاریخی دارد، به ۳ زون تاریخی و شمالی و جنوبی تقسیم شده‌است. در زون تاریخی این منطقه که شامل حصار صفوی و بخشی از حصار ناصری است، شهرداری تهران برای نوسازی آن با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هماهنگی‌های لازم انجام داده و بسته‌ای متناسب با شرایط آن منطقه درنظر گرفته‌است. سامانه ثابا نیز در گام اول متکی بر شناسایی مردمی و بازدید‌های میدانی و استعلامات اقدامات تکمیلی ثبت خانه‌های تاریخی تهران است. خسروی، مدیر بافت و بنای تاریخی معاونت شهرسازی و معماری معتقد است که توجه به نقش و حضور شهروندان به‌عنوان صاحبان اصلی این ابنیه موجب استمرار در حفاظت از بافت‌های تاریخی خواهد‌شد. سامانه‌ای مردمی هم‌اکنون کار بازسازی بسیاری از خانه‌های تاریخی تهران توسط مدیریت شهری در دست اجراست. خانه اتحادیه یکی از آنهاست. این خانه تاریخی که از خانه‌های تاریخی ارزشمند پایتخت است، از سال ۹۴ به تملک شهرداری تهران درآمد و کار بازسازی آن نیز آغاز شد. در کنار آن، خانه تیمورتاش نیز به تملک شهرداری تهران درآمد و قرار است این خانه به‌عنوان موزه جنگ به بهره‌برداری برسد. مدیر بافت و بناهای تاریخی معاونت شهرسازی و معماری با اشاره به گسترش شهرنشینی و تحولات ساختاری در بافت شهری اظهار کرد: با گذر زمان و با تکمیل اطلاعات، سامانه ثابا قادر خواهد بود نقشه و موقعیت مکانی بافت‌های تاریخی و باارزش را نیز تهیه کند و در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌های کلی همچون اجرای طرح جامع و تفصیلی. حفاظت از این بافت‌ها را در محدوده‌های خاص و مشخص مورد توجه قرار دهد. وی از تمام متخصصان مربوطه به‌عنوان گروه‌های دوستدار بناهای باارزش شهر تهران و همچنین تمامی شهروندانی که دغدغه حفظ میراث معماری و صیانت از ابنیه ارزشمند شهر و حریم آن را دارند، دعوت کرد تا شهرداری تهران را برای تشکیل بانک اطلاعات بناهای ارزشمند و بناهای در معرض تخریب یاری کنند. سامانه ثابا از طریق آدرس اینترنتی saba.tehran.ir قابل دسترسی است.