چاره‌ای جز به رسمیت شناختن چهارشنبه‌سوری نداریم/ مقصر آسیپ‌پذیری پلاسکو مالک، کاسبان و وزارت کار است

به بهانه‌ی چهارشنبه‌سوری و برای شنیدن از توصیه‌های ایمنی خرد و کلان یک متخصص، به سراغ مهندس پرویز یاراحمدی رئیس کارگروه مشورتی ایمنی و آتش‌نشانی شورای شهر رفتیم. وی کارشناسی‌ارشد مهندسی صنایع دارد و ۳۲ سال در آتش‌نشانی تهران خدمت کرده است و ۹ سال آتش‌نشان عملیاتی، ۵سال معاون پیشگیری و ۷سال معاون آموزش این سازمان بوده است. همچنین از طرف وزارت کشور مدیر پروژه تدوین پیش‌نویس قانون جدید آتش‌نشانی کشوری بوده است. فردا: جناب مهندس، شما سالها معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی بوده‌اید و خصوصا به دلیل اینکه امشب چهارشنبه سوری را در پیش داریم سوالم را از این زاویه می‌پرسم؛ چه توصیه‌ای برای کاهش خطرات امروز برای مردم دارید؟ واقعیت این است که وقتی موضوعی با این ابعاد و وسعت شهر را تهدید می‌کند نمی‌توان حل آن را فقط با مخاطب قرار دادن مردم حل کرد و عزم نهادی و گسترده می‌خواهد. برای کنترل خطرات این جشن ملی تنها را به رسمیت شناختن آن است. اگر بخواهم به مردم و خصوصا اولیای خانواده‌ها نیزتوصیه‌ای کنم از همین زاویه عرض می‌کنم که خانواده‌ها این جشن و حضور در کنار فرزندانشان را بپذیرند، اینکه خانواده با هم در این جشن حضور داشته باشند امکان وقوع رفتارهای پرخطر را کمتر می‌کند. حاکمیت شهری هم به عنوان ارشد خانواده‌ای بزرگ شهر، اگر قصد کاهش خطرات را داشته باشد راهی جز این رویکرد ندارد. فردا: از حاکمیت شهری چه توقعی باید داشت؟ این پیشنهاد را بارها در دوره مسوولیت طرح کردم که مدیریت شهری باید با رسمیت دادن به این جشن خود در برگزاری آن نقش ایفا کند. گام اصلی این است که با برگزاری آتش‌بازی‌ها کنترل‌شده و جذاب در میادین بخش عمده‌ای از این انرژی و تمایل عمومی را هدایت کند. مردم قطعا آتش بازی‌ها و شادی‌های طراحی شده را به آتش‌بازی‌های کوچک ولی خطرناک و البته حضور در محیط کنترل نشده‌ای که هر آن نارنجک یا ترقه‌ای منفجر می‌شود ترجیح خواهند داد. حتی حضور سازمان آتش‌نشانی در فرایند توزیع محصولات آتش‌بازی، دستکم به عنوان نهاد ناظر و فیلتر کننده ضروری است. فردا: این مطالبه بارها مطرح شده است پس چرا این اتفاق نمی‌افتد؟ چرا به طور مقطعی اتفاق افتاده ولی به دلیل مشکلات نهاد مجری و سیاست‌گذار ایمنی در شهرها و خصوصا تهران تبدیل به یک رویه نشده است. اطفا و مدیریت ایمنی شهر یک تخصص است که بازه گسترده‌ای از کنترل صنایع، ابنیه، کالاهای خطرناک تا اطفای حریق‌های متنوع را شامل می‌شود. این تخصص و تجربه مدیریتی باید در یک نهاد انباشته و تکامل پیدا کند. اما بر خلاف این نیاز منطقی همیشه مدیریت سازمان ایمنی شهر از خارج از این صنف یا تخصص انتخاب شده و مدام هم تغییر می‌کند. نظامیان، پزشکان یا روحانیون هیچگاه نمی‌پذیرند یک خارج صنف یا آتش‌نشان مسوولیت ارشد نهاد صنفی تخصصی‌شان را داشته باشد اما عملا خود این مسوولیت را بر مسند نهاد ایمنی شهر می‌پذیرند. در شورای شهر که نهاد سیاست‌گذار شهری است هم هرچند کمیسیون‌های تخصصی چون خدمات شهری را داریم ولی عملا چون نماینده‌های حاضر تخصص و تجربه‌ی مربوط به رشته‌های زیرمجموعه خدمات شهری را ندارند عملا در این موقعیت هم اگر اتفاق اشتباهی رخ ندهد اتفاق مثبت خاصی هم نیافتاده است. برای نمونه سالهاست بر اساس برنامه‌هایشان پنج‌ساله تهران باید طرح جامع ایمنی شهر تصویب شود ولی تا زمان وقوع حادثه‌ی پلاسکو خبری از آن نمی‌شنویم. فردا: به پلاسکو اشاره کردید؛ اتفاقا دیروز کارگران یک دکان به عنوان عاملان آتش‌سوزی شد معرفی شدند.

من این موضوع را همان روز واقعه هم در مصاحبه‌ای طرح کردم و از من گلایه شد که چرا تقصیری برای سازمان آتش‌نشانی و شهرداری قائل نشدم. می‌خواهم اینجا مبسوط‌تر توضیح دهم و تصریح کنم که سازمان آتش‌نشانی در مقام نظارت برای این ساختمان ویژه مسوولیتش را انجام داده و در عملیات هم تیم حاضر با ایثارگری عمل کرده است. اینکه ما به بضاعت کم این سازمان به نسبت کل شهر تهران و بحران‌های بزرگ و همچین ضعف مدیریتی این سازمان نقد داریم قابل تعمیم به این واقعه و این یک ساختمان نیست. در این مورد خاص هم در نظارت و هم در عملیات و امکانات حاضر عملکرد نیروهای آتش‌نشانی خوب بود.