مثلث مرگ در تصادفات رانندگی؛ جاده ، راننده و خودرو

روزنامه ایران: «در یک دهه گذشته، بیش از 280 هزار نفر بر اثر تصادفات‌ جاده‌ای جان باخته‌اند.» این خبر را دو روز پیش رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا در یک نشست خبری اعلام کرده بود. آماری که البته نشان می‌داد، «شهریور سال گذشته با فوت هزار و 700 نفر از هموطنانمان رکورد دار ماه‌های دیگر سال شده و ثبت فوت 16 هزار و 500 نفر در سال 94(اگرچه کمترازسال‌های قبل)، اما رکورد نفسگیری را برای همان سال به جا گذاشته است. رکوردی که در واقع نشان می‌دهد روزانه 45 نفر ایرانی، جانشان را براحتی میان آهن پاره‌های سنگین و درهم تنیده خودروها از دست می‌دهند. سؤال اینجاست چه کسی مسئول فوت 280 هزار نفری است که دریک دهه اخیر، هزینه عاطفی و مالی سنگینی را روی دست مردم و دولت گذاشته است؟ و اگر بخواهیم آن را با معیار سانحه‌های هوایی بسنجیم، باید بگوییم که ما درطول این 10 سال اخیر معادل 850 فروند هواپیمای مسافربری با 300 سرنشین را از دست داده‌ایم! آیا به صرف اینکه در اغلب تصادفات سهم خطای «راننده»«70» و سهم «خودرو» و «جاده»، «30 درصد» اعلام می‌شود، باید همه تقصیرها را به گردن راننده‌ای انداخت که برچسب «خواب آلودگی» سهمش را بیش از سایر عوامل پررنگ کرده است؟! این «برچسب» البته از نگاه «سردار تقی مهری» هم پنهان نمانده است. به گفته او «بی توجهی به جلو»، «خستگی و خواب‌آلودگی»، «سرعت غیرمجاز»، «سبقت» و «انحراف به چپ» سهم 80 درصدی در «تصادفات منجر به فوت» داشته است به این فاکتورها البته باید ممنوعیت شماره‌گذاری خودروها را هم اضافه کرد. آن‌طور که سردار مهری گفته است: «خودروهایی که استاندارد یورو4 را رعایت نکنند برابر مصوبه هیأت وزیران شماره‌گذاری نخواهند شد. بر این اساس سمند se، سورن xu7، ال نود دارای پایه گازسوز و دوگانه‌سوز، سایپا 131 و 132، مزدا تک کابین و دو کابین جزو خودروهایی هستند که نتوانستند استاندارد یورو 4 را کسب کرده و از ابتدای امسال شماره‌گذاری نشده‌اند.»

سرهنگ همایون شریفی، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان البرز هم اگرچه آمار بالای تصادفات جاده‌ای در کشور را رد نمی‌کند، اما می‌گوید که ایران موفق شده در سال‌های اخیر بویژه از سال 84 به بعد، آمار تصادفات منجر به فوت را کاهش دهد. به گفته او، تعداد فوتی‌های سال 84 حدود 24 هزار نفر بوده که امسال این رقم به 16 هزار و 500 نفر رسیده که در جای خود قابل تأمل است، چراکه تعداد خودروها، جمعیت و حتی میل به سفر هم در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است.

به گفته سرهنگ شریفی، رتبه ایران از این تاریخ به بعد، از انتهای جدول و به عبارتی از وضعیت بسیار بد به اواسط جدول و وضعیت خوب و ایمن رسیده است.

وی با بیان اینکه سهم خطای انسانی در اغلب تصادفات بالاست، به دلایلی اشاره می‌کند که پشت این مسأله قرار گرفته و می‌گوید: آمارها در این زمینه خطا نمی‌کنند، اما باید دید خطای انسانی نشأت گرفته از چیست؟ وقتی جاده‌ای هنوز رفت و برگشتی است و بزرگراهی نشده، طبیعی است که راننده خسته می‌شود و نمی‌تواند ساعت‌ها پشت یک کامیون حرکت کند و ریسک سبقت را به جان می‌خرد یا وقتی مثلاً از تهران به مشهد حتی یک استراحتگاه ارزان، ایمن و باکیفیت وجود ندارد، نمی‌توان به راننده خرده گرفت که چرا بین راه توقف نکرده و بر اثر خواب‌آلودگی تصادف کرده است.

سرهنگ عین‌الله جهانی، معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور ناجا هم دراین باره به آمار پزشکی قانونی اشاره کرده و با اعلام کاهش 2 و نیم درصدی آمار تصادفات جاده‌ای نسبت به مورد مشابه سال گذشته، می‌گوید: این آمارهمه فوتی‌های سر صحنه، پیش بیمارستانی و بیمارستانی را در بر می‌گیرد و از طرف پزشک قانونی منتشر شده و قابل استناد است.

وی با بیان اینکه در هر حادثه‌ای، 4 ضلع «جاده»، «راننده»، «وسیله نقلیه» و «شرایط محیطی» را باید در نظر گرفت، می‌گوید: البته سهم هر کدام از آنها با توجه به هر حادثه تغییر می‌کند و نمی‌توان برای همه تصادفات سهم واحدی را در نظر گرفت.

سرهنگ جهانی اما تأکید ویژه‌ای دارد که باید سطح فرهنگ رانندگی افزایش پیدا کند، چراکه به گفته او، پلیس نمی‌تواند قدم به قدم خودروها را کنترل کند.

سرهنگ حمیدی، رئیس پلیس راه راهور ناجا هم با بیان اینکه میزان تصادفات در سال‌جاری به نسبت مدت مشابه کاهش داشته است، می‌گوید: پزشکی قانونی و سازمان راهداری، دو منبع رسمی اعلام آمار فوتی‌ها و مجروحان ناشی از تصادفات هستند که هر دوی این آمارها نشان می‌دهد ما توانسته‌ایم میزان تصادفات امسال را نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش دهیم،اما خب این آمار شاید به چند تصادف پر سروصدا و پشت سرهم در ذهن مردم چندان درست به نظر نرسید که این‌طور نیست! علاوه براین ما در فصل تابستان قرار داریم و همه ساله در این فصل،آمار تصادفات نیز افزایش می‌یابد.