آیا باید به گداها پول بدهیم؟

روزنامه ایران: گدایان تهران هرکدام ماهانه بین 9 تا 12 میلیون تومان درآمد دارند. حداقل درآمد روزانه متکدیان تهرانی 300 هزار تومان است. سرقفلی برخی از مکان‌ها برای تکدی‌گری در تهران تا 15میلیون تومان اجاره داده می‌شود. برخی مکان‌های گدایی برای یک شیفت (شیفت عصر) روزانه 600 هزار تومان اجاره می‌شوند. 50 درصد گدایان تهرانی «ثروتمند» هستند. این در حالی است که هستند گدایانی که درآمدشان در ماه به 30 میلیون تومان هم می‌رسد. آمارها می‌گویند تهران 5 هراز گدا دارد!اینها بخشی از اعداد و ارقام و آماری است که این روزها در رسانه‌ها منتشر شده و همه را متعجب کرده است. ولی باید بدانیم این خود ما هستیم که این رقم‌های درشت را به نام گدایان شهرمان کرده‌ایم.جای بسی تأمل دارد که آیا پرداخت پول به متکدیان از نظرگاه اخلاقی، «کمک به همنوع» محسوب می‌شود؟ فیلسوفان اخلاق چه پاسخی به این موضوع دارند؟پروفسور اوله مارتین موئن، استاد فلسفه اخلاق دانشگاه اسلو فنلاند، استدلال جالبی برای نفی این قضیه ارائه می‌‌دهد.« گروه اندیشه» در روزهای آتی این موضوع را به قلم استادان ایرانی و از دیدگاه « جامعه شناسی رفاه»، « فلسفه فرهنگ» ، « مطالعات فرهنگی» و « انسان شناسی» مورد مداقه قرار خواهد داد. من نیز گاهی به گداها پول داده‌ام. در روزهای سرد پاییزی، وقتی به نظر می‌رسیده است که مرد بی‌خانمانی برای خرید کاسه‌ای سوپ یا فنجانی قهوه به پول نیاز دارد، گه گاه چند سکه‌ای داده‌ام. فکر می‌کردم ارزشی که این سکه‌ها برای او دارند خیلی بیشتر از ارزشی است که برای من دارند، پس دادن آنها به او کار خوبی است. اما وقتی بیشتر به این قضیه فکر کردم نظرم عوض شد و حالا دیگر به گداها پول نمی‌دهم.

استدلال می‌شود که آن یک پوندی که در کشوری غربی به یک گدا داده می‌شود، در مقیاس جهانی صرف فردی شده که در وضع نسبتاً خوبی است. آن پوند را اگر بهتر صرف می‌کردیم می‌توانست جان یک کودک گرسنه در حال مرگ را در نقطه دیگری از جهان نجات دهد. بگذارید چرایی‌اش را برای شما توضیح دهم.

معیار اخلاقی این است که نباید هنگام کمک کردن به دیگران، صرفاً به افرادی پول بدهیم که از نظر مکانی به ما نزدیک هستند و ظاهرشان موجب جلب همدردی ماست. در عوض باید در مورد این قضیه به دقت فکر کرده و مطمئن شویم که به افرادی کمک می‌کنیم که در بدترین وضعیت هستند و بیشترین بهره را از هر پوندی که ما می‌دهیم دریافت کرده و این افراد در قبال وضعیتی که در آن هستند کمترین مسئولیت را دارند. برای رسیدن به این هدف، باید به طور آگاهانه تصمیم بگیریم که چقدر از پولمان را می‌خواهیم صرف کمک به دیگران کنیم، کارآمدترین خیریه را بیابیم، به آن خیریه پول اهدا کنیم و دفعه بعدی که گدایی از ما می‌پرسد آیا می‌توانیم چند سنت به او بدهیم، جواب ما منفی باشد.