مطالعه برای اجرای طرح ZEZ در تهران

خبرگزاری مهر: قرار است از ابتدای شهریور ماه فاز نخست طرح کاهش اجرایی شود. در گام اول در محدوده طرح زوج و فرد معاینه فنی خودروها کنترل شده و صرفا به‌خودروهایی که معاینه فنی داشته باشند، اجازه ورود به محدوده زوج و فرد داده می‌شود. در گام دوم معاینه فنی برای کل شهر الزامی می‌شود و در گام سه محدوده زوج و فرد برای خودروهای انژکتوری آزاد می‌شود. سیدنواب حسینی مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران و مدیر حمل و نقل پاک شهرداری تهران در حاشیه بازدید از خبرگزاری مهر با اشاره به اجرای طرح کاهش از ابتدای شهریورماه گفت: بر اساس طرح کاهش، خودروهای آلاینده حق ورود به مناطقی از محدوده مرکزی شهر را ندارند و یا از نگاه مثبت خودروهای پاک‌تر حق تردد در همه نقاط شهری را خواهند داشت. هدف اصلی طرح کاهش در شهر تهران محدود کردن منابع آلاینده متحرک است و این طرح نگاهی ترافیکی ندارد، بلکه هدف اصلی کاهش آلودگی هوا بوده است، اما در طرحی که مصوبه شورای عالی ترافیک را دارد، هم نگاه ترافیکی و هم نگاه محیط زیستی در نظر گرفته شده است. پیشنهاد اولیه شهرداری این بود که طرح کاهش جایگزین محدوده زوج و فرد شود و تمام خودروهای انژکتوری بتوانند به محدوده زوج و فرد وارد شوند، اما به دلیل دغدغه‌هایی که پلیس و شورای عالی ترافیک داشت، پیشنهاد شد در کنار طرح کاهش، طرح زوج و فرد نیز حفظ شود. ۱۰۰۰ دوربین سطح شهر تهران را کنترل می کنند وی ادامه داد: طرح کاهش از ابتدای شهریور ماه در سه مرحله اجرایی خواهد شد. در فاز نخست که از ابتدای شهریورماه اجرایی می‌شود خودروهایی که وارد زوج و فرد می‌شوند باید معاینه فنی داشته باشند و دوربین‌های کنترلی علاوه بر زوج و فرد، معاینه فنی آنها را نیز کنترل می‌کنند و اگر معاینه فنی نداشته باشند، جریمه می‌شوند. از آبان‌ماه دوربین‌های نظارتی کل شهر تهران را تحت پوشش قرار داده و خودروهایی که فاقد معاینه فنی هستند هر ۲۴ ساعت یک بار جریمه می‌شوند و مرحله سوم که از ابتدای دی ماه است تنها خودروهای کلاس سبز اجازه ورود به محدوده زوج و فرد را دارند. به گفته حسینی، کل سطح شهر تهران دوربین‌های کنترل پلاک، کنترل سرعت و دوربین‌های نظارتی وجود دارد بنابراین با اتصال این دوربین‌ها به سامانه اطلاعاتی پلیس و وزارت کشور در لحظه علاوه بر سرعت یا زوج و فرد پلاک، داشتن یا نداشتن معاینه فنی نیز کنترل می‌شود و در لحظه اگر خودرویی برگه معاینه فنی نداشته باشد، پیامک جریمه برایش ارسال می‌شود. تشکیل کارگروه ویژه برای اتصال بانک های اطلاعاتی سخنگوی طرح کاهش با بیان اینکه افزودن این اطلاعات به بانک‌های اطلاعاتی دوربین‌های سطح شهر تنها با افزودن یک نرم‌افزار قابل انجام است، گفت: کارگروه ویژه‌ای برای این موضوع تشکیل شده و طی دو هفته آینده اتصال آنلاین میان سیمفا (سیستم معاینه فنی کشوری)، بانک اطلاعاتی پلیس و دوربین‌های مدیریت شهری انجام خواهد شد. حسینی اضافه کرد: در حال حاضر هزار دستگاه دوربین کنترلی در سطح شهر تهران وجود دارد، حتما در آینده این دوربین‌ها بر اساس نیاز شهر افزوده خواهند شد، اما برای اجرای فاز ۳ طرح کاهش نگرانی وجود ندارد. مطمئنا هر خودرویی برای تردد در شهر از بزرگراه‌ها عبور می‌کند. این دوربین‌ها از ابتدای دی‌ماه علاوه بر کنترل سرعت کل اطلاعات خودروها را دریافت و در صورت عدم معاینه فنی، خودرو جریمه خواهد شد، اما ما باید به سمتی برویم که معاینه فنی نیز مانند بیمه شخص ثالث اجباری شود تا نیازی به این گونه سیاست‌ها نباشد. محدودیت ها تازه قابل دفاع است/ نیم درصد سطح شهر محدودیت اعمال می شود وی در پاسخ به این پرسش که قرار بود با اجرایی شدن طرح کاهش سیاست‌های ترافیکی محدودکننده حذف شود و مدیریت شهری به عنوان یک امتیاز ویژه طرح کاهش از آن نام می‌برد، گفت: هدف اولیه شهرداری حذف محدودیت‌های ترافیکی برای خودروهای پاک بود، اما برای اجرای این طرح باید ملاحظات پلیس و شورای عالی ترافیک را نیز در نظر می‌گرفتیم. در حال حاضر نیز محدودیت‌ها آنقدر نیست که بگوییم سیاست‌ها سختگیرانه‌تر شده. در حال حاضر سه میلیون و ۸۰۰ خودرو در سطح شهر تردد می‌کنند که تنها ۱۰ درصد آنها کاربراتوری هستند. بنابراین روزانه تنها ۵ درصد خودروهای کاربراتوری بر اساس پلاکشان که زوج یا فرد باشند، از ورود به محدوده زوج و فرد منع می‌شوند، در حالی که این ۱۰ درصد خودروی کاربراتوری منشاء ۴۸ درصد آلاینده‌های متحرک هستند. همچنین ۸۰ درصد آلودگی هوای تهران ریشه در منابع متحرک دارد، بنابراین می‌توان گفت ۴۰ درصد آلودگی هوای تهران را همین ۱۰ درصد خودروی فرسوده و کاربراتوری ایجاد می‌کنند، بنابراین محدودیت ۵ درصدی برای این نوع خودروها محدودیت زیادی نیست. این را هم در نظر داشته باشید که محدوده زوج و فرد ۱۰ درصد کل محدوده شهر تهران است که اگر در ۵ درصد خودروی فرسوده و کاربراتوری که روزانه از ورود به محدوده زوج و فرد منع می‌شود، ضرب کنیم، روزانه نیم درصد محدودیت در کل شهر اعمال می‌شود. تقسیم بندی خودروها به دو کلاس سبز و زرد حسینی با اشاره به تغییراتی که طرح کاهش اولیه با طرح کاهشی که از ابتدای شهریورماه اجرا می‌شود، گفت: پیشنهاد شهری تقسیم‌بندی خودروها به چهار کلاس آبی، سبز، زرد و قرمز بود که در طرح مصوب، خودروها به دو کلاس سبز و زرد تقسیم شدند. خودروهای سبز خودروهای یورو۲ که معاینه فنی دارند هستند و خودروهای زرد خودروهای زیر یورو ۲، کاربراتوری هستند که معاینه فنی دارند، یعنی تمامی خودروهای تولید سال ۸۲ به بعد که انژکتوری هستند جزو کلاس سبز قرار می‌گیرند. بنابراین دو کلاس آبی که خودروهای برقی و هیبریدی بود و کلاس قرمز که خودروهای دیزلی و فرسوده و از رده خارج بودند، از کلاس‌بندی طرح کاهش حذف شدند. سخنگوی طرح کاهش با بیان اینکه نباید انتظار داشت با اجرای این طرح یک شبه شهر تهران پاک شود، گفت: در حالی که دنیا به سمت ایجاد طرح‌هایی می‌رود که تنها خودروهای پاک و برقی اجازه تردد در برخی از محدوده‌ها را داشته باشند، ما به سمت اجرای طرح LEZ (منطقه کم انتشار) رفتیم، هرچنددرحال مطالعه طرحZEZ (محدوده‌ای که تنها خودروهای برقی و دوچرخه اجازه ورود به آن را دارند) هستیم.بر اساس تحقیقی که دانشگاه صنعتی شریف انجام داده است در صورتی که کلیه خودروهایی که در سطح شهر تهران تردد می‌کنند دارای برگه معاینه فنی باشند ۱۰درصد از آلودگی هوای پایتخت کاسته می‌شود. بنابراین تاثیر اجرای این طرح کاهش ۱۰ درصدی آلودگی هواست، هر چند به دلیل وجود خودروهای فرسوده چندان به تحقق این نتیجه خوشبین نیستیم. خطوط معاینه فنی در ایران با آلمان تفاوتی ندارد وی ادامه داد: در شهر لندن مساحتی چند کیلومتری پیش بینی شده که تنها بر اساس تردد دوچرخه و عابران پیاده برنامه ریزی شده است و تنها خودروهایی اجازه ورود دارند که دارای کارت هایی مانند آرم طرح ترافیک ما هستند، در حالی که ما در ایران به دنبال اجرای طرح LEZ هستیم دنیا به دنبال اجرای طرح ZEZ است ما نیز در ایران در حال مطالعه این طرح هستیم. ایجاد منطقه ای که هیچ خودروی آلاینده ای در آن اجازه تردد نداشته باشد و تنها خودروهای برقی، دوچرخه و مترو اجازه ورود داشته باشند. حسینی با بیان اینکه در طرح LEZ که قصد اجرای آن را از ابتدای شهریور ماه داریم بر اساس معاینه فنی طراحی شده است، گفت: تمام خطوط معاینه فنی ما استاندارد و مکانیزه هستند و می توانیم بگوییم خطوط معاینه فنی ما در تهران با خطوط معاینه فنی در آلمان هیچ تفاوتی ندارند اما ممکن است از نظر نرم افزاری و اعلام محدوده های مجاز تفاوت هایی داشته باشند به طور مثال میزان هیدروکربن مجاز ما ۲۵۰ PPM است که محیط زیست می تواند حد مجاز را سختگیرانه تر اعلام کند و ما آن را اصلاح کنیم اما این به سیاست های کلان کشور مربوط می شود و در صورت ابلاغ ما آن را اجرایی می کنیم. سخنگوی طرح LEZ در پاسخ به پرسشی در خصوص عاقبت اصلاح معافیت ۵ ساله خودروها از معاینه فنی گفت: این معافیت که مربوط به خودروهای صفر است در حالی اصلاحش به تاخیر می افتد که بیشتر خودروهای صفر ما یا کاتالیست ندارند یا پس از سه ماه دیگر کاتالیست شان به درستی کار نمی کند. سوخت ما یک بار سوخت پتروشیمی است یک بار پالایشگاهی، حتی این خودروها توسط کارخانه های سازنده تنها دو سال گارانتی می شوند. این قانون نقض صریح محیط زیست و جان و مال مردم است که بارها مجلس قول داده است آن را اصلاح کند اما امیدواریم در مجلس جدید این قانون اصلاح شود. وی در خصوص مراکز معاینه فنی سایر شهرهای کشور نیز گفت: اکثر معاینه فنی های کشور استاندارد هستند و زمانی مشکل ایجاد می شد که دیتاهایی که به دست می آمد توسط اپراتور در برگه ها ثبت می شد که در حال حاضر اپراتور حذف شده و داده ها به طور مستقیم در سامانه سیمفا ثبت می شود. گره کور موتور سیکلت ها/ طرح اصلی از سال آینده اجرایی می شود حسینی در خصوص تاثیر موتورسیکلت ها بر اثرگذاری طرح کاهش گفت: موتورسیکلت ها گره کور چند وجهی هستند که باید توسط پلیس، شهرداری، صنعت و ... مورد بررسی قرار گیرند و برای آن چاره اندیشی شود. حتی باید موتورسیکلت ها را از لحاظ اجتماعی نیز مورد بررسی قرار داد زیرا بسیاری از کسانی که از موتورسیکلت استفاده می کند به عنوان یک منبع درآمدی به آن نگاه می کنند. وی ادامه داد: در حال حاضر تعداد موتورسیکلت هایی که به مراکز معاینه فنی مراجعه می کنند صفر درصد است. در حال حاضر ۲۰۰ موتورسیکلت در شهر تهران معاینه فنی دارند که در برابر سه میلیون موتورسیکلتی که در شهر تهران تردد می کنند همان صفر درصد است مشکل اصلی ما نداشتن پلاک به نام موتورسوار، نداشتن معاینه فنی، ایجاد اختلال در پلاک و ... است باید این مشکلات ساماندهی شوند. سخنگوی طرح LEZ با تاکید بر اینکه ما موتورسیکلت ها را در اجرای طرح کاهش نادیده نگرفته ایم تنها یک گام آن را عقب گذاشته ایم گفت: در کمیته ملی محیط زیست موضوع ساماندهی موتورسیکلت ها بررسی می شود که باید نتایج ساماندهی آن را ببینیم ما در شهرداری در حال حاضر حلقه کوچکی در محله عودلاجان و بازار برای محدودیت ورود موتورسیکلت ها ایجاد کرده ایم که سال به سال این حلقه بزرگتر می شود و امیدواریم منطقه ۱۲ را از این لحاظ ساماندهی کنیم. حسینی با تاکید بر اینکه طرح LEZ که از ابتدای شهریور اجرایی می شود با LEZ اصلی متفاوت است گفت: طرح اصلی از سال آینده اجرایی می شود.