تاکسی های تهران چگونه ساماندهی شدند؟/ تحول اساسی در حمل و نقل عمومی

سرویس اجتماعی «فردا»: وضعیت تاکسی ها در تهران به نقطه غیرقابل برگشتی رسیده است، یعنی تغییرات در سازمان تاکسی های تهران به گونه ای است که اساسا نمی توان دوران پیش از سازماندهی تاکسی های شهر را تصور کرد. توقف های دلبخواهی در هر نقطه ای از شهر، مسافر سوار کردن های انتخابی راننده ها، نداشتن ایستگاه های مشخص، بیمه نبودن اغلب راننده تاکسی های شهر و از همه مهم تر تاکسی های فرسوده مدل های 60 و حتی پایین تر، همه فراموش شده اند. چهره تاکسی های شهر و وضعیت آنان چنان تغییر کرده است که دیگر نمی توان تصور کرد روزگاری وضعیت تاکسی های شهر جور دیگری بوده است. به نظر می رسد شهرداری در سال های اخیر به این واقعیت پی برده است که حمل و نقل عمومی فقط اتوبوس نیست و تاکسی ها فقط مخصوص آدم ها و اقشار خاصی از شهر نیستند. تاکسی ها نیز به مثابه خودروهای عمومی حمل و نقل در شهر می توانند متناسب با نیازهای خدماتی شهر به شهروندان خدمات ارائه کنند. این در حالی است که تا همین چند سال پیش تاکسی یا آنقدر کهنه بود که نمی شد از آن استفاده کرد و یا آنقدر نو که از زور گرانی نمی شد سوار آن شد. در این بین خودروهای شخصی قافیه را برده بودند و در گیرودار نابسامانی تاکسی ها هم مسافر را سوار می کردند و هم نه به کسی مالیات می دادند و نه جواب. اما امروز تاکسی های شهر هم رده اند و هم شکل، از طرف دیگر خطوط و ایستگاه ها و نرخ های هر مسیر مشخص است. به همین دلیل از دعواهای سال های دور راننده و مسافر خبری نیست و مسافر در هر سفر شهری که سوار تاکسی می شود نخست به دنبال برچسب نرخ کرایه مسیر می گردد که از سوی شهرداری نصب شده است. مدیریت شهری و ساماندهی تاکسی های شهر یک کارشناس حمل و نقل درباره وضعیت فعلی تاکسی های شهر به «فردا» می گوید: وضعیت تاکسی های تهران در سال های اخیر دچار یک تحول اساسی شده است. این تحول را هم در نظم عمومی تاکسی های شهری تهران و هم در ساماندهی خطوط و وضعیت معیشت می بینیم. «اسماعیل محسنی» ادامه می دهد: به نظر من هم دولت و هم شهرداری در این زمینه موثر بودند، اما از آنجایی که تحول تاکسی های تهران گسترده تر است، می توان گفت که نقش مدیریت شهری در این زمینه مهم تر است. وی می افزاید: مروری بر عملکرد شهرداری نشان می دهد که برای این سازمان فقط اتوبوس ها نیستند که به عنوان حمل و نقل عمومی در اهمیت هستند که البته در این زمینه و به ویژه با راه اندازی سامانه های تندرو شاهد یک تحول جدی و اساسی در شهر تهران به عنوان اولین نمونه در کشور هستیم، اما در توسعه و به روزرسانی حمل و نقل عمومی شهرداری از تاکسی ها نیز غافل نبوده است. محسنی می گوید: توسعه خطوط، ساماندهی تاکسی ها در خطوط مشخص، ایجاد ایستگاه های مشخص و رسیدگی به وضعیت معیشت راننده ها از جمله کارهایی است که در این زمینه انجام شده است. این کارشناس معتقد است که امروز نقش و تعریف تاکسی در شهر تهران عوض شده است و حداقل نسبت به سال های گذشته تغییر بسیاری به خود دیده است. مساله این است که امروز تاکسی در حمل و نقل عمومی شهر تهران جای خوبی دارد و نقش آن مثبت است. ایجاد ترافیک نقش قدیمی تاکسی «سیدمحمد حسین پور» کارشناس سازمان تاکسیرانی تهران در این باره می گوید: مهم ترین مقوله ای که در سال های اخیر اتفاق افتاده است ساماندهی و نظم تاکسی های شهر تهران است. وی می افزاید: در سال های گذشته تاکسی های شهر تهران نقش زیادی در ترافیک شهر داشتند و هر جا که می خواستند اقدام به سوار کردن مسافر می کردند. اما امروز جز در برخی معابر بسیار پر تردد و اصلی شهر، در اغلب نقاط شهر تهران می بینیم که ایستگاه های مشخصی برای توقف و سوار کردن مسافران تدارک دیده شده است. حسین پور ادامه می دهد: این امر هم به نفع راننده های فعال در خطوط است که مردم جای آنان را به درستی می دانند و هم از ایجاد ترافیک های بی مورد جلوگیری می شود. به گفته این کارشناس در کنار شناسنامه دار کردن تاکسی ها و راننده ها می توان گفت استفاده از وسیله های جدید حمل و نقلی مانند ون ها یک اتفاق مبارک در تهران بود که جابجایی تعداد بیشتری از مسافران را با تعداد اندک خودروها ممکن ساخت. وی همراهی و همدلی شهرداری با سایر نهادها مانند راهنمایی و رانندگی را برجسته می بیند و می گوید: از سوی دیگر ساماندهی معیشت و بیمه راننده های تاکسی شهر تهران و نوسازی آنان توانسته است همراه با پیشرفت های کشور چهره شهر را از نظر تاکسی های آن تغییر دهد. حسین پور ادامه می دهد: امروز تاکسیرانی تهران به دنبال تجربه های جدید است که نصب آزمایشی تبلیغات بر روی تاکسی ها از آن جمله است. در صورت ادامه این روند بخش زیادی از درآمد این کار نصیب راننده ها می شود که این امر می تواند به خدمات دهی بهتر تاکسی های شهر منتهی شود، چرا که بسیاری از فشارها به ویژه فشارهای مالی بر روی آنان کم می شود. به نظر می رسد مجموعه این شرایط سبب شده است که امروز مردم تاکسی ها را بخشی از فرایند حمل و نقل عمومی شهر بدانند و بسیاری از مشکلات اجتماعی که از سال های دور وجود داشت برطرف شوند.