تکذيب يک شايعه: سربازاشکانی بدون دست‌ به موزه‌ آمد

میراث آریا: مسوول بخش تاريخي و لرستان موزه ملي ايران گفت: پيکره بزرگ‌زاده اشکاني (مشهور به سرباز اشکاني)، از روز نخست بدون دست تحويل موزه شده است. «سيما ميري»، گفت: پيکره بزرگ‌زاده اشکاني، طي حفاري اورل اشتاين (‌Aurel Stein) از پرستشگاه شمي، قريي کوچکي در حاشيه مال‌امير‌ در ايذه خوزستان به‌دست آمد. او اظهار داشت: جورجينا هرمان در کتاب خود نوشته که ارل اشتاين هنگام سفر در تپه‌هاي بختياري به قريه شمي آمده و به‌ وضوح بقاياي معبدي را که دچار آتش‌سوزي و ويراني شده بود باز شناخت. او در اين ميان مجسمه‌اي نسبتا سالم که فاقد دو دست بود و سرش در کنار بدنش افتاده‌ بود را يافت و به تهران منتقل کرد.

«سيما ميري»، ادامه داد: بر اساس مستندات تاريخي اين مجسمه همان مجسمه پيکره بزرگ‌زاده اشکاني است که امروز در موزه ملي ايران در معرض ديد عموم قرار دارد. به گفته اين مقام مسوول، اشتاين در حفاري خود در شمي تعداد 12 پايه سنگي نيز به‌دست آورد که مي‌توان احتمال داد بر روي آن‌ها 12 پيکره از جمله بزرگ‌زاده اشکاني قرار مي‌گرفت. او تصريح کرد: آنده گدار از ديگر آثار يافت شده از اين معبد به قطعه‌اي از دست يک مجسمه به طول 46 سانتي‌متر، دو تا دست مفرغي که يکي از آن‌ها داراي پوشش بود، پيکرکي مفرغي به بلندي 27 سانتي‌متر و دو سرديس مرمرين متعلق به يک زن و يک مرد اشاره کرده است. مسوول بخش تاريخي و لرستان موزه ملي ايران گفت: پيکره بزرگ‌زاده اشکاني 194 سانتيمتر بلندي و 60 سانتي‌متر پهنا دارد. سر و دست‌هاي پيکره جدا از هم ساخته شده‌اند و سپس به بدن متصل گشته‌اند. او با بيان اين که آندره گدار معتقد است علاوه بر اينکه سر و بدن جداگانه ساخته شده‌اند، ساخت در دو محل جداگانه صورت گرفته ، اظهار داشت: گدار مي گويد که جنس مفرغ سر مجسمه با بدنه آن متفاوت بوده است اما هيچ دليلي را در اين خصوص يادآور نمي شود. اين مقام مسوول در موزه ملي ايران گفت: نتيجه آزمون التراسونيک که در موزه ايران باستان در سال 1380 انجام گرفت مشخص کرد که اين پيکره توخالي بوده و به‌صورت يکپارچه قالب‌ريزي نشده است. در واقع سر پيکره جداگانه ساخته شده و سپس به شيوه چکش‌کاري و چفت و ساير عمليات مکانيکي به بدن متصل شده است. «ميري» بيان داشت: پوشش اين پيکره به شيوه سوارکاران بوده،‌ بالاپوش داراي يقه V،‌کمربندي مزين به پلاک‌هاي فلزي، و شلواري ظاهراً چرمي به پا دارد. او تصريح کرد: در پشت مجسمه پوشش به‌شکل بالشتک در آمده که براي راحتي بيشتر در هنگام سوارکاري است. اين پوشش با تغييراتي درنقوش برجستة ساساني نيز ديده مي‌شود. به گفته اين مقام مسوول سربند پيکره قابل مقايسه با سکه‌هاي اشکاني است و بر اين اساس زمان ساخت آن را به سدة اول پيش‌ازميلاد تا سدة اول ميلادي نسبت داده‌اند اين پيکره قابل مقايسه با پيکره‌هاي کشف شده در هترا در عراق امروز است. او تاکيد کرد: با اين که دست راست مجسمه از بين رفته اما در محل شکستگي از چين‌خوردگي و جمع شدن لباس مي‌توان استنباط کرد که مانند پيکره‌هاي هترا دست راست اين پيکره براي احترام بلند بوده است. گفتني است از سال‌هاي قبل شايعاتي مبني بر صدمه ديدن پيکره بزرگ‌زاده اشکاني در زلزله منتشر شده بود که صحت ندارد.